Devlet memurlarına ilişkin düzenlemeleri de içeren kanun teklifi, TBMM Plan ve Bütçe Komisyonunda kabul edildi (2)

0

BEĞENDİM

0

Devlet memurlarına ilişkin düzenlemeleri de içeren kanun teklifine göre, yurt dışı teşkilatlarındaki daimi görevlere, bakan veya atamaya yetkili amirin teklifi üzerine Cumhurbaşkanınca atama yapılacak.

TBMM Plan ve Bütçe Komisyonunda kabul edilen Devlet Memurları Kanunu ile Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi ile Belediye Kanunu’nda değişikliğe gidiliyor. Buna göre, 8 yıl herhangi bir disiplin cezası almayan memurlara verilen ilave bir kademe hakkı düzenlemesi, Belediye Kanunu kapsamındakiler için de geçerli olacak.

Düzenlemeyle Anayasa Mahkemesi’nin iptal kararı uyarınca Türkiye İstatistik Kanunu’nda değişiklik yapılıyor. Buna göre, Türkiye İstatistik Kurumunun gelirleri, genel bütçeden yapılacak Hazine yardımları, taşınır ve taşınmaz malların satışı, kiraya verilmesi ve işletilmesinden elde edilen gelirler, Kurumun tarafsızlığını ve bağımsızlığını etkilemeyecek her türlü bağış, yardım, vasiyet ve sair gelirler, proje ve araştırma gelirleri ile diğer gelirler olarak sıralandı.

EÜAŞ’ın hak ve yükümlülükleri

Teklifle, Elektrik Piyasası Kanunu’nun, Elektrik Üretim Anonim Şirketinin (EÜAŞ) hak ve yükümlülüklerini belirleyen hükmünde değişikliğe gidiliyor. Buna göre, EÜAŞ, mülga TETAŞ’ın taraf olduğu mevcut sözleşmeler kapsamında imzalanmış olan enerji alış ve satış anlaşmalarını yürütecek. Elektrik enerjisi mübadele, ithalat ve ihracat anlaşmaları ile mevcut imtiyaz ve uygulama sözleşmeleri kapsamında enerji alış ve satış anlaşmaları imzalayabilecek. EÜAŞ, Kanun ve ilgili mevzuat kapsamında elektrik enerjisi ve kapasitesi alım ve satımına ilişkin ikili anlaşmalar yapacak ve yürütecek, organize toptan elektrik piyasalarında faaliyette bulunabilecek.

EÜAŞ, görevli tedarik şirketlerine tarifesi düzenlemeye tabi olan tüketiciler için toptan satış tarifesinden elektrik enerjisi satacak. EÜAŞ’ın tarifesi düzenlemeye tabi olmayan tüketiciler için görevli tedarik şirketlerine elektrik enerjisi satışına ilişkin fiyat, hüküm ve şartlar taraflar arasında serbestçe belirlenecek.

Kurul tarafından son kaynak tedarikçisi olarak yetkilendirilen tedarikçiler, son kaynak tedarikçisi kapsamındaki müşteriler için temin ettiği elektrik enerjisinin Enerji Piyasası Düzenleme Kurulu tarafından belirlenecek oranı kadarını, EÜAŞ’tan temin etmekle yükümlü olacak.

Dağıtım şirketleri, genel aydınlatma ile teknik ve teknik olmayan kayıplarından dolayı enerji ihtiyaçlarını EÜAŞ’tan temin edecek.

EÜAŞ, belirtilen elektrik enerjisi miktarını mevcut sözleşmeler kapsamında karşılayamaması durumunda yerli kömür yakıtlı elektrik üretim santrallerini işleten şirketlerden temin edecek. Söz konusu teminle ilgili miktar, süre ve fiyat belirleme dahil diğer usul ve esaslar Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığınca belirlenecek.

