Aydın’da hem ihracat hem üretim yelpazesi büyüyor

0

BEĞENDİM

0

Özlem SARSIN

Aydın sanayisinin tarım ve gıda işleme sektörleri başta olmak üzere maki­ne, motorlu kara taşıtları ve trey­ler, hayvancılık sektörü ve maden sektörleri çevresinde geliştiğini ve güç kazandığını ifade eden Aydın Sanayi Odası Yönetim Kurulu Baş­kanı Gökhan Maraş, Aydın sanayi­sinin 8 adet organize sanayi bölge­sinde düzenli bir şekilde konum­landığını belirtti.

Aydın’ın Büyük Ova Projesi kapsamı içinde olduğu için OS­B’ler dışında sanayi arsası üret­menin artık neredeyse imkânsız olduğunu söyleyen Maraş, bu ne­denle OSB’lerin Aydın sanayi­si için önemli bir konumda oldu­ğuna işaret etti. 8 OSB’nin faali­yette olduğunu ifade eden Maraş, “Aydın’da sanayicinin öncelik­li problemi yer konusudur. Aydın da organize sanayi bölgelerimizde geniş alanlarımız yok. Zengin top­raklarımız var fakat OSB’lerimiz­de sanayi parseli yeterli alanlar üretemiyoruz.

Planlı sanayileş­menin yapılabilmesi için mevcut OSB alanlarına göre, daha küçük ölçekli İhtisas OSB’lerin (Gıda, Maden vb) önünün açılması ve bu yerler için oluşturulacak alanlar hazine veya mera arazisi değilse kamulaştırılmasına destek veya teşvik verilmesi önem arz etmek­tedir. Bir örnek vermek gerekirse, ASTİM OSB’de Aydın Valiliği ile bir proje geliştiriyoruz. OSB için­de bir Gıda İhtisas Etabı kuruyo­ruz. Sadece Aydın’da yetişen yerel ürünlerin işlenmesi için firmala­rımızı teşvik edeceğiz. Nace kod­larını da belirledik. Orada bir ma­kine üreticisi olmayacak. Sadece gıda işleyen işleme tesisleri yer alacak. Bu etapta gümrükle ilgili bir saha da yapmak istiyoruz.

Me­sela gümrükten dönen ürünlerin elleçlenmesinin daha sağlıklı bir ortamda yapılmasını arzu ediyo­ruz. Soğuk hava depoları kurmayı istiyoruz. Aydın’da kestane üreti­minde de ilk sıradadır. Gönül ister ki bu kestaneleri yurt dışına işle­yip gönderelim. Belki bu konuda küçük bir kestane işleme merkezi de yapmak isteriz. Yapacak o ka­dar çok şey var ki Aydın’da. Katma değerli ürünler yapacak pek çok ürünümüz var. Bunları çok iyi de­ğerlendirmemiz lazım” dedi.

“Lojistik avantajlarımız Aydın’ı güçlendiriyor”

Aydın’ın, Ege Bölgesi’nde İz­mir, Muğla ve Denizli gibi büyük şehirlere komşu bir konumda yer aldığını ve bu durumun, bölgeyi ticaret ve lojistik anlamında stra­tejik bir merkez haline getirdiği­ni söyleyen Maraş, “Özellikle Ay­dın-Denizli Otoyolu projesinin bir kısmının hizmete açılması, bu avantajı daha da güçlendirmiştir. Projenin tamamen bitirilmesi ile birlikte bölgemizin sanayi ürün­lerinin iç pazara ve limanlara da­ha hızlı ulaşması sağlanacak ve lo­jistik maliyetler düşecektir.

İzmir ile Antalya arasında güçlü bir tica­ret hattı oluşturacak olan bu oto­yol, bölgedeki ekonomik faaliyet­lerin canlanmasına büyük katkı sunacaktır. Öte yandan Aydın’ın lojistik avantajlarını artırmak için demiryolu altyapısının geliş­tirilmesi büyük bir ihtiyaç. İzmir limanlarına yakın bir konumda olmamıza rağmen, daha etkin ve hızlı bir demiryolu ağına ihtiyaç duyuyoruz. Üretim süreçlerimiz­de hammadde tedariki, yarı ma­mul ürünlerin transferi ve nihai ürünlerin tüketiciye ulaştırılması gibi kritik aşamalarda lojistik im­kânlar, iş sürekliliği ve rekabet gü­cü açısından belirleyici rol oynu­yor.

