34,2330
36,9562
3.025,47
ABD’de tarihi gün geldi çattı. Son dönemin en kritik seçimleri olarak gösterilen yarışta ABD’liler 47. başkanı belirlemek için sandık başına gitti. Oy verme ve sayma işlemi devam ederken, Cumhuriyetçilerin adayı Donald Trump ile Demnokratların adayı Kamala Harris peş peşe iddialı açıklamalar yaptı.
ABD’DE İLK SONUÇLAR INDIANA VE KENTUCKY’DEN
Kıran kırana geçen yarışı kimin kazanacağı merakla beklenirken, ilk sonuçlar da gelmeye başladı. ABD’de ilk olarak Indiana ve Kentucky eyaletlerinin bazı gölgelerinde sandıklar kapandı. Associated Press’in aktardığı ilk sonuçlara göre, kapanan sandıklarda yarışı Cumhuriyetçilerin adayı Donald Trump önde götürüyor. Her iki eyalet de geleneksel olarak Cumhuriyetçilerin kazandığı eyaletler arasında.
İKİ EYALETTE DE TRUMP AÇIK ARA ÖNDE
Buna göre Indiana” />
ABD” />
ABD’de başkanlık seçimleri geleneksel olarak her 4 yılda bir kasımın ilk pazartesi gününden sonraki ilk salı yapılıyor. Ülkedeki seçim sistemi, en fazla oyu alanın değil, en fazla delegeye ulaşan adayın başkan olmasına imkan veren Seçiciler Kurulu (Electoral College) yöntemiyle çalışıyor. Buna göre ABD halkı, başkanlarını doğrudan kendi oylarıyla değil, seçtikleri delegeler üzerinden dolaylı olarak belirliyor. 50 eyalet ile başkent Washington DC’yi temsilen toplam 538 delegeden oluşan “Seçiciler Kurulu” adı verilen sistemde, her bir eyaletteki delege sayısı, o eyaletin Senato ve Temsilciler Meclisindeki üyelerinin toplamına eşit oluyor. Bu sistemde bir adayın, başkanlık için 538 sayısının yarıdan bir fazlası olan 270 delegeye ulaşması gerekiyor.
SALINCAK EYALETLER KAZANANI BELİRLEYECEK
Aynı seçim sistemi kapsamında eyaletlerde yarışı kazanan aday o eyaletin tüm delegelerini alıyor; ” />
TRUMP, 2016’DA SALINCAK EYALETLERLE ZAFERE ULAŞMIŞTI
Buna en güncel örnek olarak, 2016 başkanlık seçimlerinde rakibi Hillary Clinton’dan 2,8 milyon daha az oy alan Donald Trump, salıncak eyaletlerde kazanarak 304 delegeye ulaştı ve rahat şekilde başkan oldu.
Bu sistemde başkanlık seçiminin kaderini, Cumhuriyetçi ile Demokratlar arasında gidip geldikleri için “salıncak” olarak da adlandırılan çekişmeli eyaletler belirliyor. 2024 seçimlerinde başkanlık için ulaşılması gereken toplam 270 delege sayısının 93’ünü teşkil eden Arizona, Nevada, Wisconsin, Michigan, Pennsylvania, Kuzey Carolina ve Georgia “salıncak eyalet” konumunda bulunuyor.
EYALETLERİN DELEGE SAYISI
Güncellenen sayılara göre, Arizona 11, Nevada 6, Wisconsin 10, Michigan 15, Pennsylvania 19, Kuzey Carolina 16 ve Georgia 16 delege sahibi. California” />
Bu eyaletler dışında, Alabama 9, Kentucky 8, Kuzey Dakota 3, Alaska 3, Louisiana 8, Ohio 17, Maine 4, Oklahoma 7, Arkansas 6, Maryland 10, Oregon 8, Massachusetts 11, Colorado 10, Rhode Island 4, Connecticut 7, Minnesota 10, Güney Carolina 9, Delaware 3, Missisippi 6, Güney Dakota 3, Missouri 10, Tennessee 11, Montana 4, Nebraska 5, Utah 6, Hawaii 4, Vermont 3, Idaho 4, New Hampshire 4, Virginia 13, Illinois 19, New Jersey 14, Washington 12, Indiana 11, New Mexico 5, Batı Virginia 4, Iowa 6, Kansas 6 ve Wyoming 3 delege sahibi. Özel statüsü olan başkent Washington DC’nin de 3 delegesi bulunuyor.
SEÇİMDE FARKIN AZ OLMASI HALİNDE POSTAYLA GELEN OYLAR SONUCU GECİKTİREBİLİR
ABD’de oy verme işlemi, ülkenin en kuzeybatısında bulunan Alaska ve Hawaii eyaletlerinde yerel saatle 20.00’de (TSİ 6 Kasım 12.00) oyların kullanılmasıyla sona erecek. En erken sandıklar TSİ 03.00’te kapanacak.ABD’de 2020 seçimlerinde sonuçların açıklanmasının yaklaşık 4 gün sürdüğüne işaret edilerek, anket sonuçlarında Cumhuriyetçi aday Donald Trump ile Demokrat aday Kamala Harris’in birbirine çok yakın olması sebebiyle bu sene de sonuçların seçim gecesi netleşmeyebileceği ifade ediliyor. Pensilvanya ve Wisconsin gibi salıncak eyaletlerde posta yoluyla kullanılan oyların sayımının süreci yavaşlatabileceğine, oy sayımında yaşanabilecek aksaklıklar, yasal itirazlar ya da oy pusulalarıyla ilgili sorunların da oy sayımının uzun sürmesine neden olabileceği belirtiliyor.
