Türk bankalarından 15 milyar dolarlık borçlanma! Maliyetler düştü vadeler uzadı

0

BEĞENDİM

0

Jülide YİĞİTTÜRK GÜRDAMAR

Hükümetin uyguladığı Or­todoks ekonomi politika­ları ve dezenflasyon sü­recine yönelik atılan adımların etkisi ile dış finansman piyasa­sı canlandı. Maliyetlerin düşme­si ile iştahı artan Türk bankaları bu yıl yurtdışından sendikasyon yöntemiyle yaklaşık 15 milyar do­lar borçlanmaya gitti. Ayrıca, uzun süreden beri ilk kez vadeler 2 yıla kadar uzarken, alınan krediler dış ticaretin finansmanının yanı sıra; 2020 yılında ilk kez alınmaya baş­lanan sürdürülebilir projelerde kullanıldı.

Türk bankaları 2024 yı­lında 14.9 milyar dolar (6,9 milyar Euro ve 7,5 milyon dolar) borçlan­dı. 2023 yılında 12,8 milyar dolar, 2022 yılında da 11,4 milyar dolar borçlanan bankacılık sektörü, sen­dikasyon kredilerinde 2013 yılında 22,4 milyar dolar ile rekor kırmıştı.

2023 yılının Haziran ayında Mehmet Şimşek’in Hazine ve Ma­liye Bakanı olmasının ardından başlatılan enflasyonla mücadele programı ve atılan normalleşme adımları sonrasında, Türkiye gri listeden çıktı ve uluslararası kre­di derecelendirme kuruluşları ta­rafından not görünümü iyileşti­rildi.

Ortodoks politikalara dönüş sonrası, yabancı finans kuruluşla­rının Türkiye’ye yönelik raporla­rının artması ve uluslararası kre­di derecelendirme kuruluşları­nın Türkiye’nin not görünümünü olumlu yönde revize etmesi son­rasında, 2024 yılına 284’ten baş­layan Türkiye’nin risk primi CDS (5 yıllık), yıl içinde en düşük 252 puanlara kadar iyileşme kaydetti. Böylece maliyetlerin gerilemesi bankaların bu kanala yönelmesi­ni sağladı ve borç çevirme oranla­rı yükseldi. Mevduat faizlerindeki yüksek seyir de bankaların yurtdı­şı borçlanma iştahını artırdı.

2023 yılının ilk yarısında yüz­de 90 düzeyinde olan sendikasyon yenileme oranları finansman im­kanlarının artmasıyla birlikte yı­lın ikinci yarısında yüzde 130’a ka­dar dayandı. Sendikasyon çevirme oranlarındaki artış 2024 yılında da devam etti ve bankalar yüzde 120 ile portföylerini yenilediler. Ge­çen yıl yüzde 4-4,25 başlayıp yüz­de 3,50 devam eden 1 yıllık dolar ve Euro borçlanma faizleri bu yıl düş­meye devam ederek yüzde 2,25- 2,50 başlayıp yüzde 1,5-1,75’e indi.

2013’teki rekor tazelenebilir

Türk bankalarının mevduattan sonra en önemli finansman kayna­ğı olan sendikasyon kredilerindeki bu canlılık 2025 yılında da devam edecek mi? Bankacılık sektörü kay­naklarımıza göre, enflasyonla mü­cadele kapsamında atılan adım­lar ve normalleşmenin sürme­siyle Türkiye’nin risk primindeki düşüş, kredi notu artırımı, yaban­cı sermayenin girmesi ile bankalar bu kanalı kullanmaya devam ede­cek.

Ayrıca, not artırımlarıyla bera­ber maliyetlerde de düşüş sürecek. Bankacılar, “Mehmet Şimşek’in göreve başlamasıyla uygulanan or­todoks politikalardaki döngü de­vam ederse, Türk bankaları borç­lanmaya devam edeceklerdir. Çün­kü sendikasyon ve seküritizasyon kredilerini bir itibar olarak görü­yorlar ve yabancı bankalarla ilişki­lerini geliştiriyorlar.

