“CVC’ler yatırımlardan doğru bir stratejiyle çıkabilmeli”

0

BEĞENDİM

0

Sevilay ÇOBAN

Şirketlerin yenilikçi ve genellikle başlangıç aşamasındaki girişim­lere yatırım yapmak için kul­landıkları bir yöntem olan kurumsal girişim sermayesi (CVC), ekosisteminin büyü­mesine önemli katkılar sağlı­yor. Yatırım yapan şirketlerin azınlık hissesini alarak büyüt­tükleri yapılar, aynı zamanda sürekli gelişip değişen tekno­loji ve pazar koşul­larına uyum sağla­ma ihtiyacı karşı­lıyor.

EY Türkiye Danışmanlık Hiz­metleri Kıdemli Müdürü Faruk Ya­sa, şirketlerin stra­tejik, finansal ve ticari hedeflerine ulaşmalarına reh­berlik etmesi ama­cıyla “Kurumsal Girişim Ser­mayesi Stratejik Yönetimi” raporunu hazırladıklarını be­lirterek, raporun detaylarını DÜNYA Gazetesi ile paylaştı.

Yasa, şirketlerin özellikle yenilikçi fikirlere ve teknoloji­lere erişmek, yeni pazarlara gi­riş yapmak, uzun vadeli reka­bet avantajı sağlamak, inovas­yonu teşvik etmek ve yatırım getirisi elde etmek için kurum­sal girişim sermayesi kurmayı tercih ettikleri vurgusu yaptı. Şirketlerin bu yatırımlar doğ­rultusunda elde ettiği avantaj­lardan söz eden Yasa, bu avan­tajları; stratejik olarak fayda, finansal fayda, ticari fayda, bil­gisel fayda, birleşme ve satın alma avantajı olmak üzere 5 başlık altında özetledi.

“Girişim, doğru yönlendirilmeli”

Raporun, ‘Kurumsal Girişim Sermayesi (CVC) nasıl kurulur ve nasıl yönetilmelidir?’ ve ‘Ku­rumsal Girişim Sermayesi ne­den kurulmalıdır?’ sorularına yanıt niteliği taşıdığını kayde­den Yasa, “Kurulumun tamam­lanmasından sonraki en önemli nokta ise yatırım yapılacak fir­ma ve fikirlerin doğru değerlen­dirilmesidir. Değerlendirme yapılıp yatırım kararı verilme­sinin ardından yatırım yapılan girişimin doğru yönlendirilme­si şarttır. Bu nedenle girişimle­rin yatırım süreçleri ve aşama­ları da oldukça önemlidir” dedi.

“Kurumsal girişim serma­yeleri amaçlarına ulaştıktan sonra yatırımlardan doğru bir stratejiyle çıkabilmelidir. An­cak bu sürede bazı zorluklar­la karşı karşıya kalınabilir” di­yen Yasa, şunları söyledi: “Ra­pordaki incelemelere göre, iç sponsorluk ve yatırım onay­larının zamanında alınması, ana şirketin stratejik hedefle­rine uygun girişim faaliyetleri­nin değerlendirilmesi, pilot ve kavram kanıtı (PoC) çalışma­larının zamanın­da yapılması, ana kuruluşun uzun vadeli yatırım fa­aliyetlerine bağ­lılığını sürdür­mesi gerekir.”

Erken aşama yatırımları artıyor

CVC trendleri, pazar görünümü ve başarılı ya­tırım örneklerinin de yer aldı­ğı raporda, 2021’de şirketlerin, pandemi sonrası toparlanma ve dijital dönüşümle yenilik­çi fırsatlara yatırım yap­tığı belirtiliyor. Ancak, artan ekonomik be­lirsizlikler, pazar doy­gunluğu ve düzenleyici baskıların risk iştahını azalttığı, yatırımlarda temkinli bir yakla­şım benimsendi­ği verilerle des­tekleniyor.

