34,6415
36,4462
2.921,11
SICAK ÇARPMASI NASIL ANLAŞILIR? | Her yıl sıcaklık rekorları kırılan dünyada Temmuz ayının birinci haftasında 3 defa üst üste rekor kırıldı. Antarktika’dan Çin’e, Avrupa’dan Amerika’ya tüm dünyayı kapsayan lakin resmi olmayan datalara nazaran, sıcaklık dünyanın her yerinde artış halinde. Bu durumda, Greenwich’in doğusundaki 4 mevsim yaşanan ülkemiz de çeşitli tehditlerle karşı karşıya kalırken uzmanlar, bilhassa insanların ferdî olarak sıhhatine dikkat etmesi gerektiğinin altını çiziyor. Yaz mevsiminde acillere müracaatların en sık rastlanan sebepleri ortasında yer alan sıcak çarpmasından korunmayı ve maruz kalındığından neler yapılması gerektiğini haberimizde derledik.
SICAK ÇARPMASI NASIL OLUR?
Halk ortasında sıcak çarpması ya da güneş çarpması olarak da bilinen hipertermi, ekseriyetle yüksek sıcaklıklara uzun mühlet maruz kalmanın, uzun periyodik yahut ağır fizikî eforun yahut ilaç kullanımın bir sonucu olarak bireyin bedeninin ısı düzenleme sistemlerinin yetersiz kalarak çok ısınması durumuna verilen isimdir.
Isıdan ötürü yaralanmanın en ağır ve önemli cinslerinden birisi olan sıcak çarpması, insan beden ısısının 40 C yahut üstüne çıktığı durumlarda meydana gelebilir. Acil tedavi gerektiren bu rahatızlık tedavi edilmediğinde sıcak çarpması bireyin beynine, kalbine, böbreklerine ve kas dokusuna süratle kalıcı ziyan verebilir. Tedavinin gecikmesi hasarı ağırlaştırır, önemli komplikasyon yahut mevt riskini artırır.
SICAK ÇARPMASI BELİRTİLERİ NELERDİR, NASIL ANLAŞILIR?
Sıcak çarpması, çok sıcak hava yahut uzun periyodik güneş maruziyeti sonucu beden ısısının yükselmesiyle ortaya çıkan bir durumdur. Sıcak çarpmasının belirtileri aşağıdaki üzere olabilir:
Yüksek beden sıcaklığı: Vücut sıcaklığı 39°C (102°F) yahut daha yüksek olabilir.
İstemsiz terleme: Sıcak çarpması yaşayan bir kişi çok terleyebilir yahut terleme büsbütün durabilir.
Hızlı nabız: Nabız suratı artabilir ve kalp atışları sistemsiz olabilir.
Baş dönmesi ve sersemlik: Sıcak çarpması olan şahıslarda baş dönmesi, baş ağrısı ve sersemlik hissi görülebilir.
Şiddetli baş ağrısı: Sıcak çarpmasıyla birlikte şiddetli baş ağrıları oluşabilir.
Kas krampları: Özellikle bacaklarda ve karın bölgesinde kas krampları ortaya çıkabilir.
Halsizlik ve yorgunluk: Sıcak çarpması yaşayan bireylerde halsizlik, yorgunluk ve güç kaybı hissi görülebilir.
Nefes darlığı: Sıcak çarpması durumunda nefes darlığı yaşanabilir.
Bilinç değişiklikleri: Şiddetli sıcak çarpması durumunda şahısta şuur değişiklikleri, baş karışıklığı yahut bayılma görülebilir.
SICAK ÇARPMASI NASIL GEÇER?
Sıcak çarpması, beden sıcaklığının çok yükselmesiyle ortaya çıkan bir durumdur ve kendi başına geçmez. Lakin gerçek müdahalelerle ve uygun tedaviyle sıcak çarpmasının tesirleri azaltılabilir. İşte sıcak çarpmasının geçmesine yardımcı olabilecek tedbirler:
👉 Serin bir ortamda dinlenme
Sıcak çarpması olan kişi serin bir ortamda dinlenmelidir. Klimalı bir oda yahut gölgeli bir yer tercih edilmelidir.
👉 Bol sıvı tüketimi
Sıcak çarpması durumunda beden sıvı kaybettiği için bol ölçüde sıvı alımı kıymetlidir. Serin su, elektrolit içeren içecekler yahut spor içecekleri tercih edilebilir. Alkollü yahut kafeinli içeceklerden kaçınılmalıdır.
👉 Vücut soğutma
Sıcak çarpması durumunda beden sıcaklığını düşürmek için bedeni soğutmak değerlidir. Islak bir bez yahut havluyla bedeni silmek, serin suyla duş almak yahut soğuk kompresler uygulamak tesirli olabilir.
