Her an bozulabilir: Ateşkes bu sabah yürürlüğe giriyor

0

BEĞENDİM

0

Eğer Binyamin Netanyahu son dakikada vazgeçmezse İsrail ile Hamas arasındaki ateşkes bu sabah (Pazar) yürürlüğe girecek. Kutsal Şabat gününde olması pek nadirdir ama İsrail kabinesinin toplantısında anlaşmanın bir gecede onaylanması da hayli dikkat çekici. Kolay değil, İsrailli rehinelerin yakınları ile Filistinli esirlerin yakınlarının heyecanlı bekleyişine daha fazla itiraz edemezdi hükümet. Bu yönde gelen baskılara da tabii.

Tam 15 aydır devam eden savaşa verilen bu ara, İsrail ile Hamas arasında bugüne kadar yaşanan en ölümcül çatışmanın sona erdirilmesi açısından son derece önemli bir adım. Ateşkesin ilk aşaması 42 gün sürecek. Bundan daha zor olan ikinci aşama için ise görüşmelerin iki haftadan biraz fazla sonra başlayacağı tahmin ediliyor.

Ateşkesin ilk aşamasında, İsrail’in elindeki 737 Filistinli mahkuma karşılık Gazze’deki 33 rehinenin altı hafta içinde serbest bırakılması öngörülüyor. İsrail Adalet Bakanlığı, tamamı genç ya da kadın olan mahkûmların listesini de yayınladı.

Ateşkes planına göre üç kadın rehine 1. gün, dört kadın rehine 7. gün, kalan 26 kadın rehine de sonraki beş hafta içinde iade edilecek. Her takas sırasında, rehineler güvenli bir şekilde ulaştıktan sonra Filistinli tutuklular İsrail tarafından serbest bırakılacak. Ayrıca 7 Ekim 2023 tarihli Hamas öncülüğündeki saldırıyla ilgisi olmayan 1.167 Gazze sakini de serbest bırakılacak. İsrail’in elindeki Gazzeli tüm kadınlar ile 19 yaş altı çocuklar da bu aşamada serbest kalacak.

Batı Şeria’ya da dönemeyecekler

Ölümcül saldırılardan hüküm giyen tüm Filistinli mahkumlar Gazze’ye ya da yurtdışına sürgün edilecek – bazıları üç yıllığına, bazıları ise kalıcı olarak – İsrail’e ya da Batı Şeria’ya dönmeleri yasaklanacak. Aralarında erkek askerlerin de bulunduğu Gazze’deki diğer İsrailli rehineler ise ilk aşama sırasında müzakere edilecek ikinci bir aşamada serbest bırakılacak.

Hamas, kalıcı bir ateşkes İsrail’in tamamen geri çekilmesi olmadan kalan esirleri serbest bırakmayacağını duyurdu bilindiği gibi. Ayrıca ateşkesin ilk aşamasında İsrail askerleri Gazze’nin İsrail sınırı boyunca yaklaşık bir kilometre genişliğinde bir tampon bölgeye çekilecek. Söylenene göre, bu Gazze’nin yanısıra, büyük ölçüde izole edilmiş, harap olmuş kuzey Gazze de dahil olmak üzere, yerinden edilmiş birçok Filistinlinin evlerine dönmesine olanak sağlayacak.

Ateşkesin yürürlüğe girmesiyle Gazze’ye gıda,tıbbi malzeme ile diğer insani yardımların da artması bekleniyor. Mısır’ın Gazze’ye açılan sınır kapısı Refah’da yüzlerce yardım kamyonunun beklediği bildirilmişti. Ancak yine anlaşma uyarınca Gazze’ye giren tüm kamyonlar İsrail tarafından denetlenecek.

Ateşkese mecbur kalan İsrail, anlaşmanın sağlanacağı güne kadar saldılarına ara vermedi bu arada. Cumartesi günü Gazze’ye yönelik saldırılarında 23 sivili daha hayattan kopardı.

Başlamadan bitebilir?

İsrail-Hamas ateşkesi bozulursa bu kimse için şaşırtıcı olmaz. Çünkü Netanyahu rehinelerin serbest bırakılması konusunda yeni bir uyarıda bulunarak riski arttırdı bile. Netanyahu Cumartesi günü bir uyarı yayınlayarak ülkesinin, Hamas tarafından serbest bırakılacak rehinelerin önceden kararlaştırıldığı gibi bir listesini alana kadar ateşkes anlaşmasına devam etmeyeceğini belirtti.

Duyuru, Hamas’ın Katarlı arabuluculara isimleri vermesi için tanınan sürenin dolmasından yaklaşık üç saat sonra geldi.

İsrail’in pek de gönüllü olmadığı ateşkes öncekiler gibi hayli kırılgan.

Bu sefer şaşırtsa keşke İsrail.