34,7199
36,5592
2.959,43
Silahlı güçlerini Tel Rıfat’tan çeken PYD/DSG gruplarının Fırat’ın batısındaki son kalesi Münbiç’i almak için Suriye Milli Ordusu (SMO), bölgeye büyük askeri güç sevk etti. Ağır silah destekli SMO silahlı grupları, Münbiç yolunda büyük araç konvoyları ile hareket halinde görüntü vermesi dikkat çekti.
SMO gruplarının dün ve bugün PYD/DSG’nin kontrolünde bulunan Münbiç’e bağlı bazı köylere sızma girişiminin engellenmesi sonrası bölgedeki birçok PYD noktası tank, top ve değişik ağır silahlarla vurulurken bölgeye başlatılması planlanan kapsamlı saldırı ÖSO gruplarının yetersiz kalacağı iddiasıyla bir gün sonraya ertelendi. Saldırının Heyet Tahrir Şam (HTŞ) ve bağlı silahlı örgütlerin de saldırıya destek vermesi için talepte bulunulduğu ve bu talebin kabul edilmesi ile bölgeye HTŞ’den takviye güç gönderildiği ileri sürüldü. Takviye güçlerin bölgeye ulaştığı ve sabah saatlerinde Menbiç ve çevresindeki PYD/DSG gruplarına yönelik birçok cepheden saldırı başlatılmasının beklendiği bildirildi.
HTŞ, Hama kapısında
HTŞ’nin öncülük harekat kapsamında Hama kentine yönelik büyük bir saldırı başlatıldı. Suriye ordusu ise Hama kent merkezinden Salamiye bölgesine çekilmeye başladı. Bazı noktalardan HTŞ gruplarının Hama’ya giriş yapmaya başladığı ileri sürülüyor. Suriye ordu güçlerinin ise kentin kuzey girişindeki Sibahi kavşağı da dahil olmak üzere şehrin birçok noktasından tamamen çekilmeye başladığı ileri sürülüyor. Bölgedeki kaynaklara göre, şehrin kuzey mahallelerinde yoğun silah sesleri duyulurken kentin, ordu güçleri tarafından hızla boşaltılmaya çalışılıyor.
“Saldırılar hızla sona erdirilmeli”
Suriye’de savaş giderek şiddetlenirken Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ve Irak Başbakanı Muhammed Şiya es-Sudani ile telefonla görüşmeler yapıp gelişmeleri ele aldığı bildirildi. Kremlin’den yapılan açıklamaya göre, Putin, “radikal grupların Suriye devletine karşı terörist saldırılarının hızla sona erdirilmesi” gerektiğini vurguladı. Putin ayrıca, “Suriye’nin yasadışı gruplara karşı verdiği mücadelesini desteklemenin önemine” değindi. Rus lider, “Ülke genelinde istikrarın ve anayasal düzenin yeniden sağlanması için yasal otoritelerin çabalarına tam destek verilmesi gerektiğini” ifade etti ve bunun için “Ankara’nın bölgedeki imkanlarının kullanılmasını” önerdi.
“Türkiye kararlı tutumunu sürdürmeye devam edecek”
İletişim Başkanlığı’ndan görüşmeye ilişkin yapılan açıklamada ise şu ifadelere yer verildi:
“Cumhurbaşkanı Erdoğan, Suriye’de yaşanan son gelişmeler bağlamında en önemli hususun sivillerin zarar görmemesi olduğunu, Suriye’nin daha büyük istikrarsızlıklara kaynaklık etmemesi gerektiğini ve Türkiye’nin Suriye’de sükunetin sağlanması için elinden gelen tüm gayreti gösterdiğini ifade etti. Cumhurbaşkanı Erdoğan, Suriye’deki son gelişmelerden istifade etmeye çalışan terör örgütü PKK ve uzantıları ile mücadele konusunda Türkiye’nin kararlı tutumunu sürdürmeye devam edeceğini belirtti.”
“Irak, Suriye’deki tehlikeli gelişmelere karşı seyirci kalmayacak”
Irak merkezi hükümetinin kontrolündeki Irak Haber Ajansı, Başbakan Muhammed Şiya es-Sudani’nin Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’la görüşmesinde, “Irak’ın Suriye’deki tehlikeli gelişmelere seyirci kalmayacağını ilettiğini” duyurdu. Irak Başbakanlık Ofisinden yapılan açıklamaya yer verilen bilgide, Sudani ile Erdoğan arasında yapılan telefon görüşmesinde, Suriye ve bölgedeki son güvenlik ve saha gelişmeleri ele alındığı vurgulanarak, şu ifadelere yer verildi:
“Başbakan Sudani, Cumhurbaşkanı Erdoğan’a Irak’ın Suriye’deki tehlikeli gelişmelere, özellikle etnik ve mezhepsel temizlik operasyonlarına seyirci kalmayacağını ifade etti. Başbakan Sudani, Irak’ın daha önce terörizmden ve aşırıcı örgütlerin Suriye’deki bölgeleri ele geçirmesinin sonuçlarından zarar gördüğünü ve bunun tekrarına izin vermeyeceğini vurguladı.”