Bakanlık ve Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu, EÜAŞ’ın alım yükümlülüklerini tam olarak karşılayabilmesi ve bu yükümlülüklerden kaynaklanan herhangi bir mali yükün ortaya çıkmamasını sağlamak için enerji piyasasında faaliyet gösteren diğer kamu iktisadi teşebbüslerinin mali yapılarını olumsuz etkilemeyecek şekilde, ilgili bakanlık ve kamu kurumlarının görüşlerini alarak her türlü önlem için yetki ve yükümlülüğe sahip olacak.

Darphane ve Damga Matbaası Genel Müdürlüğü döner sermayesi

Teklifle Anayasa Mahkemesi’nin iptal kararı doğrultusunda Darphane ve Damga Matbaası Genel Müdürlüğüne Dair Düzenlemeler Hakkında Kanun Hükmünde Kararname’de değişikliğe gidiliyor. Buna göre, Darphane ve Damga Matbaası Genel Müdürlüğünün görevlerini yerine getirmesi amacıyla 150 milyon lira döner sermaye tahsis edilecek, gerektiğinde sermaye tutarı Cumhurbaşkanı tarafından 5 katına kadar artırılabilecek.

Darphane ve Damga Matbaası Genel Müdürlüğünün döner sermayesi; Hazine ve Maliye Bakanlığı bütçesine konulacak ödenekler ile Hazine’ce yapılacak ayni yardımlar, kıymetli madenlerin değerlemesinden doğan farklar, Genel Müdürlüğün çalışmalarından elde edilecek gelir ile yıllık kar, bağış ve yardımlardan oluşacak. Bağış ve yardımlar ile kıymetli madenlerin değerlemesinden doğan farklar, tahsis olunan sermaye ile sınırlı olmaksızın sermayeye ilave olunacak.

Döner sermayeden elde edilen ve her yıl sonunda kullanılmayan gelir, tahsis olunan sermayeye ulaşıncaya kadar döner sermayeye eklenecek.

Genel Müdürlüğün döner sermayesi tarafından kıymetli madenlerin değerlemesinden doğan farklardan Hazine ve Maliye Bakanı tarafından belirlenecek tutar, ilgili mevzuatı gereği hesaplanması gereken Hazine payı ve diğer kurum payları ile hesap dönemi sonunda aktarılacak tutarların hesabında dikkate alınmayacak. Ödenmiş sermaye tutarı tahsis edilen sermaye tutarına ulaşıncaya kadar elde edilen dönem sonu karları ödenmemiş sermayesine mahsup edilecek. Ödenmiş sermaye tutarı tahsis edilen sermaye tutarına ulaştıktan sonra elde edilen karlar hesap dönemini izleyen mayıs ayının sonuna kadar genel bütçeye gelir kaydedilmek üzere ilgili muhasebe birimine yatırılacak. Zamanında yatırılmayan karlar ilgililerden Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun hükümlerine göre tahsil edilecek.

Genel Müdürlük, bu döner sermayeden görevlerin yerine getirilmesi amacıyla gerek duyacağı harcamaları yapmaya yetkili olacak. Ancak görevlerin yerine getirilmesi amacıyla gerek duyulacak yatırım projeleri, bina ve tesis yapımı ile ilgili olarak yapılacak harcamalar için Hazine ve Maliye Bakanlığından izin alınacak. Bu yolla edinilen gayrimenkuller döner sermayeye tahsis edilmek kaydıyla Hazine adına tescil edilecek.

Her mali yılın bitiminden itibaren 3 ay içinde hazırlanacak bilanço ve ekleriyle bütün gelir ve gider belgeleri denetim için Sayıştay Başkanlığına gönderilecek. Döner sermayenin işletilmesi ile ilgili her türlü mali ve idari işlemlerin yürütülmesine ilişkin usul ve esaslar yönetmelikle düzenlenecek.