Bu sebeple İlimizin en çok ih­tiyaç duyduğu unsurlar arasında öncelik hızlı tren, sonra havaala­nı yer alıyor. Tren ile yük taşıma­cılığı, hızlı tren ile insan kayna­ğını Denizli-Aydın-İzmir güzer­gâhında taşımak, ulaştırmak çok önemli. Bu yüzden çift hatlı, elekt­rikli demir yolu hattının Aydın’a ve Denizli’ ye ulaşımı sağlanırsa İlimizi ekonomik olarak daha da güçlendirecektir” dedi.

Aydın’da gerek uluslararası ge­rekse ulusal pazarlarda tanınan büyük kuruluşlar olduğunu an­cak yeni yatırım çekmekte sıkın­tı yaşadıklarını dile getiren Ma­raş, “Nitelikli firmalarımız fazla. Aydın’ın en büyük sıkıntısı dışar­dan yatırım almaktan zorlanma­sı.

Aydın’a yatırımların yönlendi­rilmesi lazım. Yatırımcı çekmekte zorlanıyoruz. Bu kapsamda mese­la başkanlığını yaptığım ASTİM OSB’de yoğun tanıtım çalışmasına başlayacağız. Aydın genelinde de bu tarz tanıtım faaliyetlerine ih­tiyaç var. Özellikle İzmir’de yatı­rım düşünen yatırımcıları Aydın’a çekebiliriz. Çünkü İzmir’deki ar­sa maliyetleri ile Aydın’daki arsa maliyetleri arasında ciddi anlam­da uçurum var. İlimizde nitelikli iş gücü sıkıntısı da yaşıyoruz.

3 vardiya çalışan firma sayısı par­makla gösterilecek kadar az. Ay­dın Sanayi Odası olarak, bölge­mizin ekonomik kalkınmasında önemli bir yere sahip olan nite­likli iş gücü eksikliği konusu­na özellikle odaklanıyoruz. Ay­dın’daki sanayi işletmelerimiz, özellikle kalifiye eleman konu­sunda zorluklar yaşamaktadır. Üretim sektöründe faaliyet gös­teren tüm iş kollarında kalifiyeli eleman bulamadığımız için ni­teliksiz iş gücüne yöneliyoruz.

Aydın’da çoğu firmada erkekle­rin çalıştığı pozisyonlarda artık kadın istihdamın arttığını göz­lemliyoruz. Kadınlarımızın da iş hayatında olmasını çok önem­siyoruz. Bugün forklift kulla­nıcısından kaynakçısına, CNC operatöründen kamyon kulla­nımına kadar pek çok işi kadın çalışanlarımız üstlenmiş du­rumdadır. Nitelikli iş gücü için meslek liseleri, meslek yükseko­kulları ve üniversitelerle iş birli­ği yaparak, nitelikli iş gücünün yetiştirilmesi sağlanmalıdır” dedi.

“İhracatta zengin potansiyele sahibiz”

Aydın’ın 2024 yılında ihraca­tın 1 milyar 850 milyon doları bulmasını beklediklerini kayde­den Maraş, ancak Aydın’ın sahip olduğu değerler ile çok daha faz­la ihracat yapabilme potansiye­line sahip olduğunu vurguladı.

Ay­dın’ın, tarım, sanayi ve turizm baş­ta olmak üzere bölgeye değer katan önemli bir merkez olduğunu ifade eden Maraş, “Başta Avrupa pazarı olmak üzere, birçok pazarda etkin­lik göstererek, ülke ekonomimize katkı sağlayan ihracat rakamları ortaya koyduk. Aynı zamanda re­kabetçi bir anlayışla yeni pazarla­ra da girmeye çalışıyoruz. Aydın, 2024 kasım ayında ihracatını yüz­de 7 artırarak 182,7 milyon dolara ulaştırdı. Bu başarı, sanayicileri­mizin ve üreticilerimizin uluslara­rası pazarlardaki rekabet gücünü bir kez daha ortaya koyuyor” dedi.

