Filmler neden bu kadar öfkeli

Avusturya’da yapılan bir araştırma şarkı sözlerinin son yıllarda öfkeli hale geldiğini ortaya koydu. Araştırma için son 40 yıldaki 12 bin şarkı incelendi ve ortaya çıkan manzara kuşaklar ilerledikçe öfke söyleminin arttığı yönünde. Sadece şarkılar bağlamında ortaya konan araştırma sonucunun sinemada da yapılması gerekiyor. Zira kısa bir araştırma yaptığımızda son yıllarda revaçta olan yapımlar ortak özelliğinin de öfke ifadesi ve şiddet olduğunu görüyoruz.

Sizin için bir araştırma yaptık ve sadece 2024’te vizyona giren ve yakın dönemde festivallerden ödülle dönen filmlerdeki öfke, şiddet ve ifadedeki sertlik manzarasını ortaya çıkardık.

Önce dünyadan başlayalım.

Bu yıl şu ana kadar dünyada en çok izlenen film Dune: Çöl Gezegeni Bölüm İki… Film, ailesini yok edenlere karşı intikam savaşı başlatan Paul Atreides’in hikayesini konu ediyor. Geniş kitlelerin savaşı ve öfkesi söz konusu.

Kung Fu Panda 4 ise komedi animasyon olmasına rağmen yumuşatılmış bir öfke söz konusu.

Godzilla x Kong: The New Empire zaten malumunuz. Serinin her filminde devasa yaratıkların öfkesini ve ABD’de (elbette ABD’de) ortaya çıkan yıkım ve kahramanlık hikayesini izliyoruz.

Arıcı, bu yılın sürpriz filmi ve bir adamın intikam için ortaya koyduğu acımasız kampanyayı ele alıyor.

Bob Marley: One Love’u bir kenara bırakacak olursak yılın en çok izlenen filmlerinden biri olan komedi türündeki Hayalet Avcıları da öfkeli yaratıkların yapıp ettikleri sonrası dünyayı yok olmaktan kurtarma hikayesi anlatılıyor.

2023’te en çok izlenen film Barbie idi ve orada da yeni bir dünya anlayışı bağlamında absürt komedi kisvesinde kadın cinsinden erkek cinsine yönelik öfke patlaması ortaya çıktı. Süper Mario Kardeşler filmi zaten yaratıklara ve şiddet sarmalına karşı güç mücadelesini konu alıyordu.

Ve Oppenheimer… Oscar’da da 7 ödül alan filmin konusu zaten atom bombasının yapım süreci ve malum sonuçları…

Yılın en çok beklenen filmlerine bakalım dedik… Durum daha vahim… Joker 2, Sivil Savaş, Dublör, Maymunlar Cehennemi, Furiosa: Bir Mad Max Destanı, Deadpool 3, Alien: Romulus ve daha fazlası… Ortak özellik şiddet ve öfke… İster güncel olsun ister distopik ya da fantastik… Komedi ya da dram… Filmler çok çok çok öfkeli!

Türkiye’ye baktığımızda tablo biraz daha yumuşuyor. Gişede bu yıl en çok izlenen film Rafadan Tayfa: Hayrimatör… Tayfa’nın yeni mücadelesinde şiddet dozu çok düşük. İstisnai yapımlardan. Lohusa, sürpriz yaparak çok izlendi bu yıl. Burada da Lohusa bir kadının anlaşılmaması üzerinden “psikoşiddet” denebilecek toplumsal bir konu komedi türünden anlatılıyor. Kolpaçino serisi komedi türünün şiddet ve yeraltı dünyasının saçmalıklarını hicveden ama şiddeti ifade biçimi olmaktan çıkaramayan bir yapım.

2023’te en çok izlenen filmler Oppenheimer, Atatürk 1881-1919 ve Hızlı ve Öfkeli 10 filmleri de ele aldıkları meseleler ve işleyiş yöntemi itibariyle şiddetten uzak duramadı.

2023’ün Türkiye ve dünya festivallerinden en çok es getiren filmi Nuri Bilge Ceylan imzalı Kuru Otlar Üstüne idi. Ve bu film de taşrada görev yapan öğretmenlerin görev yaptıkları coğrafyaya dair öfkesini ve coğrafyanın insana şiddetini ele alıyordu.

Cannes Film Festival 2023 yılında altın palmiye ödülünü Bir Düşüşün Anatomisi filmine vermişti. Film, bir ölüm vakasının mahkeme sürecini, aile içi hiddet ve şiddet sarmalına dolayarak beyaz perdeye taşıyordu.

Sadece ana başlıklarla baktığımızda bile filmlerin içine düştüğü şiddet sarmalını ve anlatımdaki öfkeyi görebiliyoruz. Elbette olmaması gereken bir şey diyemeyiz. Fekat bu tablo insanoğlunun içinde bulunduğu ruh halini de sergiliyor. Zira sanatçı, sanat eseriyle tam da bunu resmeder.

Ve ortaya çıkan manzara da üzerine ciddi analiz yapılması gerektiğini söylüyor.