Başbakan Sudani ayrıca, “Suriye’nin birliği ve egemenliğine saygının önemine” dikkat çekerek, “Irak’ın kendi güvenliğini ve Suriye’nin güvenliğini korumak için her türlü çabayı göstereceğini” belirtti.
Halep’te neler oluyor? Mart 2020’de Rusya ve Türkiye, İdlib Gerginliği Azaltma Bölgesi’nde ateşkes ilan etmiş; iki ülke ordularının bölgede ortak devriyeler gerçekleştireceği açıklanmıştı. Şu anda bölgede Türk Silahlı Kuvvetlerine (TSK) ait çok sayıda gözlem noktası bulunuyor. Bölgede silahlı gruplarla Suriye ordusu arasında şiddetli çatışmalar yaşanıyor. Bölgeden aktarılan bilgilere göre söz konusu silahlı gruplar, ilk 48 saatte 20 kilometreye yakın mesafe kat etti. 29 Kasım’da ise HTŞ liderliğindeki grupların Halep’in kalbine girdiği iddia edildi. Britanya merkezli Suriye İnsan Hakları Gözlemevi hem silahlı gruplardan hem de Suriye ordusundan çok sayıda kişinin öldüğünü bildirdi. Gözlemevi’ne göre ilk iki günde 120’den fazla HTŞ militanı ve yaklaşık 20 SMO üyesi öldü, Suriye ordusu da 60’tan fazla kayıp verdi. Türkiye temkinli ama Şam’ı işaret ediyor Kremlin Sözcüsü Dmitriy Peskov, Moskova’nın, silahlı grupların saldırısını “Suriye’nin egemenliğinin ihlali” olarak gördüğünü açıkladı. Peskov, “Biz Suriyeli yetkililerin bölgeye bir an önce düzen getirmesinden ve anayasal düzeni yeniden tesis etmesinden yanayız” dedi. Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Öncü Keçeli, Halep’te yaşanan çatışmalarla ilgili açıklamasında “İdlib’e yönelik son dönemdeki saldırıların” altını çizdi ve “son günlerde yaşanan çatışmaların bölgedeki gerginliği istenmeyen şekilde artırdığına” dikkat çekti. “Yeni ve daha büyük istikrarsızlıklara yol açılmaması ve sivil halkın zarar görmemesi, Türkiye bakımından büyük önem teşkil etmektedir” diyen Keçeli, “Gelişmeleri, Suriye’nin birliği ve toprak bütünlüğüne atfettiğimiz önem ve terörle mücadeleye verdiğimiz öncelik çerçevesinde çok yakından takip ediyoruz” ifadelerini kullandı. Kritik önemdeki M5 yolu hedefte Resmî kaynaklara göre, silahlı gruplar, Halep ile başkent Şam arasındaki ana karayolu kavşağı olan M5’in bir bölümünü kontrol altına almayı başardı. M5, Suriye’nin Ürdün sınırı yakınlarında başlayan ve Türkiye sınırı yakınlarındaki Halep’e kadar uzanan otoyol. İdlib vilayetini boydan boya kesen ve 450 kilometre uzunluğundaki yol, ülkenin nüfusu en fazla olan dört kentini, Şam, Humus, Hama ve Halep’i birbirine bağlıyor. Savaş öncesinde Suriye’nin ekonomik arterlerinden biri olan M5, ülkenin sanayi merkezlerinden Halep’i de besliyor. Uzmanlar otoyol aracılığıyla yapılan ticari işlemlerin savaş öncesinde 25 milyon dolarlık günlük hacme sahip olduğunu tahmin ediyor. Otoyol Suriye’nin doğusu ve kuzeyinden ülkenin geri kalan kesimlerine buğday ve pamuk taşımacılığı için kullanılıyor. Ayrıca Ürdün, Suudi Arabistan, Türkiye ve Arap ülkeleriyle ticaret de bu yol üzerinden yapılıyor. Bölgede hangi güçler bulunuyor? Suriye, Rusya ve İran; yeni saldırı dalgasının HTŞ destekli silahlı grupların Halep’in kontrolünü tamamen ele geçirmesine yol açabileceğinden endişe ediyor. İran Devrim Muhafızları’nın önemli komutanlarından