Müteferrika’nın hazinesi açık artırmada

Phebus Müzayede Evi, Türkiye’nin seçkin koleksiyonerlerini ve sanatseverlerini buluşturacak 1. Salon Müzayedesi’ni gerçekleştiriyor. Bugün saat 14:00’de Divan İstanbul Otel’de yapılacak müzayedede Müteferrika koleksiyonundan Melling’in gravür albümüne, Mustafa Kemal Paşa’nın bilinen ilk fotoğraflarından Türk tayyarecilik tarihinde bir döneme damgasını vurmuş olan Yüzbaşı Kemal Bey´in fotoğraf ve belgelerden oluşan evrakına, klasik otomobillerden Türk resim sanatından tablolara pek çok çarpıcı eser satışa sunulacak.

Salon müzayedesinde yer alan eserler arasında Müteferrika matbaasında basılan ve 21 kitaptan oluşan tam takım müteferrika koleksiyonu dikkat çekiyor. Türk matbaacılığının Gutenberg’i olarak kabul edilen İbrahim Müteferrika (ö. 1747) IV. Mehmed ve II. Mustafa dönemlerinde yaşadı ve kendi adıyla anılan bir matbaa kurarak çeşitli kitaplar bastı. İbrahim Müteferrika’nın 1727’de kurduğu Müteferrika matbaasında basılan ilk kitap Vankulu Lügati oldu. Daha sonra içerisinde harita ve çizimlerin yer aldığı coğrafya, tarih, lügat olmak üzere Tuhfetü’l-kibar fi esfari’l-bihar, Tercüme-i tarih-i seyyah, Tarih’ül- Hind-i Garbî, Tarih-i Timur, Tarih-i Mısri’l-kadim – Tarih-i Mısri’l-cedid, Gülşen-i hulefa, Grammaire Turque, Usûlü’l-hikem fi nizami’l-ümem, Füyuzat-ı mıknatısiye, Kitab-ı Cihannüma, Takvimü’t-tevarih, Tarih-i Naima, Tarih-i Raşid, Tarih-i Çelebizâde, Ahval-i gazevat der diyar-ı Bosna, Nevalü’l-fudala ve lisanü’l-acem, Tercüme-i Sıhah-ı Cevherî, Tarih-i Samî ve Şakir ve Subhî, Tarih-i İzzî, El-Fevaidü’ş-şafiye ala irabi’l-kafiye isimli 27 ciltten oluşan 21 eser basıldı. Nadir bulunan ve hazine değerinde olan bu müteferrika koleksiyonu müzayedede açık arttırmaya çıkacak.

Müzayedede Atatürk’ün bilinen ilk fotoğraflarından olan 1906’da Beyrut’ta ve 1920’li yılların başında İstanbul’da çektirdiği iki nadir fotoğraf da öne çıkıyor. Harp Akademisi’nden kurmay yüzbaşı rütbesiyle mezun olan Mustafa Kemal’in merkezi Şam´da bulunan Beşinci Ordu subaylarıyla birlikte Beyrut´ta çektirdiği stüdyo hatıra fotoğrafı 15 Temmuz 1906 (2 Temmuz 1322) tarihini taşıyor. Fotoğrafta ön sırada Mustafa Kemal, Lüfti Müfit (Özdeş), Fuat Ziya (Çiğiltepe), Muhittin (Kurtiş) arka sırada ise Halil, Hayri, Süleyman Şevket, Miralay Mehmet Fayek, Ali Fuat (Cebesoy) yer alıyor. 1920’li yılların başına ait olduğu düşünülen ve Pera’daki Photo Français Electrique´te çekilmiş olan bir diğer stüdyo hatıra fotoğrafında Mustafa Kemal Paşa’nın sivil kıyafetlerle objektife yansıdığı görülüyor.

Mustafa Kemal Atatürk´ten Mihail Frunze´ye, Fevzi Çakmak´tan Refet Bele´ye birçok önemli simanın imzalarının olduğu hatıra defteri müzayedede ilgi görüyor. 2 Ocak 1922’de Ankara’da Ukrayna Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti Büyükelçiliğinde düzenlenen davette, Yeni Gün gazetesinin yazı işleri müdürü Kemal Salih (Sel) Bey´in katılımcılara yazdırdığı defterde Fevzi Çakmak, Refet Bele, Abdülhalik Renda, Yusuf Akçura, Ruşen Eşref, Ziya Hurşit, Mihail Frunze, M. Frunze, İ. Abilov gibi Türk ve Sovyet diplomatlarıyla dönemin ünlü muhabir ve yazarlarının günün anlamıyla ilgili yazıları ve imzaları bulunuyor. Defterde Mustafa Kemal Paşa’nın el yazısıyla “Türkiye’nin mevcudiyet ve istiklâline hürmet eden milletlere, Türkiye halkı derin ve samimi muhabbeti izhâr ve ispatta kusur etmez.” ifadesi yer alıyor. TBMM’nin ikinci dönem milletvekillerinden, 1950-1960 yılları arasında meclisin başkanlığını yürüten Refik Koraltan’ın, Atatürk’ün ıslak imzasını taşıyan milletvekili kimliği; tayyareci Yüzbaşı Kemal Bey ve kardeşi Celaleddin Bey’in tayyarecilik tarihi, ilk pilotlar, savaştığı cepheler, silah arkadaşlarının olduğu fotoğraf albümleri; Servet-i Fünûn Dergisi’nin kurucusu ve sahibi, Türk matbaacılığının en önemli isimlerinden Ahmet İhsan (Tokgöz) Bey’in satın aldığı yelkenli yatın, kendi malı olarak Bahriye defterlerine kaydının yapılmasına dair Sultan II. Abdülhamid tuğralı berat müzayedede satışta olacak.

İbrahim Çallı, Sami Yetik, Nazmi Ziya Güran, Cemal Tollu, Mehmet Ali Laga, Nuri İyem gibi Türk resminin büyük ustalarının eserleri ile Burhan Doğançay, Mehmet Gün, Nejad Melih Devrim, Ergin İnan, Ekrem Yalçındağ ve Ahmet Güneştekin’in yapıtları da görücüye çıkacak.

Türk edebiyatının güçlü kalemlerinden Yahya Kemal Beyatlı, Cahit Sıtkı Tarancı, Ziya Osman Saba, Sabahattin Ali, Nazım Hikmet ve Ahmet Hamdi Tanpınar’dan imzalı kitap ve fotoğraflar Phebus’un salon müzayedesinde yeni sahiplerini bekliyor.