Kur Korumalı Mevduatta uzun vade sona erdi

0

BEĞENDİM

0

Ali YILDIRIM

Türkiye ekonomisine damga vuran kararlar­dan biri olan Kur Koru­malı Mevduat (KKM) sistemi rafa kalkıyor. Daha önce de bu sistem farklı modellerle denen­mişti. Aralık 2021’de yeniden devreye alınan ve bu sefer ismi­ne KKM denilen sistemle bir­likte kurdaki dalgalanma biraz olsun dinmiş ve döviz hesapları adım adım TL’ye döndürülmüş­tü. Sistemin hayata geçmesinin açıklanmasının ardından TL bundan oldukça pozitif etkile­nerek neredeyse yüzde 40 sevi­yesinde değer kazanmıştı.

Ara­lık 2021’de 16 lira seviyesinde olan dolar bir anda 11 lira sevi­yelerine kadar indi. Sistem o sü­reçte tahmin edildiği gibi çalıştı. Piyasaların o dönemde kur ris­kini almak istememesi karşısın­da kamu bir anlamda devreye gi­rerek döviz riskini üstlendi. Dü­şük reel faize rağmen en azından dövize hücum engellendi. Mayıs 2023’teki seçimlerin ardından yeni ekonomi yönetiminin ilk işi KKM’yi adım adım bitirmek ol­du. Şimdi ise alınan kararla bir­likte, 6 ve 12 aylık hesap açma iş­lemleri sona erdi.

6 ve 12 ay vadeler sona erdi

Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) 6 ve 12 ay va­deli Kur Korumalı Mevduat ve Katılım Hesabı (KKM) açma ve yenileme işlemlerinin sonlan­dırılmasına karar verdi. TCM­B’nin internet sitesinde Kur Ko­rumalı Mevduat hesaplarına ilişkin basın duyurusu yayım­landı. Kur Korumalı Mevduat hesaplarından çıkış stratejisi kapsamında açılış ve yenileme işlemlerinde vade sürelerinin kısıtlandığı belirtilen duyuru­da “Türkiye Cumhuriyet Mer­kez Bankası, döviz ve altın dö­nüşümlü kur korumalı mevduat ve katılma hesaplarında 6 ve 12 ay vadeli hesap açma ve yenile­me işlemlerinin 20 Ocak 2025 tarihi itibarıyla sonlandırılma­sına karar vermiştir. Kamuoyu­nun bilgisine sunulur” ifadeleri kullanıldı.

Her fırsatta KKM’den çıkış mesajı verildi

Mayıs 2023’te yapılana Cum­hurbaşkanlığı ve genel seçimler sonrasında ise ekonomi yöneti­minde büyük bir değişim yaşan­dı. Ekonominin direksiyonuna Mehmet Şimşek yeniden geçti. Şimşek bu süreçte her fırsatta KKM’den çıkış mesajlarını ver­di.

Bunu piyasalara zarar ver­meden yapmak isteyen Şimşek, önce rezervleri güçlendirmeyi sonra da kademe kademe çıkışı sağlamak istiyordu. Adım adım düzenlemeler gerçekleşti. Hazi­ne’den yapılan ödemelerin büt­çe açığına verdiği yükü azaltmak amacıyla ödemelerin tamamı Merkez Bankası’na devredildi. KKM sisteminden çıkış teşvik edildi. Türk lirası mevduat fa­izleri artışa geçti.

KKM faizleri düşürüldü. Bankaların da KKM hesapları için Merkez Banka­sı’na yatırması gereken zorun­lu karşılıklar yükseltildi. Böyle­ce hem bankaların KKM iştahı kalmadı hem de vatandaşın ilgi­si gittikçe düştü. Kasım 2024’te açıklamalarda bulunan Şimşek, “Kur Korumalı Türk lirası Mev­duat ve Katılma Hesapları’ndan çok büyük ihtimalle çıkış yakın­dır. Uyguladığımız program sa­yesinde KKM’den güçlü bir şe­kilde çıkış sağlıyoruz” demişti.

“72 haftadır kesintisiz geriliyor”

En son Hazine Bakanı Mehmet Şimşek, KKM’ye dair son verileri paylaştı. Şimşek KKM’nin toplam mevduat içindeki payının yüzde 26,2’den yüzde 5,9’a gerilediğini aktardı. 9 Ocak 2025’te sosyal medya üzerinden grafik paylaşan Şimşek, KKM stokunun 72 haftadır kesintisiz olarak gerilediğini belirtti. Şimşek’in paylaşımı şöyle devam etti: “KKM stoku, 2023 yılı ağustos ayındaki zirve değeri olan 3,4 trilyon liradan 1,1 trilyon liraya düştü. KKM’nin toplam mevduat içindeki payı yüzde 26,2’den yüzde 5,9’a geriledi. Makro finansal istikrarı güçlendirecek, Türk lirasına güveni artıracak politikalarımıza devam edeceğiz.”

“Seçimlerden bu yana 213 milyar dolar iyileşti”

Ekonomistler de KKM ile ilgili sosyal medya hesapları üzerinden yorumlarda bulundu. Ekonomist Ali Hakan Kara, “Merkez Bankası’nın negatif net rezervler ve KKM yoluyla üzerine aldığı döviz riski seçimlerden bu yana 213 milyar dolar iyileşti” dedi. Ekonomist İris Cibre ise “KKM çıkış stratejisi devam KKM artık sadece 3 ay vadeli yapılabiliyor o da 31 Ağustosta hesabınızda dolar varsa. KKM stoku 30,1 milyar dolar. Büyük yoğunluğu, tahmini, zaten 3 aylık. Fakat kapatıyoruz dediklerinde geride 1 yıl bekleyecekleri bakiye kalsın istemiyorlar belli ki” yorumunda bulundu.