Ek gösterge

Teklifle, Anayasa Mahkemesi’nin iptal kararları uyarınca 375 sayılı Kanun Hükmünde Kararname’de değişikliğe gidiliyor. Buna göre, Kanun’un ekli (IV) sayılı cetvelinde sayılmayan kadro ünvanlarında veya hizmet sınıflarında görev yapanlar hakkında Devlet Memurları Kanunu’na ekli (I) sayılı cetvelde yer alan ek gösterge rakamları dikkate alınacak.

Bu hüküm, 15 Ocak 2023’ten geçerli olmak üzere düzenlemenin yayımı tarihinde yürürlüğe girecek.

Anayasa Mahkemesi’nin kararı doğrultusunda yapılan değişiklikle, üst kademe kamu yöneticisi kadro, pozisyon ve görevlerine, Cumhurbaşkanlığı Kararnamesinde yer alan şartları taşımak kaydıyla Devlet Memurları Kanunu’nun atanma, sınavlar, kademe ilerlemesi ve derece yükselmesine ilişkin hükümleriyle bağlı olmaksızın atama yapılabilecek.

Ek gösterge bakımından bakanlık genel müdürü dengi ve daha yüksek tespit edilen kadro, pozisyon ve görevler ile il ve bölge müdürü kadro veya pozisyonları hariç, üst kademe kamu yöneticisi kadro, pozisyon ve görevlerine atananlar hakkında üçüncü fıkra hükümleri uygulanmayacak.

Bakanlık müşaviri, müşavir, danışman, idari uzman ve araştırmacı kadro ve pozisyonlarına atananların öncelikle bulundukları kurumda veya ihtiyaç duyan kamu kurum ve kuruluşları ile kanunla kurulan dernek ve vakıflarda yürüteceği izleme, değerlendirme, araştırma, rehberlik, proje ve eğitim gibi görev ve hizmetler ile buna dair uygulamanın izlenmesine ve yönlendirilmesine dair usul ve esaslar Cumhurbaşkanlığınca belirlenecek.

Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanlığı İdari Teşkilat Kanunu kapsamında ilgili kadrolara atananlar veya atanmış sayılanlar ile 703 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin ilgili hükümleri kapsamında TBMM İdari teşkilatında müşavir ünvanlı kadrolara atananların, bulundukları kurumda veya ihtiyaç duyan kamu kurum ve kuruluşları ile kanunla kurulan dernek ve vakıflarda yürüteceği görev ve hizmetlerde, talepleri üzerine görevlendirilmelerine imkan tanınacak. Buna yönelik usul ve esasları belirlemeye TBMM Başkanlık Divanı yetkili olacak.

Yurt dışı teşkilatında daimi görevlere atanma

Anayasa Mahkemesi’nin iptal kararı doğrultusunda 375 sayılı Kanun Hükmünde Kararname’ye, yurt dışı teşkilatında daimi göreve atanacaklarda aranacak şartlar ve diğer hususlara ilişkin madde eklenecek. Buna göre, yurt dışı teşkilatlarındaki daimi görevlere, bakan veya atamaya yetkili amirin teklifi üzerine Cumhurbaşkanınca atama yapılacak.

Atamalarda, Devlet Memurları Kanunu’ndaki devlet memurluğuna alınacaklarda aranan genel ve özel şartları taşımak, en az 4 yıllık yükseköğrenim mezunu olmak, gerekli ve yeterli mesleki bilgiye sahip olmak, yabancı dil yeterlik belgesine sahip olmak, hizmetin gerektirdiği temsil yeteneğine sahip olmak, kamuda ve/veya sosyal güvenlik kurumlarına tabi olmak kaydıyla uluslararası kuruluşlar ile özel sektörde veya serbest olarak en az 5 yıl çalışmış olmak, son 5 yıl içinde aylıktan kesme cezasını veya son 10 yıl içinde kademe ilerlemesinin durdurulması cezasını, Türk Silahlı Kuvvetleri personeli için kendi mevzuatında yurt dışı teşkilatındaki daimi görevlere atanmaya engel olarak belirlenen disiplin cezalarını almamış olmak, şartları aranacak.

