Alman siyaseti ile Elon Musk arasında neler oluyor? Tesla yeni fabrikasını Türkiye’ye kuracak mı?

0

BEĞENDİM

0

ABD’nin seçilmiş başkanı Donald Trump’ın özel danışmanı olarak atadığı teknoloji milyarderi Elon Musk, son günlerde giderek artan biçimde Alman siyasetine müdahale ediyor, hatta Alman siyasilere yönelik saldırgan ifadeler kullanıyor. Musk, son olarak Cumhurbaşkanı Frank-Walter Steinmeier ve Başbakan Olaf Scholz’a aleni bir biçimde hakaret etti.

Cumhurbaşkanı hakkında “Steinmeier, antidemokratik bir tirandır. Utanç duymalı” diyen Musk, Başbakan hakkında ise 20 Aralık’ta Magdeburg’da düzenlenen terör saldırısının ardından “Scholz derhal istifa etmeli. Kabiliyetsiz salak” yorumunu yaptı.

Musk, Başbakan Scholz için daha önce de “salak” ifadesini kullanmıştı. Alman hükümetinin geçen Kasım ayında çökmesinin ardından Almanca bir paylaşım yapan Musk, “Olaf bir salak” demiş ve paylaşıma gelen yorumlara da kahkaha atan emoji ile tepki vermişti.

“Bu kulağa Hitler gibi mi geliyor?”

Almanya’nın önemli haftalık gazetelerinden Welt am Sonntag için geçen hafta yazdığı yorumla da eleştiri oklarını üzerine çeken Musk’ın 23 Şubat’ta yapılacak erken seçimlerde aşırı sağcı Almanya için Alternatif (AfD) partisine oy verme çağrısında bulunması ise deyim yerinde ise infial yarattı.

AfD’yi Almanya için “son umut” olarak nitelendiren Musk, “Almanya vasatlığın içinde rehavete kapılmış durumda. Şimdi cesur değişimlere imza atma zamanı ve AfD, bu yolu açan tek parti” şeklindeki ifadeler kullandı. Yazısında “AfD’yi aşırı sağcı olarak nitelendirenlere şunu söylüyorum: Bu damgalama sizi yanıltmasın” sözlerine yer veren Musk, AfD’nin başbakan adayı Alice Weidel’ın lezbiyen ve partnerinin de Sri Lankalı olduğuna atıfta bulunarak “Sizce bu kulağa Hitler gibi mi geliyor? Rica ediyorum ama!” dedi.

Eylül ayında yaptığı bir paylaşımda “Avrupa’nın bu intiharını durdurabilmek adına seçimleri AfD’nin kazanmasını umuyoruz” diyen Musk, Magdeburg saldırısının ardından da Almanya’yı yalnızca AfD kurtarabilir” mesajını paylaşmıştı.

Musk, Alman siyasetine karışmasının meşruiyetini “Alman sanayi ve teknolojisine kayda değer yatırımlar yapmış biri olarak ülkenin siyasi yönelimine ilişkin açıkça görüş beyan etme hakkım olduğunu düşünüyorum” sözleriyle gerekçelendiriyor.

Musk’ın gazeteye yazdığı yazı Alman Gazeteciler Birliğini (DJV) de alarma geçirdi. Birlik Başkanı Mika Beuster, basını seçim kampanyasına alet olmamaları ve konuk yazar katkılarını dikkatle ele almaları konusunda uyardı. Birlik, “Alman medyası otokratların ve dostlarının sözcüsü olarak suiistimal edilmelerine izin vermemelidir” açıklamasını yaptı.

Öte yandan Musk’ın sahibi olduğu elektrikli araç üreticisi Tesla’nın Berlin yakınlarında yaklaşık 12 bin kişiye istihdam sağlayan bir fabrikası bulunuyor.

Scholz kendisine “salak” diyen Elon Musk’a ne yanıt verdi?

ABD’de birkaç hafta sonra üst düzey bir siyasi rol üstlenecek olan 53 yaşındaki Musk’ın Hükümet Verimliliği Dairesi’nin başına getirilmesi bekleniyor. Yeni görevi ile müstakbel Başkan Trump’a yakınlığı daha da artması beklenen Musk’ın sarf ettiği sözler, ABD ve Almanya arasındaki ilişkilerin geleceğine ilişkin soru işaretleri doğuruyor. Musk’ın müdahalesinin öncelikle Trump’ın onayıyla gerçekleşip gerçekleşmediği sorusu gündemi meşgul ediyor.

Elon Musk ve Donald Trump’ın stratejik ortaklığı son aylarda ortaya çıktı

Seçim arifesinde iç politikaya müdahale Alman kamuoyunda rahatsızlık yaratırken Alman siyasilerin sert bir tepkiden kaçındığı gözleniyor.

Musk’ın sözlerini ciddiye almama stratejisi izleyen Başbakan Scholz, “Milyarderlerin de görüşlerini açıklama hakkı var. Bu, yanlış ve kötü politik tavsiyeleri de kapsar” dedi. 31 Aralık’taki yeni yıl mesajında ise Musk’ı isim vermeden eleştiren Scholz, “Almanya’nın geleceğini sosyal medya sahipleri değil, vatandaşları belirleyecek” ifadelerini kullandı.

