34,9454
36,7436
2.982,71
Terviye Günü, Zilhicce ayının 8. gününe denk gelen gündür. Hicri takvime nazaran yılın son ayı olan ve 10. gününden sonra Kurban Bayramı eda edilen Zilhicce ayının değeri büyüktür. Bu ayda hem Hacca ibadeti hem de Kurban Bayramı idrak edilir. Zilhicce’nin 8. günü olan ve Yevm-i Terviye (Terviye Günü) olarak isimlendirilen gün ise başka birçok günden daha çok üzerinde durulan bir vakit dilimidir. Pekala 2023 Terviye Günü ne vakit? Terviye nedir? Yevm-i Terviye’nin değeri nedir Diyanet? Tüm merak edilenleri sizler için derledik…
TERVİYE NEDİR?
Terviye, söz manası olarak “suya kandırmak” yahut “gördüğü düş üzerinde düşünmek” demektir. Tıpkı vakitte düşünmek, akıl yormak ve sulamak manalarına da gelen Terviye gününün birinci manaya nazaran isimlendirilmesiyle ilgili üç görüş kaydedilir:
🙏Birincisi bunu, Hz. Âdem’in Kâbe’yi inşa ettikten sonra tefekkürde bulunup rabbine yönelerek bu ameli karşılığında nasıl bir mükâfatı hak ettiğini sorması, Cenâb-ı Hakk’ın tavafın birinci şavtından itibaren günahlarının bağışlanacağını bildirmesi, Hz. Âdem’in mükâfatın arttırılmasını talep etmesi üzerine Kâbe’yi tavaf eden evlatlarının da bağışlanacağı muştusunu alması, tekrar ısrar edince tavaf yapanların bağışlanmalarını diledikleri bütün mümin evlâtlarının günahlarının bağışlanacağını öğrenmesiyle,
🙏İkincisi, Hz. İbrâhim’in terviye gecesi düşünde oğlunu kurban ettiğini görünce duşun rahmandan mı şeytandan mı olduğunu düşünmesi, arefe gecesi de birebir rüyayı görünce rahmandan olduğunu anlamasıyla,
🙏Üçüncüsü Mekke halkının terviye günü Mina’ya çıkıp orada sonraki gün Arafat’ta okuyacakları duaları düşünmeleriyle ilişkilendirmiştir.
Terviyenin ikinci manasından hareketle de üç görüş ileri sürülmüştür. Bunlara nazaran Mekkeliler’in hacılar için su depo ettikleri ve arefeden bir gün evvel hem hacılara hem hayvanlarına su vererek onları suya kandırdıkları, arefe gününe hazırlık olmak üzere Arafat’a su götürdükleri veya günahkâr insanların susuz kimseler üzere Allah’ın rahmet deryasından kana kana içmeleri sebebiyle bu güne terviye ismi verilmiştir (Râzî, V, 173). Evvelden Mina ve Arafat’ta su temininde zahmet çekilmesi ve Mekke’de bunun için gerekli hazırlığın yapılması sebebiyle bu güne terviye denildiğine dair yorum daha çok kabul görmüştür. Bu bahiste ayrıyeten sözün “rivayette bulunmak” yahut “görmek, göstermek” kökünden geldiği, terviye günü hac imamı Arafat’a çıkacak hacılara menâsikle ilgili bilgiler verdiği veyahut Hz. Âdem’in Havvâ’yı bugün gördüğü yahut Cebrâil’in Hz. Peygamber’e hac menâsikini bugün gösterdiği için terviye isminin verildiği söylenmektedir. Lakin bu yorumlar isabetli görülmemiştir
2023 TERVİYE GÜNÜ NE VAKİT?
Terviye günü, Zilhicce’nin 8. günüdür. Bu da 27 Haziran Salı gününe denk gelmektedir.
YEVM-İ TERVİYE’NİN KIYMETİ NEDİR DİYANET?
Terviye hac menâsikinin ifasına başlanılan birinci gün olması bakımından ehemmiyet taşır. Zilhiccenin sekizinci günü Mekke’de sabah namazını kılıp güneş doğduktan sonra Mina’ya gitmek, geceyi orada geçirmek, arefe günü güneş doğduktan sonraki vakte kadar Mina’da kalmak, böylelikle öğlen, ikindi, akşam, yatsı ve sabah olmak üzere beş vakit namazı orada eda etmek sünnettir (Müslim, “Ḥac”, 147; İbn Mâce, “Menâsik”, 84; Dârimî, “Menâsik”, 34). Şayet mümkün olursa Mina’da Hz. Peygamber’in konakladığı Hayf Mescidi’ne yakın bir yerde konaklamak sünnete daha uygundur. Temettu’ haccına niyet edenlerin, yani umre yapıp ihramdan çıkanların -daha evvel de hac için tekrar ihrama girmeleri mümkün olmakla birlikte- terviye günü ihrama girerek Mina’ya gitmek üzere yola çıkmaları da sünnettir. Terviye gününün cumaya rastlaması halinde zeval vaktine kadar Mekke’den ayrılmayan kimse cumayı eda etmeden Mekke’yi terketmemelidir. Zira bu namazı kılmak farz, Mina’ya çıkmak sünnettir.
Cuma namazının fecrin doğuşuyla vâcip olacağını söyleyenlere nazaran de bu durum dikkate alınmalıdır. Terviye günü yahut daha evvel beyhude bir tavafın gerisinden haccın sa’yi yapılabilir; ancak bu sa’yin ziyaret tavafından sonra yapılması daha faziletlidir. Temettu’ haccına niyet edenler bu sa’yi fakat hac için ihrama girdikten sonra yapabilirler. İbn Abbas’ın bildirdiğine nazaran, “Şafak vaktine ve on geceye, ikili ve teke … andolsun” meâlindeki âyetlerde (el-Fecr 89/1-3) zikredilen “çift” terviye ve arefe günleri, “tek” ise kurban kesme günüdür. Saîd b. Müseyyeb, “Burçlara sahip gökyüzüne, vaad edilen güne şahitlik edene ve şahitlik edilene andolsun” âyetinde geçen (el-Burûc 85/3) “şahitlik eden” ile terviye gününe, “şahitlik edilen” ile arefe gününe işaret edildiğini söylemiştir.
Hadîs-i şerifte;
(Bir Müslüman, Terviye günü oruç tutarsa ve günah kelam söylemezse, Allahü teâlâ, onu elbette Cennete sokar) buyuruldu.