Adalet Bakanlığı yurt dışı teşkilatında yer alan yurt dışı daimi görev kadrolarına, birinci sınıfa ayrılmış olup birinci sınıfa ayrılma niteliklerini yitirmemiş hakim ve savcılar arasından muvafakatleri alınarak atama yapılacak.

Bu kişilerin yurt dışı daimi görev süresi 3 yıl olacak. Bu süre hizmetin gerektirdiği hallerde Adalet Bakanının onayıyla bir yıla kadar uzatılabilecek.

Görev süresi sona erenler, 2 yıldan az olmamak üzere yurt dışı daimi görev süresi kadar yurt içinde hizmet yapmış olması şartıyla en fazla bir kez daha atanabilecek. Yurt dışı daimi göreve atanan hakim ve savcılara, 657 sayılı Kanun kapsamında daimi görevle yurt dışı kadrolarında bulunanlara yapılan ödemeler, aynı usul ve esaslar çerçevesinde ödenecek. Bu kişiler hakkında, disiplin, sicil ve terfi hususlarında Adalet Bakanlığı merkez teşkilatında çalışan hakimlere ilişkin hükümler uygulanacak.

Bu kadrolara ilişkin hususlar Dışişleri Bakanlığı tarafından yönetmelikle düzenlenecek.

Milli Savunma Bakanlığı yurt dışı teşkilatına atanacak astsubaylar hakkında “en az 4 yıllık yükseköğrenim mezunu olmak” şartı aranmayacak.

Düzenlemenin uygulanmasına ilişkin usul ve esaslar Cumhurbaşkanınca yönetmelikle belirlenecek.

Teklifle, Cumhurbaşkanlığı İdari İşler Başkanlığı ve Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanlığı İdari Teşkilatına ait bazı devlet memuru kadroları arasında herhangi bir farklılık olmaması amacıyla düzenleme yapılacak.

Bu hüküm, 15 Ocak 2023’ten geçerli olmak üzere düzenlemenin yayımı tarihinde yürürlüğe girecek.

Sanayi ve Teknoloji Bakanlığının görev ve yetkileri

Anayasa Mahkemesi’nin diğer bir iptal kararı doğrultusunda 635 sayılı Kanun Hükmünde Kararname’deki değişiklik yapılıyor.

Buna göre, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığının görev ve yetkileri şöyle sıralanıyor:

“İlgili mevzuatta yer alan görevleri yapmak. Sanayi ürünlerine yönelik, bakanlığın görev alanına giren idari ve teknik düzenlemeleri hazırlamak, Türk standartlarından gerekli görülenleri zorunlu uygulamaya koymak, bunların uygulanmasını sağlamak, gerektiğinde denetlemek veya denetletmek. Görev ve yetkileri arasında yer alan destek programları ve projeleri ile ilgili görevlerini, belirleyeceği usul ve esaslar çerçevesinde bağlı ve ilgili kuruluşlarına yaptırmak. Sanayi işletmelerinin satın aldıkları sanayi ürünlerinin satış sonrası hizmetlerine yönelik ekonomik çıkarlarını koruyucu tedbirleri almak ve gerekli düzenlemeleri yapmak, bu düzenlemelere yönelik denetimleri yapmak ya da yaptırmak. Türkiye’de bilimsel ve teknolojik araştırma, geliştirme, tasarım ve yenilikçilik faaliyetlerini ve girişimlerini teşvik etmek; bu faaliyetler sonucu ortaya çıkan ürünlerin patenti, yatırımı ve pazarlanması konusunda gerçek ve tüzel kişilere destek vermek; bunlarla ilgili düzenlemeler yapmak, usul ve esasları belirlemek. Kamu kurum ve kuruluşları ile gerçek ve tüzel kişilerden işletmelere ait yatırım, üretim, teşvik, mali durum, AR-GE, fikri ve sınai mülkiyet hakları, dış ticaret, istihdam ve iş gücü, kurulu kapasite, fiili üretim, enerji giderleri, verimlilik, dijitalleşme ve benzeri muhtelif ekonomik ve kurumsal faaliyet bilgi ve verilerini, belirlenecek usul ve esaslar dahilinde almak, verilerin saklanması ve kullanılması için bilgi sistemi oluşturmak ve yönetmek. İşletmelerin rekabet edebilirliğini artırmak amacıyla, üniversiteler, kamu kurum ve kuruluşları, sektörel birlikler, sivil toplum kuruluşları ve firmalar arasında teknolojik gelişim odaklı işbirliğini teşvik etmek; kümelenme ve işbirliği mekanizmaları için destek programları hazırlamak, uygulamak ve izlemek; desteklere ilişkin usul ve esasları belirlemek. AR-GE ve yenilik faaliyetlerinin yaygın bir şekilde gelişmesini sağlamak üzere, arayüz veya platform tabanlı destek ve teşvik modelleri geliştirmek, bunlara ilişkin usul ve esasları belirlemek ve uygulamak.”

Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı döner sermayesi

Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı, döner sermaye işletmesi kurmaya yetkili olacak. Döner sermaye işletmesine 500 milyon lira sermaye tahsis edilecek, bu tutar Cumhurbaşkanı kararıyla 5 katına kadar artırılabilecek.

Döner sermaye; döner sermaye faaliyetlerinden elde edilecek karlardan, bağış ve yardımlardan oluşacak. Döner sermaye faaliyetlerinden elde edilen karlar, ödenmiş sermaye tahsis edilen tutara ulaşıncaya kadar sermayeye eklenecek.

Ödenmiş sermaye tutarı, tahsis edilen sermaye tutarına ulaştıktan sonra, yıl sonu karı hesap dönemini izleyen nisan ayının sonuna kadar genel bütçeye gelir kaydedilmek üzere ilgili muhasebe birimi hesabına yatırılacak. Bağış ve yardımlar, tahsis edilen sermaye miktarı ile sınırlı olmaksızın sermayeye ilave edilecek.

Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı döner sermayesi; sanayi ve teknoloji yatırımlarının, altyapı hizmetlerinin yürütülmesi, sanayi ve teknoloji yatırımlarına ilişkin destek sağlanması, AR-GE ve yenilik faaliyetleri, girişimcilik ekosisteminin geliştirilmesi, AB mevzuat ve uyum süreçleri, bilişim, teknoloji, siber güvenlik faaliyetleri, dijitalleşme, dijital dönüşüm faaliyetleri, kamulaştırma dahil kuruluş işlemlerinin sağlanması, altyapının planlanması, altyapı proje ve tesislerinin, ayrıca haritalandırma, danışmanlık ve benzeri işlerin yapılması/yaptırılması ile döner sermayenin işletilmesine ilişkin giderlerin karşılanması amacıyla kullanılacak.

Bakanlığın görev ve faaliyet alanları kapsamında, doğal afetler nedeniyle tahrip olan organize sanayi bölgesi, endüstri bölgesi, teknoloji geliştirme bölgesi ve sanayi sitelerinin ihyası veya yeniden inşası amacıyla veya üçüncü fıkrada belirtilen iş ve hizmetler ile sanayi ve teknoloji yatırımlarıyla doğrudan bağlantılı olmak kaydıyla yatırım projeleri ve bunların zorunlu altyapı hizmetlerinin yerine getirilmesi amacıyla döner sermaye bütçesinden Sanayi ve Teknoloji Bakanının onayıyla genel bütçeye kaynak aktarılabilecek.

Aktarılan bu tutarlar genel bütçeye gelir ve söz konusu tutarlar karşılığı belirlenen işlerin yapımı amacıyla Bakanlık bütçesine ödenek kaydedilecek. Bu suretle ödenek kaydedilen tutarlardan yılı içinde harcanmayan kısımları aynı amaçlarla kullanılmak üzere ertesi yıla devretmeye Cumhurbaşkanı yetkili olacak. Kaydedilen bu ödeneklerden yatırım projeleri ile ilgili olanlar yılı yatırım programı ile ilişkilendirilecek.

