34,3001
37,1624
3.017,79
T24 Dış Haberler
Hızla başkanlık seçimlerine doğru ilerlerken ABD’de anketler de hareketlendi. The Washington Post’un anket ortalamaları 7 çekişmeli eyaletin (salıncak eyalet) tamamında adayların iki ya da daha az puanla birbirinden ayrıldığını gösteriyor. Seçim sonuçlarını belirleyebilecek bu bıçak sırtı durumda olası senaryolar da çiziliyor.
The Washington Post, 5 Kasım seçimlerinde ortaya çıkması olası 7 senaryoyu yazdı. Buna göre seçenekler arasında Demokrat aday Kamala Harris‘in partisinin kalesi eyaletler aracılığıyla kıl payı zaferi, Cumhuriyetçi aday Donald Trump‘ın doğu eyaletleri yardımıyla kazanacağı kıl payı zafer, Trump’ın güney eyaletlerinin yardımıyla kazanacağı kıl payı zafer; Harris ve Trump’ın ayrı ayrı açık ara farkla kazanabilecekleri zaferler veya beraberlik bulunuyor.
İşte The Washington Post’un, anket ortalamalarına göre çıkardığı 7 olası ABD seçim sonucu projeksiyonu ve olası sonuçların nedenleri…
‘Mavi duvar’ aracılığıyla Harris’in kıl payı zaferi
Demokrat aday Kamala Harris’in, Demokrat Parti kalesi eyaletler aracılığıyla kazanacağı kıl payı zafer, The Washington Post anketlerine göre en olası senaryo gibi görünüyor. Bunun nedeni, Harris’in şu anda 7 kararsız eyaletten dördünde (Michigan, Nevada, Kuzey Carolina ve Pennsylvania) az bir farkla önde olması. Bu durum onu 276 seçmen oyuna (seçimi kazanmak için gerekli olan sayı 270) ulaştırıyor.
Demokrat adayın bu senaryoda ihtiyacı olan şey kuzeydeki ‘mavi duvar’ eyaletleri. Yaklaşık 10 puan farkla önde olduğu Nebraska’nın 2. Kongre Bölgesi de eklendiğinde Harris tam olarak 270 seçmen oyuna ulaşıyor.
Demokrat aday Kamala Harris
Mavi duvar ABD’de Demokrat Parti’ye oy verme alışkanlığı kazanmış eyaletleri ve başkent Washington DC’yi tarif etmek için kullanılır. Demokrat Parti’nin adayları, bu eyaletler sayesinde 1992’den 2012’ye kadarki seçimleri kazandılar. 2016’da ise seçim öncesinde bu eyaletlere dayanarak Hillary Clinton’un seçimi almasına kesin gözüyle bakılıyordu ancak Donald Trump, Michigan, Wisconsin ve Pensilvanya’yı alarak mavi duvarı yıktı. |
Harris’e Michigan, Wisconsin ve Pennsylvania’da zaferi getiren şey beyaz ve yaşlı seçmenler olacak. Bu özellikler genellikle Cumhuriyetçilerin lehine gibi görünse de Demokratlar da bu gruplar içinde tarihsel olarak iyi bir performans sergiliyor. Demokratlar ayrıca bu eyaletlerde Trump’ın önemli bir tabanı olan üniversite mezunu olmayan beyaz seçmenler arasında da daha başarılı olma eğiliminde.
Bu eyaletleri diğerlerinden ayıran şey, Trump döneminden önce nispeten Demokrat hakimiyetinde olmaları. Barack Obama hem 2008’de hem de 2012’de bu eyaletleri en az 5 puan farkla kazandı. Harris’in şu anda az farkla önde olduğu dördüncü eyalet olan Nevada da Trump döneminden önce daha güvenilir bir şekilde ‘mavi’ idi.
Doğu’dan kıl payı Trump zaferi
Cumhuriyetçi aday Trump’ın zafere giden yolunu kestirmek zor. Ancak kampanyası Doğu’daki üç eyalete; Georgia, Kuzey Carolina ve Pennsylvania’ya odaklanıyor.
