Avrupa Birliği’nden Şam’a ziyaret

Almanya Dışişleri Bakanı Annalena Bearbock ve Fransa Dışişleri Bakanı Jean-Noel Barrot, dün Suriye’nin başkenti Şam’a resmi ziyaret gerçekleştirdi. Baerbock, askeri bir uçakla Güney Kıbrıs Rum Yönetimi (GKRY) üzerinden Şam’a ulaşırken, Barrot ise üst düzey Fransız yetkililerle birlikte yılbaşı tatilini Lübnan’daki Birleşmiş Milletler (BM) Barış Gücü (UNIFIL) bünyesinde faaliyet gösteren Fransız askerleriyle birlikte geçirdikten sonra Şam’a geçti. Avrupa Birliği’ne (AB) vekaleten ziyareti gerçekleştirdiklerine vurgu yapan iki bakan, Şam Uluslararası Havalimanı’nda buluşarak kent merkezine hareket etti. Baerbock ve Barrot’un, Şam’da Devlet Başkanlığı yetkilerini kullanan Ahmed el-Şara ile görüşmelerinden önce Esed rejiminin işkence merkezi Sednaya Hapishanesi’ni ziyaret etti. Alman Dışişleri Bakanı Baerbock’un Şam Havalimanı’na askeri uçakla inmesi ve spor kıyafetler üzerine çelik yelek giymesi dikkat çekti.

Fransa Dışişleri Bakanı Jean Noel-Barrot, Şam ziyareti kapsamında Fransız Büyükelçiliği önünde yaptığı basın toplantısında, yeni Suriye hükümetine olumlu mesajlar gönderdi. Sednaya Hapishanesi’ne gerçekleştirdiği ziyarette gördüklerinin kendilerini şok ettiğini belirten Barrot, Suriye’nin egemenliğini destekleyeceklerini söyledi. Barrot, Suriye’nin kuzeydoğusunda geniş alanları işgal eden terör örgütü PKK/YPG/SDG’ye seslenerek, “Silahlarını hükümete teslim ederek siyasi hayata entegre olmaları çağrısını yapıyoruz. Suriye’de teröre göz yumamayız” dedi. Barrot ayrıca, Fransa’ın kimyasal silahların yok edilmesi ve anayasa çalışmalarına destek için teknik ekip göndermeye hazır olduğunu kaydetti.

Şam’a hareketi öncesi GKRY’de yaptığı açıklamada, ziyarete ilişkin olarak Fransız mevkidaşıyla birlikte hem kendi ülkeleri hem de AB adına Suriye’ye gittiğini belirten Baerbock, “Suriye devletinin görevlerini tam olarak yapması ve tüm topraklarına hakimiyet kurması için yardım etmek istiyoruz” dedi. Suriye’de rejimin devrilmesinin ardından çekinceler olsa da diyalog içinde bir siyasi geçişin görüldüğüne işaret eden Baerbock, “başta komşu ülkeler olmak üzere bütün uluslararası güçlerin bu süreci akamete uğratacak müdahalelerden kaçınması gerektiğini” vurguladı. Bearbock, bu mesajların ardından doğrudan Rusya’ya seslenerek, “Rusya’nın artık Suriye’deki askeri üslerini boşaltmasının zamanı

geldi” dedi.

Lübnan’da Başbakan Necip Mikati ve Temsilciler Meclisi Başkanı Nebih Berri ile görüştükten sonra Şam’a geçen Barrot, ülkesinin kısa süre içinde Şam’daki diplomatik faaliyetlerini başlatacağına vurgu yaparak, “Fransa ve Almanya olarak, bütün kesimleriyle birlikte Suriye halkının barışçıl siyasi geçiş talebinin yanındayız” dedi. Buna karşılık Baerbock ise diplomatik ilişkilerin geliştirilmesi için bazı şartları sıraladı. Almanya ve AB’nin yeni Suriye hükümeti ile “HTŞ’nin geçmişini bilmelerine rağmen” değişimine inanarak ilişkilerini geliştirmek istediğine işaret eden Baerbock, “Bunun için etnik ve dini kimlik ya da kadın ve erkek ayrımı gözetilmeksizin bütün kesimlere siyasi süreçte rol verilmelidir. Bu kesimlerin hakları, seçimlere kadar ertelenemez. HTŞ’nin geçmişte El-Kaide ile bağlantılı olduğunu ancak daha sonra ilişkilerini kopardığını biliyoruz. Bu yüzden ne yapacaklarını göreceğiz ve ilişkilerimizi ona göre belirleyeceğiz” diye konuştu.

AB, uluslararası kararlar çerçevesinde Suriye’de yeniden imara destek için çeşitli taahhütlerde bulunmuştu. Şam ziyareti öncesi yaptığı açıklamada, yeniden imar konusuna da değinen Baerbock, Almanya ve Fransa’nın daha önce Suriye halkına insani yardım ulaştırılması konusunda desteğini her zaman sürdürdüğüne dikkati çekerek, yeniden imar çalışmalarına da destek vermeye hazır olduğunu dile getirdi. Alman Bakan, buna karşılık Suriye’deki geçiş sürecinin azınlık grupların da dışlanmadan sürmesi gerektiğini, “Bu noktada Suriye Demokratik Güçleri (SDG) ile başlatılan diyaloğun önemli olduğunu” sözlerine ekledi. Baerbock ve Barrot’un Şam ziyareti kapsamında Devlet Başkanlığı yetkilerini kullanan Ahmed el- Şara ve üst düzey yetkililer ile görüşmeler gerçekleştirdi.

İki bakan, diplomatik görüşmeler öncesi Şam’daki dini azınlıkları ziyaret etmeye ve Esed rejiminin işkence merkezi Sednaya Hapishanesi’nde incelemeler yapmaya öncelik verdi. Bu kapsamda Barrot, Fransa’nın geleneksel olarak desteklediği Suriye’deki Hristiyan toplulukları ziyaret etti. Barrot, burada Rum-Ortodoks Cemaati Patriği Yuhanna El-Aşir Yazci ile bir görüşme gerçekleştirdi. İki bakan daha sonra da Suriye Sivil Savunma Örgütü ile koordineli olarak Sednaya Hapishanesi’ne gitti.

Londra merkezli Şarku’l Avsat gazetesine bilgi veren Arap Birliği’nden diplomatik kaynaklar, Birliğin kısa zaman içinde Suriye’nin başkenti Şam’a bir heyet göndererek istikşafi görüşmeler gerçekleştireceğini bildirdi. Heyetin ne zaman gönderileceğine ve kimlerden oluşacağına dair bilgi vermeyen kaynaklar, birlik içinde Şam ile diplomatik ilişkilerin tesisi noktasında bir yönelim olduğunu kaydetti. Kaynaklar, söz konusu heyetin yalnızca resmi görüşmeler yapmayacağını ayrıca Suriye’deki diğer toplumsal kesimlerin temsilcileriyle de görüşeceğini ifade etti.

Rusya’nın Birleşmiş Milletler (BM) Daimi Temsilcisi Vasily Nebenzia, Almanya Dışişleri Bakanı Annalena Baerbock’un Şam’da yaptığı, “Rusya’nın askeri üsleri boşaltmasının zamanı geldi” açıklamasına cevap verdi. Ria Novosti’ye konuşan Nebenzia, “Suriye ile Rusya arasındaki dostluk ilişkileri herhangi bir yönetime bağlı değildir. Yeni hükümet, Suriye’deki Rus askeri varlığına ilişkin olumlu açıklamalar yaptı. Bu da yeni hükümetin bizim orada kalmamızı önemsediğini gösteriyor” dedi.