İşletmenin faaliyet alanları, gelirleri, giderleri, işleyişi ve denetimi ile diğer hususlar yönetmelikle düzenlenecek.

Sanayi ve Teknoloji Bakanlığına ilişkin hükümler, 21 Aralık 2024’ten itibaren geçerli olmak üzere yayımı tarihinde yürürlüğe girecek.

Yeni madde ihdası

Komisyonda teklife 4 yeni madde ihdas edildi.

Vergi Usul Kanunu’na eklenen maddeye göre, Hazine ve Maliye Bakanlığı, 6 Şubat tarihinde Kahramanmaraş’ta meydana gelen depremler nedeniyle mücbir sebep hali ilan edilen Kahramanmaraş, Malatya, Adıyaman, Hatay illeri ile Gaziantep’in İslahiye ve Nurdağı ilçelerinde, deprem tarihi itibarıyla mükellefiyet kaydı bulunan ve 30 Kasım 2024’te mücbir sebep hali sona eren mükelleflerin mücbir sebep halini, 1 Aralık 2024 tarihinden itibaren her defasında 6 ayı geçmeyen süreler halinde bir yıla kadar uzatmaya yetkili olacak.

Komisyonda teklife ihdas edilen diğer bir maddeyle Vergi Usul Kanunu’nun “Mücbir Sebeplerde Gecikme” hükmünde değişikliğe gidiliyor. Buna göre, Hazine ve Maliye Bakanlığı, mücbir sebep sayılan haller nedeniyle; bölge, il, ilçe, mahal, organize sanayi bölgesi, teknoloji geliştirme bölgesi, endüstri bölgesi, serbest bölgeler gibi bölgeler veya afete maruz kalanlar itibarıyla; mükellefiyet ve vergi türü, vergilendirme ve defter tutma usulü, faaliyet konusu, iş yerleri, sektörler, aktif toplamı, öz sermaye toplamı, satış hasılatı, çalıştırılan hizmet erbabı sayısını birlikte veya ayrı ayrı dikkate alarak mücbir sebep hali ilan etmeye; bu sürede vergi ödevlerinden yerine getirilemeyecek olanları; vergi türü ve vergilendirme dönemi itibarıyla bu hüküm kapsamında belirlenen kriterler ile faaliyete devam edilip edilmediğini birlikte veya ayrı ayrı dikkate alarak belirlemeye yetkili olacak.

Mücbir sebep hali ilan edilen yerlerde mücbir sebep, bu durumun oluştuğu tarihin rastladığı ayı izleyen üçüncü ayın son günü itibarıyla bitmiş sayılacak. Bakanlık, bu süreyi mücbir sebep halinin oluştuğu tarihin rastladığı ayı izleyen 18. ayın sonunu geçmemek kaydıyla uzatabilecek; bu yetkisini, vergi türleri ve iş yerleri itibarıyla beyannamelerin toplulaştırılması, yeni beyanname verme süreleri belirlenmesi ve beyanname verme zorunluluğunun kaldırılması şeklinde de kullanabilecek.

Teklife ihdas edilen başka bir maddeyle Özel Tüketim Vergisi Kanunu’nda, malul ve engellilerin araç alımlarındaki istisnaya ilişkin değişiklik yapılıyor. Buna göre, Cumhurbaşkanı, bu istisnanın uygulanmasında, istisna kapsamına girecek araçları, yerli katkı oranı, motor silindir hacmi, emisyon türü ve değerine göre topluca veya ayrı ayrı belirlemeye yetkili olacak.

Komisyonda teklife eklenen başka bir maddeye göre, 375 Sayılı Kanun Hükmünde Kararname’nin ek 38. maddesi kapsamındaki ödemelere hak kazanılmasında ve bu ödemelerin yapılmasında aylıklara ilişkin hükümler uygulanacak.

(Bitti)