Pennsylvania’daki anketler Harris’in bir puandan daha az bir farkla önde olduğunu, Trump’ın Georgia’da uzun süredir az bir farkla önde olduğunu ve Kuzey Carolina’daki anketlerin de Trump’ın buradaki az farkını artırabileceğini göstermesi nedeniyle kampanyanın buralara odaklanması makul görünüyor.
Cumhuriyetçi aday Donald Trump
Bu eyaletlerde Trump’ın siyah seçmenler arasında elde edeceği kazanımlar önemli bir rol oynayabilir. Georgia ve Kuzey Carolina, salıncak eyaletler arasında açık ara en büyük siyah nüfusa sahip ve Pennsylvania seçmenlerinin de yaklaşık yüzde 10’u siyah.
Demokratlar da özellikle Siyah erkeklerin bir kadın başkana oy verme konusunda daha isteksiz olmasından endişe duyuyor.
Ancak bu eyaletlerdeki Cumhuriyetçi galibiyeti, her şeyden çok Trump’ın geleneksel olarak kırmızı eyaletleri (Georgia ve Kuzey Carolina) kazanması ve en önemli salıncak eyaletine (Pennsylvania) yaptığı büyük yatırımın karşılığını görmesiyle ilgili olacak.
Trump, güneyde kazanabilir
Donald Trump’ın bir diğer “mantıklı yolu” çoğunlukla ülkenin güney yarısından geçiyor. Trump en iyi kamuoyu yoklamalarını Güneş Kuşağı (Sun Belt) eyaletlerinde, özellikle de The Washington Post’un ortalamalarında önde olduğu üç eyalet olan Arizona, Georgia ve Kuzey Carolina’da gördü. Kamuoyu yoklamalarının sınırlı olduğu Nevada ise tam bir joker.
Bu yolun dezavantajı ise Trump’ın daha fazla eyalet kazanmasını gerektirmesi. Trump bu dört eyaleti de kazansa bile kuzey eyaletlerinden birini de alması gerekecek.
Eğer Trump, Sun Belt’te daha başarılı olursa bunun en büyük nedeni bu eyaletlerdeki seçmenlerin daha çeşiti olması. Bahsi geçen 4 eyaletin hepsi kuzey komşularından daha fazla çeşitliliğe sahip ve anketler Trump’ın siyah ve hispanik seçmenler arasında da gerçek kazanımlar elde ettiğini gösteriyor.
Trump, Sun Belt’te başarılı olabilir
Bu bölgede öne çıkan sorunlar arasında, Kuzey eyaletlerine kıyasla daha fazla artan konut maliyetleri yer alıyor. Trump; Arizona ve Nevada’yı kırmızıya çevirebilirse, bu eyaletlerin sınıra yakınlığı ve buralarda yaşayan düzensiz göçmenlerin oranının yüksek olması nedeniyle yasadışı göç önemli bir rol oynayabilir.
Trump’ın önde olduğu bu üç eyalet aynı zamanda yakın zamana kadar oldukça güvenilir bir şekilde Cumhuriyetçi olan eyaletlerdi. Arizona ve Georgia 2020’den önce 1990’lardan beri mavi renge bürünmemişti. Kuzey Carolina ise 1970’lerden bu yana (2008’de) sadece bir kez maviye dönmüştü.
Ancak buradaki soru, Trump’ın güneyde elde ettiği başarıyı zafere dönüştürmek için hangi kuzey eyaletini kazanabileceği.
Harris’in büyük zaferi
Harris’in tüm salıncak eyaletlerin birbirine yakın olması ve ulusal anketlerdeki liderliği nedeniyle masayı yönetmesi oldukça makul. Eğer ülke genelindeki anketlerden iki puan kadar daha yüksek bir performans gösterirse, yedi salıncak eyaletin tamamını silip süpürebilir. Ayrıca eğer anketler 2012’deki kadar yanılırsa 7 salıncak eyaletten en az 5’ini ve yaklaşık 300 seçim oyunu kazanır.
Eğer Harris böyle bir başarı elde ederse kadınların büyük desteğinden söz edilebilir. Bunun nedeni sadece ilk kadın başkan olacağı için değil aynı zamanda kürtaj haklarına verdiği geniş referans da olacak. Yani Trump’ın kürtaj yasağına destekle beyaz kadınlar arasında zemin kaybetmiş olabileceği değerlendirmesi yapılabilir. Anketler şu anda hem 2016 hem de 2020’deki önceki marjlarının önemli ölçüde gerisinde olduğunu gösteriyor.
