Esed anlattı: Böyle kaçtım

Suriye’de 61 yıllık Baas ve 54 yıllık Esed diktatörlüğünün yıkılmasının ardından rejimin kirli çamaşırları bir bir ortaya çıkmaya devam ediyor. İngiliz Financial Times (FT) gazetesinin haberinde, Suriye’deki Baas rejiminin devrik lideri Beşşar Esed’in, 2018 ve 2019’da Rusya’ya yaklaşık 250 milyon dolar nakit kaçırdığı belirtildi. FT’nin incelediği 2012’den sonrasını kapsayan kayıtlara dayandırdığı haberde, uluslararası yaptırımlar nedeniyle döviz sıkıntısı çekilen ülkede Esed’in, Mart 2018’den Eylül 2019’a kadar yapılan 21 farklı uçuşla yaptırım altındaki Rus bankalarına yatırılmak üzere başkent Moskova’ya döviz yolladığı aktarıldı. Esed rejiminin Rusya dahil olmak üzere birçok ülkeye milyarlarca dolar para çıkardığı tahmin ediliyor. ABD Dışişleri Bakanlığı’nın 2022 tarihli raporuna göre, Esed ailesinin malvarlıkları en az 1 milyar dolar, en fazla ise 12 milyar dolar değerinde olabilir.

Suriye’den yapılan uçuşlarda, yaklaşık iki ton ağırlığı bulan yaklaşık 250 milyon dolar değerindeki banknotların, Moskova’daki Vnukovo Havalimanı’na gönderildiği kaydedilen haberde, devrik rejimin merkez bankasıyla Rus bankaları arasında 2018’den önce nakit transferi olmadığı aktarıldı.

Haberde, para transferlerinin, Esed’in akrabalarının Rusya’da aralarında en az 20 lüks dairenin bulunduğu gayrimenkulleri gizlice satın aldığı iki yıllık dönemde yapılmasına dikkati çekildi.

Uluslararası ticaret veri şirketi Import Genius’ta belirtilen Rus ticaret kayıtlarının da incelendiği haberde, 13 Mayıs 2019’da rejimin merkez bankasından gönderilen 100 dolarlık banknotlardan oluşan 10 milyon doları taşıyan bir uçağın Vnukovo’ya indiği ifade edildi.

Haberde, kayıtlara göre rejimin Rusya’ya, Şubat 2019’da da 500’er avroluk banknotlar halinde yaklaşık 20 milyon avro daha sevkiyat yaptığı belirtilirken, Mart 2018’de rejimin, ABD’nin yaptırım uyguladığı Rus bankası “TsMR Bank”a da 2 milyon dolar taşıdığı kaydedildi. Ayrıca, 2018 ve 2019’daki para sevkiyatlarının, Rusya devlet savunma sanayi şirketi Rosoboronexport tarafından kontrol edilen “The Russian Financial Corporation Bank” (RFC Bank) adlı bankaya teslim edildiği aktarıldı.

Suriye İnsan Hakları Ağı (SNHR), Suriye’ye uygulanan ekonomik yaptırımların kaldırılması çağrısında bulundu. Açıklamada, “Suriye’ye uygulanan yaptırımlar, Mart 2011’den bu yana Esed rejiminin Suriye halkına karşı işlediği ağır ihlalleri durdurmada Birleşmiş Milletler (BM) Güvenlik Konseyinin başarısızlığının bir sonucu olarak uygulanmıştır” ifadesi kullanıldı. Rejimin çökmesiyle Suriye’deki tablonun önemli ölçüde değiştiğine belirtilen açıklamada, bu yaptırımların artık caydırıcılık, cezalandırma ve siyasi değişim aracı olma gerekçesini kaybettiği vurgulandı. Yaptırımların sürdürülmesinin mültecilerin ve yerinden edilenlerin geri dönüşünün önünde büyük engel teşkil ettiği, BM ve sivil toplum kuruluşlarının çabalarını sekteye uğrattığı kaydedildi.

Baas rejiminin devrik lideri Beşşar Esed’den ilk açıklama dün geldi. Yazılı açıklamada, Beşşar Esed, Lazkiye’deki Rus üssüne geçtikten sonra Rusya’ya kaçtığını doğruladı. “Rus dostlarımla koordineli bir şekilde Lazkiye’ye hareket ederek oradan muharebe operasyonlarını takip ettim” diyen Esed, “Sabah Hmeymim üssüne vardığımda, kuvvetlerin tüm muharebe hatlarından çekildiği ve son ordu mevzilerinin düştüğü, o bölgedeki saha durumunun kötüleşmesinin arttığı ve Rus askeri üssüne yönelik saldırının insansız hava araçlarıyla artırıldığı anlaşıldı” ifadelerini kullandı. Esed, “Moskova, üsteki askeri kademeden 8 Aralık Pazar akşamı Rusya’ya derhal tahliye sağlanması için çalışmalarını istedi” diyerek Moskova’ya kaçışını doğruladı.