Küresel anlamda 2021’de 5 bin 142 CVC’ye 174 milyar dolar­lık yatırım yapılırken, 2024’ün 1. ve 2. çeyrek so­nuçlarına göre 1670 CVC’ye sadece 31 milyar dolarlık ya­tırım söz konusu. Bu duruma rağmen, erken aşama yatırım­ların artışı, şirketlerin yenilik­çi fırsatlara ilgisinin ve mera­kının sürdüğünü gösteriyor. CVC’lerin ilgi gösterdiği tek­noloji trendlerinde yapay zekâ, yapay zekâ altyapısı ve makine öğrenmesi %74 ile öne çıkıyor.

1,5 yılda yatırımların %30’u CVC’lerin

Rapor, Türkiye’deki kurumsal girişim sermayesi yatırımlarına da ışık tutuyor. Türkiye’de 2024 temmuz ayı itibarıyla kurumsal girişimci sayısının 86’ya yükseldiği belirtirken, 43 yatırım turunda 193,4 milyon dolarlık yatırım yapıldığı ortaya konuyor. Rapora göre; 2023’te CVC’ler toplam 132 yatırım turuna katıldı, toplam 110 milyon dolarlık yatırım yapıldı. CVC’lerin yaptığı yatırımlara bakıldığında finansal teknoloji yatırımlarında sürekli bir popülerlik görülürken, 2023 yılında yapay zekâ yatırımları ön plana çıktı.

CVC’lerin yatırımlara katılma oranında düzenli bir artış trendi söz konusuyken, 2023 ve 2024 yıllarındaki toplam 584 yatırımın 167’sinde CVC’lerin yer aldığı gözlemleniyor. Bu rakamlar da son 1,5 yılda yatırımların yaklaşık 30’nunun CVC’ler tarafından yapıldığı gösteriyor. CVC’lerin yatırımlara katılma oranı 2019 yılında yüzde 23 iken 2023 yılında bu oran yüzde 38’e çıkıyor.

SaaS, oyun ve fintech sektörleri yükselişte

Türkiye’de startup’lara yapılan yatırımların sektör bazlı dağılımının da yer aldığı rapor, 2018-2023 yılları arasında çeşitli sektörlere yapılan yatırımları inceliyor. Buna göre, 2021 yılına kadar genel bir artış trendi göze çarpıyor. Bu artış, özellikle SaaS, yapay zekâ ve fintech sektörlerinde yaşanıyor.

Oyun sektörüne yapılan yatırımın 2021’de 520 milyon dolara çıkması ve SaaS yatırımlarının 2021’de 9,7 milyon dolardan 2022’de 148,4 milyon dolara yükselmesi, bu yıllarda belirli teknolojik trendlerin veya pazar ihtiyaçlarının yatırımları yönlendirdiğini işaret ediyor. 2023 yılında tüm sektörlerde görülen yatırım miktarlarındaki genel düşüş, küresel ekonomik yavaşlama, artan politika faizleri ve piyasada yaşanan likidite sıkıntıları ile ilişkilendiriliyor.

CVC yatırımlarına da yapay zekâ liderlik ediyor

Rapora göre; 2023 yılında iklim teknolojisi, yapay zekâ ve mobilite alanlarında toplam 92 milyar dolarlık yatırım yapıldı ve ‘iklim teknolojileri’ bu yatırımların %54’ünü oluşturdu. İklim teknolojisinde son yıllarda gözlenen yüksek yatırımlar iklim değişikliğiyle mücadeledeki küresel çabaların arttığını ve çözüm arayışının yoğunlaştığını gösteriyor.

Yapay zekâya yapılan yatırımların sürekli bir artış göstermesi ve 2023 yılında 24,1 milyar dolara ulaşarak en yüksek seviyeye erişmiş olması, yapay zekânın çeşitli sektörlerdeki kullanımının genişlediğine ve öneminin büyüdüğüne işaret ediyor. İklim teknolojisi, yenilenebilir enerji kaynakları, döngüsel ekonomi ve yeşil binalar gibi alanlara yapılan yatırımlar, dünya genelinde sürdürülebilirlik konularının yatırımcılar için giderek daha önemli hale geldiğini gösteriyor.