Eski ABD Başkanı Barack Obama ve Kamala Harris
Ayrıca Trump’ın ve Cumhuriyetçilerin son zamanlarda ekonomi gibi temel konular yerine provokasyonlara, gösterilere ve transseksüel hakları gibi geçmişte pek işe yaramamış gibi görünen kültür savaşı konularına odaklanmasının da buna sebep olacağı analizinde bulunulabilir.
Son bir önemli faktör de Demokratların Harris’i sevdikleri için değil ama Trump’tan korktukları için oy vermeye daha motive olmaları olabilir. Anketler Harris destekçilerinin diğer adayın kazanması halinde “kızgın” ve “üzgün” olma ihtimalinin daha yüksek olduğunu gösteriyor.
Trump’ın büyük zaferi
Anketler hem 2016’da hem de 2020’de Trump’ı hafife almıştı. Şimdi, bunun tekrar mümkün olabileceği konuşuluyor.
Eğer her eyaletteki anketler 2016’daki kadar yanılıyorsa Donald Trump, Nevada hariç tüm salıncak eyaletleri kazanıyor. Eğer 2020’deki kadar sapma olursa Trump, 7 salıncak eyaleti de kazanıyor.
Trump’ın böyle açık ara bir zafer kazanması Cumhuriyetçi adayın siyah ve hispanik seçmenler ve özellikle de erkekleri arasında büyük oy artışı sağladığını gösterecek. Bu da siyah seçmenler arasında orta ila yüksek onlu yaşlara, hispanik seçmenler arasında ise 40’lı yaşlara ulaşmak anlamına gelecek. Bir diğer ihtimal de kadın bir adaya oy verme konusundaki isteksizliğinin anketlerde görülmediği şekilde ortaya çıkması.
Son anketler Trump için ortalama olumlu oy oranının yüzde 43’ün üzerinde olduğunu ve başkanlığının geriye dönük onayının hala daha yüksek olduğunu gösteriyor. Washington Post-Schar School’un geçen hafta yaptığı bir ankete göre 7 kararsız eyaletteki seçmenlerin yüzde 51’i Cumhuriyetçi adayın başkanlığını onaylıyor. Bu oran, ilk günler hariç, görevdeyken hiç olmadığı kadar yüksek.
Karmakarışık tablo
Yukarıdaki 5 farklı “akla yatkın” senaryo, beklenmedik bir seçim sonucu görme ihtimalini göz ardı etmiyor.
Kuzey eyaletleri ve Sun Belt eyaletleri çeşitli nedenlerle bölünmüş olabilir. Kamala Harris’in bir kuzey eyaletini kaybetmesi fakat Trump’ın Arizona, Michigan, Kuzey Carolina ve Georgia’yı kazanması tabloyu karmakarışık hale getirebilir.
Tüm bu eyaletler her iki tarafa da kayabilecek kadar yakın.
Beraberlik
Seçiciler Kurulu’nda 269-269’luk bir eşitlik olması pek olası değil ama yine de teorik olarak mümkün.
Bunun için en olası senaryo Harris’in Michigan, Pennsylvania ve Wisconsin’i kazanması ancak diğerlerini ve anketlerde açık ara önde olduğu Nebraska’nın 2. bölgesini kaybetmesi.
Nebraska’nın 2. eyaletinde beklendiği gibi kazandığını varsayarsak, en olası senaryo Trump’ın Pennsylvania, Michigan ve Kuzey Carolina ya da Georgia’yı kazanması ve başka hiçbir eyaleti kazanamaması.
Bu noktada, “şartlı seçim” olarak bilinen ve Meclis’in her eyaletin delegasyonu için bir oy kullanarak başkanı seçeceği bir durum ortaya çıkacak.
Hangi partinin en fazla delegasyonu kontrol edeceği 2024 seçim sonuçlarına bağlı olacaktır. Ancak şu anda Cumhuriyetçilerin kazanma ihtimali çok daha yüksek görünüyor.