Bu yıl Aydın’da ihracat çeşitliliğine dikkat çeken Maraş, “Bu yıl ilk kez Arjantin, Kamerun ve Madagaskar gibi ülkelere ihracat gerçekleşti­rilmesi, pazar çeşitliliğimizin art­tığını göstermektedir. Teknolo­jik ürün ihracatında henüz istedi­ğimiz seviyelerde olmasak da, bu alandaki çabalarımızı sürdürüyo­ruz. 2024 yılında ihracat hacminin 1 milyar 850 milyon doları bulma­sını öngörüyoruz” dedi.

“Kümelenelim, Sanayimizi geliştirelim”

Aydın’da firmaların devletin UR-GE (Uluslararası Rekabetçi­liğin Geliştirilmesinin Desteklen­mesi) projelerinden yeterince ya­rarlanmadığını tespit ettiklerini kaydeden Maraş, “Biz yeni dönem­de bu tarz hibelerden maksimum yararlanmak için çalışacağız.

Ay­dın Sanayi Odası’nın UR-GE Ma­kine İmalat Projesi, şehirdeki ilk uygulama olup, katılımcı 11 fir­ma için stratejik planlama, risk analizi, problem çözme teknikle­ri gibi 47 eğitim ve 5 danışmanlık programını kapsamaktadır. Ayrı­ca, yurtdışı iş gezileri ve fuar ka­tılımlarıyla firmaların uluslarara­sı pazarlarda güçlenmesi hedef­lenmektedir. Katılımcı firmaların projeden duyduğu memnuniyet, bu modelin gıda sektöründe de uy­gulanmasına yönelik çalışmaları başlatmıştır.

Sonuç olarak maki­ne imalatındaki başarı, hem Aydın sanayisine hem de ihracat kapasi­tesine katkı sağlarken, aynı yakla­şım gıda sektöründe de uygulana­rak şehrin ekonomik gücünü ar­tırmayı hedeflemektedir. UR-GE Gıda Projesi de, Aydın Sanayi Oda­sı tarafından, Ticaret Bakanlığı desteğiyle gıda sektöründeki fir­maların ihracat kapasitelerini ar­tırmak ve uluslararası pazarlarda daha rekabetçi olmalarını sağla­mak amacıyla başlatılmıştır. Ken­dini geliştirmek isteyen tüm şir­ketlerimize kapımız açık. Küme­lenelim, sanayimizi geliştirelim.

Aydın’da özellikle makine sektö­rü gelişime ve kümelenmeye çok açık bir sektör. Büyük bir potansi­yel var ilimizde. Bizim üretim gü­cümüz ve yelpazemiz gerçekten geniş. TURQUALITY’e yönelik de çalışmalar yapmak istiyoruz. Şir­ketlerimizin fuar desteklerinden de yararlanmaları konusunda cid­di çalışmalar yapacağız. Firmala­rımızı uluslararası büyük fuarlar­dan yararlanmaları için destekle­mek istiyoruz” diye konuştu.

“Sanayici girdilerinin stabil olmasını istiyor”

Tüm dünya ekonomilerinde bü­yük sıkıntıların olduğunu söyleyen ve böyle bir ortamda sanayicile­rin ayakta kalmaya çalıştığını ifa­de eden Maraş, “Sanayicilerimiz döviz kurunun kaç lira olduğundan ziyade hammadde giderlerinin stabil olması ile ilgileniyor. Mali­yetlerimizin döviz kuruna endeks­lenmesi gerekiyor.

Euro ve doların enflasyon oranında artması gere­kir. Hükümetin bir takım projeleri var. Hedeflerini yerine getirebil­mesi için de döviz kurlarını artı­racağını düşünmüyorum. Döviz kurları olması gereken seviyelerde olmadığı için ihracatçı kar edemi­yor hatta zarar ediyor. Ülkemizin ihracat performansı açısında da olumlu beklentilerde bulunamıyo­ruz maalesef.