Scholz’un üyesi olduğu Sosyal Demokrat Parti’nin (SPD) Federal Meclis Grup Başkanı Rolf Mützenich ise Musk’ın Steinmeier’e yönelik sözlerinin tüm Alman yurttaşları hedef aldığını savundu. Mützenich, Trump’ın müttefiği ve danışmanı olan Musk’ın sarf ettiği sözlerle iki dost devlet arasındaki sınırı aştığını kaydetti. Aynı şekilde temkinli bir üslup benimseyen Yeşiller partili Başbakan Yardımcısı Robert Habeck “Musk, Avrupa’yı zayıflatanları güçlendiriyor” diye konuştu. Yeşiller Meclis Grup Başkan Vekili Konstantin von Notz ise Musk’ın liberal demokrasileri istikrarsızlaştırma ve aşırı sağcı partileri desteklemeden fayda sağladığını ifade ederek sosyal medya platformlarının gücü konusunun kamuoyu nezdinde tartışılması gerekliliğine vurgu yaptı.

AfD, seçimlere iki aydan kısa süre kala anketlerde ikinci sırada. Diğer partilerin AfD ile işbirliği yapmayacaklarını açıklamasından dolayı AfD’nin birinci sırada gelse bile hükümette yer alma olasılığı düşük.

İngiltere’yi karıştırdı, Erdoğan’la dostluk kurdu

Musk, yalnızca Alman siyasetine ilişkin yorumlarda bulunmakla yetinmiyor. İngiltere’deki kamusal tartışmalara da müdahil olan Musk, Başbakan Keir Starmer ile de defalarca söz dalaşına girdi. Musk, İngiltere’nin Avrupa Birliğinden (AB) çıkmasına ilişkin Brexit referandumunda kilit rol oynamış olan aşırı sağcı Reform Partisi lideri Nigel Farage için de destek mesajları verdi.

Ekim ayında İngiltere’de “göçmen çetelerinin” mevcut olduğunu ve “hüküm giymiş pedofillerin cezavinden öylece salıverildiğini” savunan Musk, ülkenin tanınmış aşırı sağcı ve İslam karşıtı aktivistlerinden Tommy Robinson’ın cezaevinden salıverilmesini istedi. Musk, İngiltere’de erken seçime gidilmesi çağrısında da bulundu.

Son dönemde aşırı sağcı görüşleri ile ön plana çıkmaya başlayan Musk’ın dünyanın dört bir yanındaki siyasilerle pragmatik ilişkiler kurduğu biliniyor. Bunlar arasında Türkiye Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan da bulunuyor. Erdoğan ile Eylül 2023’te New York’taki Türkevi’nde görüşen Musk, Türk lider ile kameralar önünde dostça bir tavır sergilemişti. Erdoğan ayrıca Musk’tan Tesla’nın yedinci fabrikasının Türkiye’de kurulmasını istemişti.

Tesla yeni fabrikasını Türkiye’ye kuracak mı?

Musk ayrıca İtalya’nın aşırı sağcı başbakanı Giorgia Meloni ile de iyi bir kişisel ilişkiye sahip.

Musk, Tesla ve SpaceX’in yanı sıra eski adı Twitter olan sosyal medya devi X platformunun da sahibi. Trump’ın 20 Ocak’ta başkanlık görevini devralmasının ardından Musk’un Hükümet Verimliliği Dairesini (DOGE) Trump’ın sadık destekçilerinden olan sağ popülist Vivek Ramaswamy ile birlikte yönetecek.

Trump’la Musk’ın ilişkisi eskiden nasıldı?
Musk ile Trump’ın bugün inşa ettiği stratejik dostluk, geçmişte pek mevcut değildi. Trump’ın ilk başkan adaylığı kampanyasını yürüttüğü 2016 yılında Musk, “Trump bence doğru adam değil. ABD’yi iyi yansıtan bir karaktere sahip değil gibi duruyor” demişti. 2017 yılında Trump’ın Paris İklim Anlaşması’nı terk etmesini de eleştiren Musk, “İklim değişikliği, bir gerçek. Paris’i terk etmek Amerika veya dünya için iyi bir şey değil” sözlerini sarf etmişti.

Musk, Temmuz 2022’de de “Trump’ın şapkasını asıp gün batımına doğru yelken açmasının zamanı geldi” ifadelerini kullandı. Trump’ın kazandığı 5 Kasım seçimlerine aylar kala Mart 2024’te “herhangi bir adaya bağışta bulunmayacağını” taahhüt eden Musk, bu sözlerinden 7 ay sonra Trump ile ilk kez kamuoyu önünde boy gösterdi.

Musk’ın, kimin kazanacağının öngörülemediği “salıncak eyaletlerde” (swing state), belirli bir dilekçeyi imzalayan seçmenlerden birine 1’er milyon dolar hediye verileceği yönündeki açıklaması da Trump’ı zafere götüren kampanyanın en akılda kalan ayrıntılarından oldu.