34,9194
36,7004
2.974,72
Suriye’yi 24 yıl yönettikten sonra iç savaşın son 13 yılında muhalifleri bastırmaya çalışan Beşar Esad, rejiminin çöküşüyle birlikte ülkesini terk etti. Reuters’ın 10’dan fazla yetkili ve kaynağa dayandırdığı haberine göre, Esad’ın kaçış planı büyük bir gizlilik içinde yürütüldü. Hatta en yakınındaki üst düzey yetkililer ve akrabaları bile ya kandırıldı ya da plan hakkında hiçbir bilgiye sahip değildi.
SON TOPLANTI: DİRENİN MESAJI
Kaçıştan bir gün önce Esad, Şam’daki Savunma Bakanlığı’nda üst düzey 30 ordu ve güvenlik yetkilisiyle bir toplantı düzenledi. Rusya’dan askeri destek geleceği vaadinde bulunan Esad, kara birliklerine direniş çağrısı yaptı. Ancak toplantıya katılan bir komutana göre bu sözlerin gerçekle hiçbir ilgisi yoktu. Toplantının ardından konutuna döneceğini söyleyen Esad, doğrudan havaalanına giderek kaçış planını başlattı.
KİMSEYE GÜVENMEDİ: EN YAKINLARI BİLE PLAN DIŞI BIRAKILDI
Kaçış planının gizliliği o kadar sıkıydı ki Esad, kardeşi Mahir de dahil olmak üzere en yakın çevresini bile bilgilendirmedi. Mahir Esad’ın helikopterle Irak’a, oradan da Rusya’ya uçtuğu bildirildi. Esad’ın kuzenleri Ehab ve Eyad Mahluf ise Lübnan’a kaçmaya çalışırken pusuya düşürüldü; Ehab hayatını kaybederken Eyad yaralandı.
Bir diğer detay ise Esad’ın basın danışmanı Buseyna Şaban’ı konutuna çağırmasıydı. Şaban geldiğinde evin tamamen boş olduğunu fark etti. Bu durum, Esad’ın ne kadar dar bir güven çemberinde hareket ettiğini gözler önüne serdi.
RADARA YAKALANMADAN KAÇIŞ
Esad, 8 Aralık sabahı, Şam’dan Moskova’ya uçan bir Rus askeri uçağıyla ülkesini terk etti. Diplomatlara göre uçak, radara yakalanmamak için vericilerini kapattı ve alçaktan uçtu. Önce Lazkiye’deki Hmeymim Hava Üssü’ne, ardından Moskova’ya ulaştı. Esad’ın eşi Esma ve üç çocuğu, Moskova’da onu bekliyordu.
ŞAM’DA GERİDE KALANLAR
Cumhurbaşkanlığı kompleksi, Esad’ın kaçışından sonra muhaliflerin kontrolüne geçti. Sosyal medyada paylaşılan görüntüler, aceleyle terk edilmiş mutfaklarda pişmiş yemekleri ve geride bırakılan aile albümlerini gösteriyordu.
UMUTSUZ YARDIM ÇABALARI
Esad’ın kaçışından önce Rusya ve İran’dan askeri destek istediği ortaya çıktı. 28 Kasım’da Moskova’ya giderek Kremlin’den yardım talep eden Esad, olumlu bir yanıt alamadı. İran’dan da yardım istemekten kaçındı, çünkü bunun İsrail’in Suriye’deki İran hedeflerini vurmak için bahane yaratacağına inanıyordu.
RUSYA’NIN DİPLOMATİK ÇIKIŞ PLANI
Moskova, Esad’a askeri destek yerine güvenli bir kaçış teklifi sundu. Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov’un, Katar ve Türkiye ile temasa geçerek Esad’ın güvenli bir şekilde Rusya’ya ulaşmasını sağladığı iddia edildi. Rusya, Esad’ın kaçış uçağının hava sahasında sorunsuz ilerlemesi için diplomatik koordinasyonu üstlendi.
DESTEKÇİLERİNİ YARIDA BIRAKTI
Suriye muhalefet liderlerinden Hadi El Bahra, Esad’ın çevresindekilere gerçekleri söylemeyip onları “yardım gelecek” vaadiyle kandırdığını belirtti. “Esad, kendisini destekleyenleri yüzüstü bıraktı ve onları kaderleriyle baş başa bıraktı” dedi.
SON SÖZLERİ: “YARIN GÖRECEĞİZ”
Esad’ın son Başbakanı Muhammed Celali, kaçıştan bir gün önce Esad’la yaptığı telefon görüşmesini anlattı. Celali, “Şam’daki kaosu ve halkın paniğini anlattım. Ama Esad yalnızca ‘Yarın göreceğiz’ dedi. Bu, onunla yaptığım son konuşmaydı” dedi.
Beşar Esad’ın kaçışı, sadece Suriye tarihindeki bir dönemin sonunu değil, aynı zamanda bir liderin kendi halkına ve çevresine karşı nasıl yalnızlaştığını da gözler önüne seriyor.