2024 yılı zam karnesi belli oldu: Hangi ürün ve hizmet ne kadar zamlandı?

0

BEĞENDİM

0

2024 yılı, Türkiye ekonomisinde enflasyonun etkilerinin devam ettiği bir yıl oldu. Pek çok ürün ve hizmetin fiyatları artarken, zamlar birbirini takip etti. Akaryakıttan doğalgaza, toplu taşımadan alkol ve sigaraya kadar birçok kalemde fiyat artışları yaşandı. Peki, 2024 yılında hangi ürün ve hizmetlerin fiyatları ne kadar arttı?

DOĞALGAZDA YÜZDE 38 ZAM

Mayıs 2023 seçimleri öncesi, doğalgaz tüm konut tüketicilerine bir ay ücretsiz verilmiş, 2024 yılının Nisan ayına kadar da 25 metreküpe kadar olan tüketimler faturalandırılmamıştı. Ancak, seçimler sonrası doğalgaza zam geldi. 1 Ağustos 2024 itibariyle konutlarda kullanılan doğalgaz fiyatı yüzde 38 artarken, serbest tüketicilerin kullandığı doğalgazın fiyatı ise yüzde 33,1 oranında yükseldi.

KİRA ARTIŞLARI

2024 yılı itibariyle, 1 Temmuz’dan önce konut kiralarında uygulanan yüzde 25’lik tavan zam oranı sona erdi. Bu tarihten sonra, kira artışları enflasyon oranlarına ve TÜFE’ye göre belirlendi. Temmuz ayında kira artışı yüzde 65,07 iken, bu oran Ağustos’ta yüzde 65,93’e çıktı. Eylül’de yüzde 64,91, Ekim’de yüzde 63,47, Kasım’da ise yüzde 62,02 seviyelerine ulaştı.

ELEKTRİK ZAMMI

2024 yılıyla birlikte, elektrik tarifelerinde de artış yaşandı. Temmuz ayında mesken abone grubunun elektrik tarifesi yüzde 38, tarımsal faaliyetlerde kullanılan elektrik fiyatı yüzde 30, kamu ve özel hizmetler sektörünün elektrik fiyatı ise yüzde 38 oranında arttı.

KÖPRÜ VE OTOYOL GEÇİŞLERİNE ZAM

2024 yılında, köprü ve otoyol geçiş ücretleri üç kez zamlandı. İstanbul’daki 15 Temmuz Şehitler ve Fatih Sultan Mehmet köprülerinde, otomobiller için tek yön geçiş ücreti 8,5 TL’den 33 TL’ye, Yavuz Sultan Selim Köprüsü’nde ise 19 TL’den 70 TL’ye yükseldi. Avrasya Tüneli, Osmangazi Köprüsü ve 1915 Çanakkale Köprüsü’nde de benzer oranlarda zamlar yapıldı.

AKARYAKIT ZAMLARI

2024 yılı sonu itibariyle akaryakıt fiyatlarında ciddi artışlar görüldü. 31 Aralık 2023’te motorinin litre fiyatı 37,15 TL, benzinin litre fiyatı 34,53 TL, LPG’nin litre fiyatı ise 18,80 TL idi. 2024 yılı sonunda motorin 43,91 TL, benzin 43,14 TL, LPG ise 26,79 TL olarak belirlendi. Bu durumda, motorine yüzde 18,19, benzine yüzde 24,93, LPG’ye ise yüzde 42,5 zam yapılmış oldu.

EĞİTİM ÜCRETLERİ

2024 yılında özel üniversitelerde yıllık kayıt ücretleri 1 milyon TL’nin üzerine çıktı. Ayrıca, bazı özel liseler de yüzde 300’ü aşan oranlarda zam yaptı. Milli Eğitim Bakanlığı, özel liselerin ara sınıflarındaki öğrencilere zam sınırlaması getirirken, yeni kayıtlarda okullara herhangi bir kota koymadı.

SİGARA ZAMLARI

2024 yılında sigaraya yapılan ÖTV artışları, enflasyon ve döviz kuru etkisiyle sigara fiyatlarını artırdı. 31 Aralık 2023’te en ucuz sigara 45 TL’den satılırken, 2024 sonunda bu fiyat 60 TL’ye çıktı. Bu da yıllık yüzde 33,3 oranında bir artışa işaret ediyor.

PASAPORT, SÜRÜCÜ BELGESİ VE KİMLİK KARTLARI

2024’te yeniden değerleme oranı yüzde 58,46 olarak belirlendi. Bu oranla birlikte pasaport, sürücü belgesi ve kimlik kartları gibi bazı resmi belgelerin harçları arttı. Örneğin, üç yıldan uzun süreli pasaport harcı 5.044 TL’den 8.625 TL’ye çıktı, sürücü belgesi ücreti ise 624 TL’den 990 TL’ye yükseldi.

2024 ENFLASYONUNDA DİKKAT ÇEKİCİ ARTIŞLAR

TÜİK verilerine göre, 2024 yılında en çok artan harcama kalemleri arasında taze sebzeler, doğalgaz ve kira ücretleri dikkat çekiyor. Örneğin, taze sebzelerde artış oranı yüzde 125,78, doğalgaz ücretlerinde ise yüzde 124,65 olarak belirlendi. Ayrıca, üniversite eğitimi, eğitim giderleri ve çocuk bakım hizmetlerinde de yüksek artışlar görüldü.

ASGARİ ÜCRET ARTIŞI YETERLİ Mİ?

Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Vedat Işıkhan, 2025 yılı için asgari ücreti 22.104 TL olarak açıkladı. Ancak, enflasyon ve özellikle enerji ile gıda fiyatlarındaki artışlar, asgari ücret artışının haneler üzerindeki mali baskıyı hafifletmede yetersiz kaldığını gösteriyor.