Öyle bir noktadayız ki bırakın kar etmeyi, kafa kafaya çıkmak bile sevindirici. Pazarı ko­rumak için pek çok kuruluşumuz başa baş noktada fiyat veriyor. Sa­nayiciler büyük paralar kazanmı­yor, küçük karlılıklarla üretimini ayakta tutmaya, işçisini işten çı­karmamaya, düzenini korumaya çalışıyor. Yaşanan sıkıntıların ya­nı sıra bir de ülkemizde maalesef iş verimi açısından da sıkıntı var. Dünyada 8 saatlik iş saatlerini baz alarak yapılmış verimlilik istatis­tikleri var. Almanya’da sanayici 1 çalışanından 7 buçuk saat verim alıyor.

Ama ülkemizde 8 saatlik ça­lışma dilimindeki verim 4 saat 20 dakika çıkıyor. Yani biz ülkemiz­de 1 kişinin yapabileceği işi 2 kişi­ye yaptırabiliyoruz. Almanya’da­ki üretim verimini yakalayabilme­miz için 2 işçi istihdam etmemiz gerekiyor. Halbuki onlar aynı işi 1 işçiye daha verimli bir şekilde yap­tırabiliyor. İşçilik maliyetleri biz­de ucuz değil. Almanya’daki şirket­ler Türkiye’de işçiliğe ucuz gözü ile bakıyor ve sizden bir teklif istiyor. Ülkemizde 1 kişilik işi 2 kişiye yap­tırabildiğimiz için işçilik maliyet­leri artıyor” dedi.

“Aydın Enginarı için coğrafi işaret”

Aydın’ın tarım ve gıda sektörü etrafında şekillendiğini ve verimli toprakların pek çok ürün hasat edildiğini söyleyen Maraş, “ Çok bilinmez ama Aydın enginar üretiminde de çok iyi bir konumda. Bu konuda coğrafi işaret almak için çalışmalar yürütülüyor. İlimizde 3 milyon baş enginar üretimi yapılıyor. Yaklaşık 5 yıldır Aydın enginarı parladı.

Henüz ihracat yok yurt içinde tüketiliyor. Aslında bu konuda ciddi bir ihracat çalışması yapılabilir ancak yurt dışında da enginar fiyatları çok düşük. Türkiye’de coğrafi işareti en fazla olan il Aydın’dır. Memecik Zeytini, Aydın İnciri ve Aydın Kestanesi coğrafi işaretlidir ve şimdi enginar için de çalışmalar yapılıyor. Sadece tarım ürünleri değil zengin maden kaynaklarımız için de coğrafi işaret çalışmaları yapılıyor” bilgisini paylaştı.

“Aydın turizmi 12 aya yayılmalı”

Aydın’ın turizm açısından da gözde bir kent olduğunu belirten Maraş, sahip oldukları kültürel zenginliklerin daha iyi değerlendirilerek Aydın’da turizm sezonunun 12 aya yayılabileceğini vurguladı. Maraş bu konuda şunları söyledi, “ Deniz turizmi (Kuşadası, Didim), kültür turizmi (Aphrodisias, Milet, Tralleis) ve termal turizm potansiyeli (Germencik, Buharkent) ile Aydın, turizmi yıl geneline yayma potansiyeline sahiptir.

Ancak tarihi ve kültürel zenginliklerimizi yeterince tanıtamadığımızı ve kullanamadığımızı düşünüyorum. Mesela kurvaziyer turizminde çok güçlü bir destinasyon olan Kuşadası’na gelen gemileri sadece Efes’e değil diğer antik kentlerimize de götürmemiz, zenginliklerimizi tanıtmamız lazım. Bu kapsamda her şey dahil otelcilik modelinden artık vazgeçmeliyiz.

Kuşadası Kongre Merkezi inşaatımız yıllardır atıl kaldı. Merkez eğer tamamlanabilirse, otellerimizdeki kapasitenin de değerlendirilmesi ile Kuşadası kongre turizminde de gelişebilir. Aydın, 2024 yılında 4 milyon 396 bin 433 yerli ve yabancı turisti ağırlayarak, geçen yıla göre yüzde 25 oranında bir artış sağladı. Bu, bölgedeki otel ve konaklama sektörünü de güçlendirmekte; dolaylı olarak inşaat, gıda ve hizmet sektörlerine de katkı sağlamaktadır.”