Kioumar Pourashemi’nin Halep’teki çatışmaların ilk saatlerinde öldürüldüğü bildirilirken, Rus hava saldırıları özellikle Suriye ordusunun önemli bir akaryakıt üssünün bulunduğu Han Al-Asal’da yoğunlaştı. Şam yönetimi, Rusya tarafından eğitilen ve eskiden “Kaplan Kuvvetleri” olarak bilinen 25. Özel Kuvvetler Tümeni’ni bölgeye konuşlandırdı. Şam tarafından konuşlandırılan birlikler arasında Filistin Kudüs Tugayı ve Rus yapımı modern T-90 tankları ve T-72’nin geliştirilmiş versiyonlarıyla donanmış 4. Suriye Tümeni yer alıyor. Yıllardır İdlib’i kontrol eden ve eski adı El-Nusra Cephesi olan, kendilerini cihatçı olarak tanımlayan HTŞ, Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi’nin “terör organizasyonları” listesinde bulunuyor. Türkiye de HTŞ’yi “terör örgütü” olarak kabul ediyor. Türkiye-Suriye normalleşme çabaları Saldırılar, Türkiye ile Suriye arasında normalleşme çabalarının hızlandığı ve Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan tarafından Suriye Devlet Başkanı Beşar Esad ile görüşme isteğinin dile getirildiği bir dönemde gerçekleşiyor. Cumhurbaşkanı Erdoğan son olarak Suudi Arabistan ve Azerbaycan’a yaptığı ziyaretlerin ardından uçakta gazetecilere yaptığı açıklamada “Hâlâ Esad ile görüşmeyi umuyorum. Çünkü Suriye ile Türkiye arasındaki terör yapılarını yok etmemiz gerekiyor. Suriye’de adil ve kalıcı bir barışın temeli var. Bunu sağlamak için atılacak adımlar net ve açıktır. Normalleşme için Suriye tarafına elimizi uzattık. Bu normalleşmenin Suriye topraklarında barış ve huzurun kapılarını açacağına inanıyoruz” demişti. Rusya ile Türkiye arasında anlaşmazlık mı var? Kremlin’in Suriye Özel Temsilcisi Aleksander Lavrentiyev, geçtiğimiz haftalarda yapılan Astana22 toplantısı sırasında Rus haber ajansı Tass’a verdiği röportajda Türkiye’ye Suriye’de “işgalci güç” demişti. Rusya, kendi güçleri ve İran güçleri dışındaki tüm askerî varlıkları “işgalci” olarak tanımlıyor fakat Astana ortaklığı Moskova’nın Ankara’yı açıktan bu şekilde tanımlamaktan uzak durmasını sağlıyordu. |
NAMIK DURUKAN YAZDI HTŞ, Hama’ya 5 kilometre yaklaştı; birçok ilçe, köy ve askerî tesis HTŞ’nin kontrolüne geçti: Hedefteki Humus alınırsa Şam’ın önü açılacak PYD/YPG, Fırat’ın batısını boşaltıyor: Tel Rıfat’tan sonra Menbiç’ten de çekiliyorlar Kuzeybatı Suriye’de şiddetli çatışmalar: Harita değiştiren operasyonda Batı Halep’e yoğun bombardıman HTŞ liderliğindeki gruplar bir kez daha şehrin kapılarına dayandı; Halep’e 5 kilometre yaklaştılar HTŞ liderliğindeki gruplar Halep’in dış mahallelerine girdi, merkeze ilerliyor: Şam-Halep karayolu da kontrollerine girdi Rus savaş uçakları Halep’i vurdu: HTŞ destekli gruplar, YPG’nin kontrolündeki havaalanına saldırı hazırlığı yapıyor İdlib tamamen HTŞ liderliğindeki silahlı grupların kontrolüne girdi, istikamet Hama: Gruplar kente girmeye başladı SMO, Tel Rıfat ve Afrin bölgesinde saldırıya geçti; PYD/DSG cepheleri ateş altına alınıyor Suriye Milli Ordusu, Tel Rıfat’a girdi: ‘Sırada Münbiç var’ iddiası Fırat’ın batısını boşaltıyorlar: ABD destekli PYD/DSG, Deyrizor’da İran milislerine sınırlı harekât başlatacak iddiası |