Yabancı ban­kalar için bu tarz ihraçlara katılım sağlamak başka işbirliklerinin ka­pısını açıyor. 2023 yılında 700 baz puanların üzerine çıkan CDS’lerin 250’ye düşmesi de artışı da etkili oldu. FED’in sözlü yönlendirmesi ile düşmeye başlayan Sofr+ oran­larındaki düşüş devam ederse, ha­cimler daha da artabilir ve dış fi­yatlama koşulları Türk bankaları lehine gelişebilir ve 2013 yılındaki rekor yeni yılda tazelenebilir” diye konuştular.

Avrupalı bankalar geri dönüyor

Görüştüğümüz bir başka ban­kacı ise, ülkelerdeki çeşitlemele­re dikkat çekti. 2023 öncesi, güven ortamının azalmasıyla ilk olarak Avrupalı bankaların çıkış yaptığı­nı ifade ederek, “Avrupalı bankalar 2024 yılında geri dönmeye başla­dı. Zaten yabancı yatırımcıların gi­debileceği çok fazla ülke de yok, fi­yatlar burada daha iyi. Parayı park edecekleri güvenli limanız” dedi.

QNB Finansbank Başekonomisti Erkin Işık: Kredi notu artışı ve enflasyondaki düşüş ivme katabilir

Geçtiğimiz sene başlayan ve bu yıl güçlendirilerek devam eden ekonomik istikrar çerçevesin­de, Türkiye’nin kredi notu 2 ka­deme yükseltilmiş ve bu durum yurtdışı finansman imkanlarını olumlu etkiledi. Ödemeler den­gesi verilerinde, bankaların son 12 aylık uzun vadeli borçlanma tutarı Ekim ayında 31,6 milyar dolar ile son 6 yılın en yüksek se­viyesine ulaştı. Bankaların uzun vadeli borç yenileme oranı da 2018-2023 arasında %100’ün altında seyrettikten sonra, son dönemde yükselmiş ve Ekim ayı itibarıyla %139’a çıktı. Bu artışta, diğer kredilerin yanında, sen­dikasyon kredilerinin de etkisi oldu.

Bankaların bilançosun­daki toplam sendikasyon kredi tutarı, BDDK verilerine göre, Ni­san 2018’deki 21,7 milyar dolar seviyesinden Haziran 2023’te 12,1 milyar dolara kadar geriledi. Ancak, yenileme oranlarındaki artış ile birlikte toplam sendikas­yon kredi stoku Ekim ayında 16,6 milyar dolara yükseldi. Ayrıca, sendikasyon kredilerinde 1 yıllık vadenin dışında, 2-3 yıl gibi daha uzun vadelerde borçlanma im­kanı da oluştu. Vadenin uzaması, fonlamanın daha istikrarlı olma­sı açısından olumlu bir gelişme olarak değerlendirilmektedir.

Geçmiş dönemle karşılaştırıldı­ğında, bankaların sendikasyon kredi stok tutarı halen düşük seviyelerde. Kısa vadede, enflas­yonla mücadele programı çerçe­vesinde kredi büyümesinin ya­vaş seyretmesinin hedeflenmesi nedeniyle, bankalar borçlanma­yı daha yavaş artırmayı tercih edebilir.

Ancak, enflasyonun düşmesi durumunda iki önemli etki devreye girebilir: Birincisi, kredi notunda daha fazla artış imkanı doğabilir; bu da yurtdışı borçlanma koşullarını iyileştire­rek bankaların fonlama imkan­larını daha da artırabilir. İkincisi, enflasyondaki düşüşün faiz in­dirimlerine imkan vermesiyle daha hızlı ekonomik büyüme sağlanabilir. Bu durum, fonlama ihtiyacının artmasıyla sendikas­yon kredilerinde daha hızlı bir yükselişin önünü açabilir.

Akbank Uluslararası Bankacılık ve Kurumsal Yatırımcılar Bölüm Başkanı Batuhan Tufan: 2025’te sendikasyonlar yüzde 100’ün üzerinde yenilenecek

2023 yılı sonunda yapılan işlem­ler ile 2024 yılı sonunda kapanan işlemler arasında toplam 175 baz puan maliyet indirimi gerçekleş­miş, en güncel maliyet oranla­rı SOFR+%1,75 ve Euribor+%1,50 seviyelerine ulaştı. 6 yıl sonra ilk kez 2024 yılı Ekim sendikasyon kredimize iki yıl vadeli bir dilim de dahil edildi. Bu işlemimizi takiben, sektörde ikinci yarıda gerçekle­şen sendikasyonların yaklaşık 1,5 milyar dolar iki ve üzeri vadeyle sağlandı.

