İthalatın tamamını özel sektör yapıyor: ‘Birileri’ yine kazanıyor!

0

BEĞENDİM

0

Sayıştay’ın ESK Genel Müdürlüğü 2023 Denetim Raporu’na göre, geçen yıl 650 bin 481 baş besilik ham dana ithalatı yapıldı. Son 4 yılda toplam ithalat miktarı 1 milyon 366 bin 776 baş, ortalama yıllık ithalat miktarı ise 341 bin 694 baş olarak gerçekleşti. Bu ithalatın tamamı özel sektör tarafından gerçekleştirildi. ESK tarafından yapılan bir ithalat yok. Oysa ithalatın ESK tarafından yapılması gerektiği bunun aynı zamanda kâr marjının kamuda kalmasını sağlayacağına vurgu yapılan raporda, şöyle denildi:

“İthalatın özel sektör yerine sadece ESK tarafından yapılması, et tutma kapasitesi yüksek ırkların ülkeye gelmesini ve ithalatın planlı bir yapıya kavuşmasını sağlamasının yanında yurtiçi ham dana üreticilerini zarara uğratmayacak bir fiyat politikası ile satılması da bu alandaki kâr marjını kurum uhdesinde dolayısıyla kamuda bırakacaktır.”

Rapora göre, 2018 ve 2019 yıllarında ESK tarafından besicilerin zarar etmemesi amacıyla piyasa fiyatının oldukça üzerinde kesim yapılmak zorunda kalındığı, kesilen etlerin de piyasa dengesinin bozulmaması adına uzun süreli stoklarda bekletildiği, aradan geçen iki yılın sonunda zararına satıldığı belirtildi.

ÖZELE ‘KAR’ TRANSFERİ

Sıkı bir kontrol ve denetim mekanizmasına ihtiyaç duyulan “tazminata tabi şartlı hayvan kesimlerinin” Et ve Süt Kurumu haricindeki özel sektöre ait kombinalara da yaptırıldığı tespit edildi. Tazminat ödemeleri ise Tarım ve Orman Bakanlığı bütçesinden gerçekleştiriliyor. Raporda, şöyle denildi:

“Tarım ve Orman Bakanlığı tarafından hayvan yetiştiricilerine destekleme bütçesinden yapılan gelir kaybının telafisi niteliğindeki tazminat ödemeleri, özel sektör kombinaları için kâr transferi niteliğindedir. Çünkü tazminata tabi şartlı hayvan kesimlerinin ESK dışında yaptırılması durumunda özel sektör firmaları ucuza aldıkları karkas etleri yüksek kâr marjı ile kavurma olarak piyasa fiyatından satmaktadır. Bu tür tazminata tabi şartlı hayvan kesimlerinin tamamının ESK tarafından yapılması halinde Tarım ve Orman Bakanlığı destekleme bütçesinden karşılanan tutar da dolaylı yoldan kamunun uhdesinde kalacaktır.”

TAVUKTA BÜYÜK ZARAR

Rapora göre, Erzincan Tavuk Kombinası’nda gerçekleştirilen gövde ve parça tavuk üretiminde, üretim ve satış maliyetlerinin yüksek olması nedeniyle rekabetçi satış fiyatlarının oluşmadığı bu nedenle faaliyetten sürekli zarar edildiği tespit edildi. 2017 yılı dâhil 2023 yılı sonuna kadar toplam 904.6 milyon TL reel zarar edildi.