Yargıtay’dan fazla mesai ile ilgili emsal karar: Milyonlarca çalışanı ilgilendiriyor

0

BEĞENDİM

0

Yargıtay, ulusal ve genel tatil günlerinde fazla mesai yapan işçilere işverenin fazla mesai ücreti yerine izin kullandırıp kullandıramayacağı konusunda önemli bir karar verdi. Bu karar, çalışanların haklarının korunması açısından önemli bir hukuki temel teşkil etti.

SGK Başuzmanı İsa Karakaş, Yargıtay’ın kararını değerlendirerek iş hukukunda, çalışanların fiziki ve ruhsal sağlıklarının korunması amacıyla çalışma sürelerinin üst sınırlarının belirlendiğini belirtti. Karakaş, normal çalışma sürelerinin aşılması durumunda yapılacak fazla çalışmalar için işçilere verilecek ücret, izin hakkı ve diğer yükümlülüklerin de yasal düzenlemelerle güvence altına alındığını ifade etti.

HAFTA TATİLİ VE ULUSAL TATİL GÜNLERİNDE BOŞ ZAMAN KULLANIMI 

Hafta tatili, ulusal tatil ve genel tatil günlerinde ücret ödemek yerine boş zaman kullandırılmasının sıkça karşılaşılan bir durum olduğunu belirten Karakaş; işverenin fazla mesai yapan bir işçiye, fazla mesai ücreti yerine serbest zaman kullandırmasının geçerli olup olmadığına ve tatil günlerinde çalışmış işçilere ücret yerine boş zaman verilmesinin yasal olup olmadığına açıklık getirdi.

İŞ HUKUKUNDA ÇALIŞMA SÜRELERİ VE YASAL DÜZENLEMELER 

İş hukukunda, çalışanların bedenen ve ruhen sağlıklarının korunması amacıyla çalışma sürelerinin azami sınırları belirlenmiştir. Ayrıca, normal çalışma sürelerinde ve bu sürelerin aşılması durumunda yapılan çalışmalara ilişkin ücret, serbest zaman ve diğer haklar yasal düzenlemelerle belirlenmiştir.

4857 sayılı İş Kanunu’na bakıldığında, sadece fazla çalışma durumunda işçiye boş zaman (serbest zaman) kullandırılmasının mümkün olacağı, ancak bunun için yasal düzenlemelere uyulması gerektiği görülmektedir. Ancak, birçok işveren, fazla çalışma dışında hafta tatili, ulusal ve genel tatil günlerinde de ücret yerine boş zaman kullandırmayı tercih etmektedir.

YARGITAY KARARI 

Peki, işverenin fazla mesai yapan işçiye, fazla mesai ücreti yerine serbest zaman vermesi geçerli midir? Ayrıca, hafta tatili ve ulusal bayram tatillerinde çalışmış işçilere ücret yerine boş zaman kullandırılması yasal mıdır?

“Yargıtay 9. Hukuk Dairesi’nin kararında; işverenlerin işçilere boş zaman kullandırılmasının yalnızca fazla çalışma ve fazla sürelerle çalışma durumunda mümkün olduğuna dikkat çekilmiştir. Kararda en önemli nokta ise hafta tatili ve ulusal bayram tatil günlerinin dinlenme hakkı kapsamında sayıldığından, bu günlerde yapılan çalışmalar karşılığında serbest zaman kullandırılmasının 4857 sayılı Kanun’a aykırı olacağı açıkça belirtilmiştir. Bu hüküm doğru ve yerindedir. Aksi takdirde işçilerin dinlenme hakkı ortadan kalkacak, bedensel ve ruhsal sağlıkları tehlikeye girecektir.

Diğer yandan, fazla mesai yapan işçilere asıl olarak fazla mesai ücretlerinin ödenmesi gerektiği, boş zaman kullandırılmasının ise yalnızca işçinin talebiyle mümkün olduğunun altı çizilmelidir. İşçinin talebinin yazılı olarak alınması ise ispat açısından oldukça önemlidir.”

YASAL UYGULAMALAR VE DENETİM SÜRECİ

Son olarak, hafta tatili ve ulusal bayram tatili günlerinde çalışmış işçilere ödenmesi gereken ilave ücretlerin bordrolarda belirtilip SGK’ya bildirilmesi yerine boş zaman kullandırılması durumunda, SGK ve Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı’nın denetimlerinde yaptırımlar uygulanabileceği unutulmamalıdır.

Yukarıda belirtilen yasal hükümler ve emsal karara uygun hareket etmek, hem işçi hem de işveren için faydalıdır. Aksi takdirde, gereksiz yargılamalar ve olumsuz sonuçlar, her iki tarafın da maliyetlere katlanmasına yol açabilir.