CHP’li Akay: Hazine Garantileri Sorun Oluyor

BEĞENDİM

(TBMM) – CHP Karabük Milletvekili Cevdet Akay, Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı’nın bütçe görüşmelerinde, “Yap-işlet-devret projeleri ve KÖİ projeleriyle ilgili bu bütçeden ödenen para var. Bunların vergi yükünün çok az olduğunu, 37 tanesinin matrah beyanında bulumadığı, bir kısım vergi beyanında bulunan kişilerle ilgili olarak da yatırım teşvikleri ve indirimler nedeniyle de vergi yükünün çok aşağılara çekildiği bir gerçek. Tam 128 kez vergi, resim, harç istisnası belgesi almış bu firmalar. Hazine garantisiyle bu projeleri hayata geçiren firmalara Hazine borç üstlenim taahhüdünde bulunuyor. 2012 ile 2023 yılları arasında tam 16,6 milyar dolar bu firmalara borç üstlenim taahhüdüyle Hazine garanti olmuş. Yani dış kaynaklı krediler, Hazine garantisiyle alınan paralar, Yap-işlet-devret ve KÖİ projeleri yapan firmalara aktarılıyor” dedi.

TBMM Plan ve Bütçe Komisyonu’nda Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı ile bağlı kuruluşlarının bütçe görüşmeleri devam ediyor.

Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı’nın 2025 yılı bütçe görüşmelerinde konuşan CHP Karabük Milletvekili Cevdet Akay, hazine garantisiyle alınan kredilerin yap-işlet-devret projeleri ve KÖİ projeleri yapan firmalara aktarıldığının altını çizerek şunları söyledi:

“Yap-işlet-devret projeleri ve KÖİ projeleriyle ilgili bu bütçeden ödenen para var. Bunların vergi yükünün çok az olduğunu, 37 tanesinin matrah beyanında bulunulmadığını, bir kısım vergi beyanında bulunan kişilerle ilgili olarak da yatırım teşvikleri ve indirimler nedeniyle de vergi yükünün çok aşağılara çekildiği bir gerçek. Tam 128 kez vergi, resim, harç istisnası belgesi almış bu firmalar. Yine, bu firmalara baktığımız zaman ‘vergi harcamaları’ diye tabir ettiğimiz kısmın, geçen yıl 657 milyarlık tahsilinden vazgeçilen verginin büyük bölümü bu firmalara ait. Bu yıl için de 701 milyar civarında aşağı yukarı bir vergi harcaması bu firmalar için de olacak. Hazine garantisiyle bu projeleri hayata geçiren firmalara Hazine borç üstlenim taahhüdünde bulunuyor. 2012 ile 2023 yılları arasında tam 16,6 milyar dolar bu firmalara borç üstlenim taahhüdüyle Hazine garanti olmuş. Yani dış kaynaklı krediler, Hazine garantisiyle alınan paralar buradaki bu projeleri yapan firmalara aktarılıyor.

“Garanti ödemeleri ve bir taraftan da kur artışıyla artan ödemeler var”

Geçen yıl YİD ve KÖİ projelerine 673 milyar ödenecekti. Şimdi Hazine ve Maliye Bakanlığı’nın Hazine yardımlarının büyük bir bölümü de bu işte, hane halkına yapılan transferler kalemi içerisinde Karayolları Genel Müdürlüğü için kullanılıyor. Bu projeler için toplam 327 milyar 2025, 2026 ve 2027’de ödenecek tutar var. Bunlar garanti ödemeleri ve bir taraftan da kur artışıyla artan ödemeler var. Buna bir çözüm bulmamız lazım, bu sorunu mutlaka halletmemiz lazım. Kur farkı giderlerinden dolayı artış var bir de. Dolar ve eurodaki enflasyon artışı da üzerine ilave edildiği için bu kar garantili ödemelere, garanti ödemelerine ülkenin bir çözüm bulması lazım yoksa kronik sorun olarak devam edecek.

“Mobil internet hızında dünyada 58’inci sırada, sabit internet hızında da 106’ncı sıradayız”

GSM operatörleri tarifelerde yüzde 200’ü, yüzde 300’ü bulan bir zam yaptı. Bu, hakikaten vatandaşımızın cebini yaktı. 6 Şubat depreminde baktık, bunlar gerekli altyapı yatırımını yapmadığı için irtibatsızlıktan, ulaşım ağındaki kopmadan dolayı vatandaşlarımızın bir kısmı bu yüzden, hayatını kaybetti. Bunların karlılığına bakıyoruz. 2024 Haziran itibarıyla Türk Telekom 2,5 milyar kar etmiş, Turkcell de 5,7 milyar kar etmiş. Fakat bir taraftan, ülkemizin mobil internet hızına da baktığımız zaman, dünyada 58’inci sırada olduğunu görüyoruz, sabit internet hızında da 106’ncı sırada olduğunu görüyoruz. Bunlar kar ediyor ama gerekli yatırımları yapmıyor. Buradan da Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu’na da seslenelim, bu kurumun denetlenmesiyle ilgili, halkımıza yönelik hizmetler vermesiyle ilgili de önlemlerin arttırılması gerekir. Bu kurumların böyle fahiş zamlar yapması, kendileri kar ederken de bir taraftan da milletimizin vergileriyle kurulan bu kuruluşların başkalarına değil, artık milletimize hizmet etmesi gerektiğini, milletimizin cebinde de yeni delikler açmaması gerektiğini de özellikle ifade ediyorum.

“BTK’nın talimatına aykırı hareket eden operatör şirketleri var”

Bir de sanal mobil şebeke hizmeti veren bir şirket kuruldu. 4’üncü mobil operatör olarak faaliyete geçti, abonelik ve faturalama işlemi yapıyor. Bu konuyla ilgili de bu mobil şirketlerin birinden şu an hizmet alıyor. BTK’nın yazısına rağmen bu hizmetlere devam etmesi gerekirken hizmetlere devam edemiyor. 100 bin aboneye ulaşan bu kurum, bu yüzden yeni abone kabul edemiyor veyahut da abonelerine yeterli hizmet veremiyor. BTK’nın talimatına aykırı hareket eden operatör şirketleri var. Bu konuyla da özel olarak ilgilenmenizi istirham edeceğim. Burada haksız rekabet oluyor, o zaman tabii ki bu kuruluşlar böyle fahiş fatura zamları yapar. Halbuki rekabet ortamında bunlar da kendi fiyatlarını daha makul hale çekecektir.”