ADAYLAR ÇOĞUNLUĞU SAĞLAYAMAZSA NE OLACAK?
Her iki adayın da 269 Seçiciler Kurulu oyu aldığı ve kazanmak için gerekli 270’i sağlayamadığı bir eşitlik durumunda, Temsilciler Meclisi kazananı belirlemekle görevlendirilir. Her eyalet delegasyonu bir oy hakka sahip olacak ve kazanmak için de çoğunluk oy (26) gerekecek.
SEÇİM GÜVENLİĞİ İÇİN ÜST DÜZEY TEDBİR
ABD’de seçim güvenliğinin sağlanması amacıyla oy kullanma ve sayım noktalarında üst düzey güvenlik tedbirleri devreye alındı. Washington Post Gazetesi’nin haberine göre, ülke çapında yerel yetkililer, başkanlık seçimi öncesinde sıkı önemler aldı. Bu kapsamda, oy kullanma noktaları ve oy sayım merkezlerinin çevresine güvenlik kameraları yerleştirildi, bu merkezlerin çatılarına ise keskin nişancılar konuşlandırıldı.Ülkede, caddelere ilave polis ekipleri sevk edilirken insansız hava araçlarıyla da denetimler sıkılaştırıldı.Washington ve Nevada eyaletlerinde ise herhangi bir karışıklık olasılığına karşı ulusal muhafızların hazır bekletildiği açıklandı.Oy kullanma kabinlerine “panik butonları” yerleştirilerek sandık güvenliği üst seviyeye taşındı.
GOOGLE: OY VERME YERLERİ ARAMA SORUNU ÇÖZÜLDÜ
Google, ABD seçimlerinde Kamala Harris ve Donald Trump için oy verme yerleri arandığında çıkan farklı sonuçları düzelttiğini açıkladı. Sorunun kaynağı, bazı isimlerin gözden kaçan coğrafi eşleşmeleri olduğu belirlendi. Açıklamada, oy verme merkezlerinin konumuna ilişkin arama yapıldığında Harris için farklı sonuçlar çıkmasının sebebinin, Texas eyaletinin Harris adında bir bölgesi olmasından kaynaklandığı belirtildi.
KONGRE SEÇİMLERİ
Kongrenin hangi kanadının hangi parti tarafından kontrol edildiği, ABD başkanının çalışma alanını doğrudan etkilediği için ülke siyasetinde büyük öneme sahip. Başkanın özellikle bütçe yapma, asker gönderme gibi kararları alma ve dış politika gibi başlıklarda Kongre ile çalışması gerekiyor. 435 sandalyeli Temsilciler Meclisi üyeleri 2 yıllığına göreve gelirken, 100 sandalyeli Senato üyeleri 6 yıllığına seçiliyor. Böylece her 2 yılda bir yapılan Kongre seçimlerinde Temsilciler Meclisinin tamamı, Senato’nun ise 3’te 1’i değişmiş oluyor.
Temsilciler Meclisinde hangi eyaletin ne kadar temsilcisi olacağı, eyaletlerdeki seçim bölgelerinin nüfus yoğunluğuna göre belirlenirken, Senato’da ise her eyaletin 2 senatörü bulunuyor. Temsilciler Meclisi üyesinin en az 25 yaşında ve en az 7 yıldır ABD vatandaşı olması, temsil edeceği eyalette yaşaması şart. Bir senatörün de en az 30 yaşında ve en az 9 yıldır ABD vatandaşı olması gerekiyor.
SANDIKLAR TSİ ÇARŞAMBA 05.00’DA KAPANACAK
Üç farklı saat dilimi olan ülkede, oy verme işlemlerinin başlaması ve bitişi eyaletlere göre değişiyor. Oy verme işlemi, New York ve Virginia’da saat 06.00’da (TSİ 14.00), en kritik eyaletler olan Florida ve Pensilvanya ile başkent Washington DC’de saat 07.00’de (TSİ 15.00) başladı. Sandıklar, Virginia ve Florida’da 19.00’da (TSİ Çarşamba 03.00), Washington DC ve Pensilvanya’da 20.00’da (TSİ Çarşamba 04.00), New York’ta ise 21.00’de (TSİ Çarşamba 05.00) kapanacak.
Başkanlık seçimini kazanan aday, 20 Ocak 2025’te yemin ederek 4 yıl süreyle ABD’nin 47. başkanı olacak.
SEÇİM GÜNÜNDEN SONRAKİ SÜREÇ
ABD’de seçim süreci, seçim gününden sonra da uzun bir süreyi kapsıyor. Tarihler, eyaletlere göre farklılık gösterse de tüm eyaletlerin 10 Kasım-11 Aralık’ta seçim sonuçlarını resmen onaylaması gerekiyor. 17 Aralık’a kadar her eyaletin Seçiciler Kurulu üyelerinin, başkan adayına oyunu verip, bu oyları Washington’a göndermesi öngörülüyor. Gönderilen oyların en geç 23 Aralık’a kadar ABD Kongresine ulaşması gerekiyor. Temsilciler Meclisi Genel Kurulu salonunda 6 Ocak’ta bir araya gelecek Kongre üyeleri, eyaletlerden gelen oyları alfabetik sıraya göre okuyup sayacak. Bu süreç tamamlandıktan sonra sonuçlar resmen duyurulacak. Yeni ABD başkanı, 20 Ocak 2025’te yemin ederek görevine resmen başlayacak.