2020 yılında sürdürülebilirlik he­defleriyle bağlantılı sendikasyon kredileri ilk kez sektöre girmişken, Akbank’ın liderliğinde bankalar 2023 yılı itibarıyla sosyal ve sür­dürülebilir projelerin finansma­nı amaçlı olarak kaynak edinimi­ne yöneldi. 2024 itibariyle pek çok banka sendikasyon kredilerinden sağladıkları fonları, dış ticaretin finansmanı amacının yanı sıra, Sürdürülebilir Finans Çerçeveleri altında tanımlanan yeşil, sosyal ve sürdürülebilir projelerin finansma­nına da tahsis etmeye başladı.

2025 yılında yenilenecek olan bir yıl vadeli kredilerin sektör genelin­de sorunsuz bir şekilde yenilene­ceği ve hatta yenileme oranlarının %100’ün üzerinde gerçekleşmesi öngörülmekle birlikte, sendikas­yon kredi maliyetlerinde iyileş­menin, son iki yıldaki seviyelerde olmasa bile, devam etmesini bek­liyoruz.

2024 yılı Nisan ayı kredimizden itibaren tüm sendikasyon kredi­lerimizden elde edeceğimiz fon­ları Akbank Sürdürülebilir Finans Çerçevesi’nde tanımlı projelerin finansmanında kullanarak, sürdü­rülebilir sendikasyon kredilerimiz­le Bankamızın sürdürülebilirlik he­deflerine ulaşması yönünde çalış­maya devam edeceğiz.

Orca Macro Finansal Danışmanlık Kurucusu Evren Kırıkoğlu: CDS’ler 100 baz puan daha düşecek

2023 yılında yapılan seçimlerden önce piyasalarda tıkalıydı. Türki­ye’den bir sermaye çıkışı vardı ve rezervler eriyordu. Küresel yatı­rımcılar da ekonomi politikasını görmek istiyordu. 2024 yılında ise Ortodoks politikalarla beraber borçlanma miktarları arttı ve ta­ze borç almaya başladık. Bunun sonucunda da Türkiye’de toplam hacimler arttı. Daha düşük faiz oranları, daha düşük maliyetler­le borçlanmaya başladık.

Kredi not artırımları ile CDS fiyatları da geriledi. Türkiye’nin risk primi CDS’lerdeki, muadilimiz olan ülke­lerden çok yüksekti. 2013 yılında 130, şuanda da 260 civarında olan CDS’lerin 100 baz puan daha düşe­rek 150’lere gerilemesini bekliyo­ruz.

Önümüzdeki yıl 2 kademe not artışı daha gelecektir ve yatırım yapılabilir ülke sınırına da yakla­şabiliriz. Bu anlamda 2025 yılında da sendikasyon piyasasındaki ha­reketlilik devam edecektir. Ayrı­ca, piyasa kanalının kapalı olduğu dönemde Ortadoğu ve Asya’nın sendikasyonlardaki payı artarken, şimdi bazı tarafının artıyor. Ülke ve miktar yoğunluğundaki pasta da değişiyor.

Bank Al Habib LTD Türkiye Baş Temsilcisi Yasemin Toy: ABD ve Avrupa bankaları tekrar geliyor

Ekonomik ve politik koşul ve şart­lara bağlı olarak zaman zaman sendikasyona katılımcı banka profilleri veya katılım tutarları da değişiklik göstermektedir. Örne­ğin geçmiş yıllarda daha çok ABD, Avrupa bankaları katılımcı olarak sendikasyon kredisinde yer alır­ken, 2013 yılından itibaren Ortado­ğu ve Uzakdoğu (özellikle Japon bankaları) bankalarının krediye ilgisi artmaya başladı, ekonomik koşulların iyiye gitmesi ile yine bu sene de özellikle Avrupa bankala­rının tekrar ilgisi göze çarpmak­tadır.

Tabii ki ekonomik koşulla­rın yansıra jeopolitik durumlar da kredinin katılımcı sayısı ve profi­linde değişiklik yaratmakta. Sendi­kasyon kredilerinin zor koşullarda bile dünyanın çeşitli ülkelerinden 30-50 banka katılımı ile sağlanma­sı ülkemize ve Türk bankacılık sek­törüne duyulan güvenin ve inan­cın bir göstergesidir.