35,3278
36,5829
3.007,29
Jülide YİĞİTTÜRK GÜRDAMAR
2024 yılında tam anlamıyla yatırım fonlarının yıldızı parladı. 2023 yılında 1.8 trilyon lira olan yatırım fonlarının büyüklüğü 4.6 trilyon liraya kadar çıktı. Yatırımcı sayısı da 1 milyon artarken, toplamda 5.4 milyon yatırımcı parasını yatırım fonlarına park etti. Rotanın fonlara kaymasında; alternatif piyasalarda getirinin düşmesi ve Merkez Bankası’nın faiz indirim beklentileri etkili oldu.
Özellikle, düşük risk ve likidite nedeniyle aylık bazda yüzde 4 getiri sağlayan para piyasası fonları yatırımcının gözdesi oldu. Öyle ki yıl içerisinde, 2020-2024 Nisan sonuna kadar uygulanan stopaj istisnasının son bulması bile fonların cazibesini azaltmadı. Hisse senedi ve serbest döviz fonları da yükselişe eşlik etti.
Para piyasası fonları (PPF), düşük riskli yapıları ve yüksek likiditeleri sayesinde özellikle yeni yatırımcılar tarafından tercih edildi. Bu fonların toplam büyüklüğü yıl başında 148 milyar TL seviyesinden 1,3 trilyon TL’ye ulaşarak, fon piyasasının neredeyle dörtte birine ulaştı. Bankaların kredi verme iştahındaki azalma ve TL mevduat faizlerinin rekabetçi olmaması, para piyasası fonlarının çekiciliğini artıran etkenler arasında yer aldı. Getiri açısından da bu fonlar, diğer türlere kıyasla öne çıktı.
Hisse senedi fonları, özellikle temettü odaklı ve bankacılık/holding temalı fonlarla yatırımcıların ilgisini çekti. BIST100’deki beklenti altındaki performansa rağmen hisse senedi fonlarının yüzde 90’ı BIST100 endeksini yıllık bazda geçti.
Döviz ile giriş yapılabilen serbest döviz fonları da yatırımcıların yoğun ilgisini gördü. Döviz mevduatlarına alternatif olarak öne çıkan ve ağırlıklı olarak likit döviz varlıkları içeren bu fonlar, 555 milyar TL büyüklüğe ulaştı. Bunlar dışında yurtdışı hisse içerikli fonlar ve altın fonlarında da yatırımcı ilgisi dönemsel olarak arttı.
Faiz indirim döngüsü, fon iştahını düşürür mü?
Merkez Bankası, son PPK toplantısında yüzde 50 olan politika faizini 250 baz puan düşürerek yüzde 47.5’e indirdi. Böylece faiz indirim döngüsü de başlamış oldu. Peki faiz indirimleri sonrasında fonlara olan ilgi devam edecek mi? Bu anlamda geçtiğimiz hafta gelen faiz indirimi sonrasında PPF’ndan çıkış, tahvil ağırlıklı borçlanma araçları fonlarına giriş gözlendi.
Fon Turkey Kurucusu Onur Duygu, enflasyondaki seyir ve faiz indirim süreci dikkate alınarak para piyasası fonlarının belli bir oranının orta-uzun vadeli borçlanma araçları fonlarına kaydırılabileceğini belirirken, hisse senedi yatırımında doğru hisse seçiminin önemini vurgulayarak, bu fonlara girişin devam etmesini bekliyor.
Bireysel Emeklilik Uzmanı Zeynep Candan Aktaş da, para piyasası fonlarının yıl içerisinde faiz indirimleri devam ettikçe küçüleceğini ve buradan çıkan paranın daha uzun vadeli borçlanma araçları fonlarına doğru yönelmesini tahmin ediyor.
Fon Turkey Kurucusu Onur Duygu: BES’in oyuna girmesi şart
“2025 yılında fon piyasasında çeşitlenme ve büyümenin devam edeceğini düşünüyorum. Yeni açılan portföy yönetim şirketleri ve gelen farklı temadaki fonlar, yatırımcıların daha fazla fonlar üzerinden yatırım yapmasını sağlayacaktır. Faizlerdeki düşüş süreci de getiri arayışını getirecek ve uzmanlar tarafından yönetilen portföyler üzerinden yatırım daha değerli hale gelecektir.