👉 Elektrolit istikrarını sağlama
Sıcak çarpması durumunda elektrolit kaybı da yaşanabilir. Elektrolit içeren içecekler yahut elektrolit destekleri kullanmak, elektrolit istikrarını sağlamaya yardımcı olabilir.
👉 Tıbbi yardım
Sıcak çarpması önemli bir durum olabilir. Şayet belirtiler şiddetli yahut uzun mühlet devam ederse, çabucak tıbbi yardım almak kıymetlidir. Bir sıhhat uzmanı, daha fazla tedavi ve takip için uygun adımları atabilir.
Sıcak çarpması, ferdî durum ve şiddet açısından farklılık gösterebilir. Bu nedenle, önemli bir sıcak çarpması durumunda her vakit bir sıhhat uzmanından dayanak almak en uygunudur.
SICAK ÇARPMASINA MÜDAHALE YOLLARI
Hemen serin bir yere geçirin: Sıcak çarpması olan kişiyi sıcak ortamdan çıkarın ve gölgeli yahut serin bir alana taşıyın. Mümkünse klimalı yahut vantilatörlü bir odaya yerleştirin.
🌞 VÜCUT SICAKLIĞINI DÜŞÜRÜN
Kişinin beden sıcaklığını düşürmek için ıslak bir bez yahut havlu yardımıyla bedenini silin yahut bedenine serin su dökün. Ayrıyeten, kişinin giysilerini gevşetin yahut çıkarın.
🌞 SIVI ALIMINI SAĞLAYIN
Sıcak çarpması olan bireye bol ölçüde serin sıvı verin, tercihen su yahut elektrolit içeren spor içecekleri. Alkollü yahut kafeinli içeceklerden kaçının.
🌞 SOĞUTMA PROSEDÜRLERİ UYGULAYIN
Sıcak çarpması durumunda kişinin bedenini soğutmak için buz paketleri yahut soğuk su dolu bir küvet kullanabilirsiniz. Bilhassa boyun, bilekler, dirsekler ve kasık bölgelerine soğuk kompresler uygulayın.
🌞 ACİL TIBBİ YARDIM ALIN
Sıcak çarpması önemli bir durum olabilir ve süratli tıbbi müdahale gerektirebilir. Şayet kişi şuur kaybı yaşıyorsa, şiddetli kusma, teneffüs zahmeti yahut bayılma üzere belirtiler varsa, derhal acil servisi arayın yahut en yakın sıhhat kuruluşuna başvurun.
SICAK ÇARPMASINDAN KORUNMA YOLLARI
Sıcak havalarda dışarıda uzun mühlet kalmaktan kaçının
Özellikle öğlen saatlerinde ve sıcak hava dalgaları sırasında dışarıda uzun müddet kalmaktan kaçının. Şayet dışarıda olmanız gerekiyorsa, gölgeli yahut serin bölgeleri tercih edin.
Hidrasyonu sağlayın
Sıcak havalarda kâfi ölçüde su içmek kıymetlidir. Beden sıvı kaybını önlemek için günlük olarak kâfi ölçüde su tüketmeye itina gösterin. Çok terleme durumlarında elektrolit içeren içecekler de tercih edilebilir.
Serinletici giysiler tercih edin
Hafif, gevşek ve nefes alabilen kıyafetler giyin. Açık renkli giysiler tercih ederek güneş ışınlarını yansıtabilirsiniz. Başınızı ve yüzünüzü güneşten koruyan bir şapka yahut şemsiye kullanın.
İklimlendirme kullanın
Sıcak havalarda iç yerlerde klima yahut vantilatör üzere iklimlendirme sistemlerini kullanarak serin bir ortam sağlayabilirsiniz.
Aşırı fizikî aktivitelerden kaçının
Sıcak havalarda çok fizikî aktivitelerden kaçının yahut bu aktiviteleri serin saatlere yahut daha serin ortamlara kaydırın.
Güneş kollayıcı kullanın
Güneş ışınlarına maruz kalacağınız vakitlerde, SPF içeren güneş hami krem yahut losyonları kullanarak cildinizi koruyun.
Araçta güvenliği sağlayın
Araç kullanırken güneşlikler kullanarak güneş ışınlarını engelleyin. Park ettiğiniz aracı mümkünse gölge bir alana bırakın yahut aracın iç ısısını düşürebilmek için klimayı kullanın.
Hassas kümelere itina gösterin
Yaşlılar, çocuklar ve kronik sıhhat meseleleri olanlar sıcak havalarda daha hassas olabilir. Bu kümelere bilhassa dikkat ederek muhafaza sağlayın.
Sıcak çarpmasından korunmak için bu tedbirleri uygulamak, beden ısısının istikrarda kalmasına ve sıhhatinizi korumanıza yardımcı olacaktır.