Yeni yılda merkez bankalarının faiz indirimleri, ABD Başkanlığı’nı devralacak Trump’ın politikaları, teknoloji ve yapay zekadaki gelişmeler ve jeopolitik tansiyonlar ön planda olacaktır. Bu kapsamda faiz indirimleri ile birlikte yerli ve yabancı hisse senedi fonlarının öne çıkmaası beklenebilir.
Borçlanma araçları fonları da faiz indirim sürecinden pozitif etkilenecektir. Bu kapsamda enflasyondaki seyir ve faiz indirim süreci dikkate alınarak para piyasası fonlarının belli bir oranı orta-uzun vadeli borçlanma araçları fonlarına kaydırılabilir. Yabancı borçlanma araçları fonları için ise aceleci olmamak lazım, Trump’ın ekonomi politikaları enflasyondaki düşüşe nasıl yansıyacağı önemli olacaktır.
BES’i özendiren adımların atılmasının faydalı olabileceğini düşünüyorum. Uzun vadeli yatırım için BES’in de oyuna girmesi şart. Yatırım fonları tarafında en önemli gelişme 2024 yılında sona erdirilen stopaj istisnası oldu. Stopaj tarafında yeni bir gelişme beklememekle , uzun vadeli yatırımı özendiren ve 1 yıl ve üzeri yatırımlarda stopaj istisnası getiren bir yaklaşım faydalı olabilir.
Serbest fonlarda daha iyi bir sınıflandırma yapılmasına ihtiyaç olduğunu düşünüyorum. Nitelikli yatırımcı tanımı da en son 2013’te 1 milyon ve üzeri para sermaye piyasası aracı olan yatırımcı olarak belirlendi, ben bu tutarın artık düşük kaldığını ve revize edilmesi gerektiğini düşünüyorum.”
Bireysel Emeklilik Uzmanı Zeynep Candan Aktaş: Yatırımcı fonlara koştu
“2024 yılı yatırım fonlarının çok konuşulduğu, çok talep gördüğü bir yıl oldu. Adeta yatırımcılar yatırım fonlarını yeniden keşfediyor. Mevduattan çıkan, hisseden korkan, altın bulamayan yatırım fonlarına koştu, yatırım fonlarına sığındı.
Faiz indirimi beklentileri, piyasadaki likiditenin para piyasası fonlarına park etmesine neden oldu. Bu fonlar, yıl içerisinde faiz indirimleri devam ettikçe küçülmeye başlayabilir. Buradan çıkan paranın daha uzun vadeli borçlanma araçları fonlarına doğru yönelmesi izlenebilir.
Bir diğer fon büyümesi de döviz cinsi yatırım yapan serbest fonlarda oluştu. Yılın ilk yarısında hisse senedi fonlarının ve borsa yatırım fonlarının cazibesi artarken ikinci yarısında ‘ons’ altının uluslararası piyasalardaki yükselişi altın yatırımlarına ilgiyi artırınca, içeride altın ithalatına sınır koyuldu. Böylece dış ödemeler dengesi üzerindeki yükün hafifletilmesi hedeflendi. Ama bu düzenleme, altın talebini içerideki altın fonlarına ve altın borsa yatırım fonlarına yöneltti.
Ons altındaki yükseliş beklentisine paralel olarak 2025 yılında kıymetli madenler ve altın fonlarının talep görmeye devam etmesi beklenebilir. Diğer yandan Suriye ve Ukrayna’da çatışmaların azalması, ihracatçı şirket hisselerinin talep görmesine neden olabilir. Bu da dolaylı yoldan bu şirketlere yatırım yapan fonlara ilgiyi artırabilir. Enerji, teknoloji, sürdürülebilirlik temalı yatırım fonları zaten yatırımcıların odağına yerleşmiş durumda. Bu ilgi 2025 yılında da devam edebilir.”