ZİLHİCCE AYI NE VAKİT 2023 DİYANET? | Zilhicce nedir, neden değerlidir, faziletleri nelerdir?

İslamiyet açısından büyük değere sahip, Hac ibadetinin yapıldığı ve Kurban Bayramı'nın kutlandığı Zilhicce ayının 2023 yılında ne vakit eda edileceği vatandaşlar tarafından merak ediliyor. Ay takvimi olan Hicri takvime nazaran yılın 12. ve son ayı olan, söz manası olarak 'Hac sahibi' yahut 'Hac ayı' manalarına gelen Zilhicce hakkında arama motorlarında 'Zilhicce ayı ne vakit 2023? Zilhicce nedir, neden kıymetlidir, faziletleri nelerdir? Zilhicce orucu ne vakit tutulacak?' sorgulamaları yapılıyor. İşte ayrıntılar...

ZİLHİCCE AYI NE VAKİT 2023?

Hicri takvime nazaran yılın 12. ve son ayı olan Zilhicce ayı, 2023 yılında 19 Haziran Pazartesi günü prestijiyle başlayacak. Zilicce ayının 10. gününde eda edilen Kurban Bayramı ise, 28 Haziran'da başlayacak ve 4 gün sürecek.

ZİLHİCCE NEDİR, NEDEN DEĞERLİDİR?

"Zilhicce (zülhicce, zülhacce), lunar calendarın son ayı olan bir söz olarak sözlükte "hac ayı" manasına gelir. Zilhicce ayı, Kur'an-ı Kerim'de bahsi geçen hac aylarından biridir. Hicrî takvimdeki Şevval ve Zilka aylarının tamamı ile Zilhicce ayının birinci 10 günü hac ayları olarak isimlendirilir. Zilhicce ayı, hac menasikinin ve Kurban bayramının kutlandığı günleri içerir.

Bu pahalı vakitlerde müminler, kardeşlik ruhuyla birbirlerine yaklaşır. Kurban, içtenlik ve samimiyetin bir göstergesi olarak kabul edilir ve Allah'a yakınlık kazanmanın bir yoludur. Kurban etlerinin paylaşılması, kullar ortasında yakınlaşmaya dönüşür. Kurban bayramı, Zilhicce'nin onuncu günü başlar ve dört gün boyunca devam eder. Bu ayın onuncu günü "nahr/zebh günü", on-on ikinci günleri "eyyâm-ı nahr" yahut hacıların Mina'da bulunmaları nedeniyle "eyyâm-ı Minâ", on bir-on üçüncü günleri de "eyyâm-ı teşrîk" olarak isimlendirilir.

Zilhicce'nin dokuzuncu gününde Arafat vakfesi, öğlen vakti ile onuncu günün fecr-i sadık ortasında gerçekleştirilir. Zilhicce'nin sekizinci günü "terviye", dokuzuncu günü ise "arefe" olarak bilinir. Onuncu gün ise Kurban bayramının birinci günüdür. Müfessirlerin çoğunluğu, Fecr Müddeti'nin 2. ayetinde bahsedilen on gecenin Zilhicce ayının birinci on gecesi olduğu görüşündedir (Şevkânî, Fetḥu'l-ḳadîr, V, 432). İbn Abbas'ın, "Bilinen günlerde Allah'ın ismini anın" biçiminde çevrilen (el-Hac 22/28) sözünü de Zilhicce'nin birinci on günü yahut teşrik günleri olarak yorumladığı bilinmektedir.

Bu ayın birinci on günü, hem hac mevsiminin hem de haram aylarının içinde yer alması nedeniyle büyük bir fazilet taşır. Peygamber Efendimiz (sas), bu on gün içinde yapılan salih amelden daha şirin bir amel olmadığını belirtmiştir (Buhârî, Îdeyn, 11). Zilhicce'nin birinci dokuz günü oruç tutmak tavsiye edilir. Hz. Peygamber (sas), bilhassa arefe gününde tutulan oruca farklı bir ehemmiyet vermiştir. Hasebiyle bu günleri oruç ve öteki ibadetlerle pahalandırmak değerlidir. Yorgun düşme ihtimali bulunan hacıların Zilhicce'nin sekizinci ve dokuzuncu günlerinde, bilhassa vakfe gününde oruç tutmamaları mekruh sayılır.

Resûl-i Ekrem'den nakledilen bir hadise nazaran, kurban kesmeyi planlayan bir kişi, Zilhicce ayına girdiğinde kurbanını kesene kadar saçını ve tırnaklarını kesmemelidir (Müslim, "Eḍâḥî", 42; Ebû Dâvûd, "Ḍaḥâyâ", 2-3; İbn Mâce, "Eḍâḥî", 11). Bu hadisi dikkate alan Mâlikî, Şâfiî ve birtakım Hanbelî fakihlere nazaran, kurban kesen kişi, Zilhicce ayına girdiğinde kurbanını kesene kadar saçını ve tırnaklarını kesmemelidir ve bu aksi takdirde mekruh kabul edilir."

ZİLHİCCE AYININ FAZİLETLERİ NELERDİR?

Diyanet'in resmi internet sitesinde, Zilhicce ayının faizletleri şu tabirlerle ele alınmıştır:

"Fecr müddetinin 2. âyetinde geçen "on gece" ile, tercih edilen yoruma nazaran, hac ayı olan Zilhicce'nin birinci on gecesi kastedilmiştir (Râzî, Mefâtîhu'l-ğayb, XXXI, 163). Zilhicce'nin birinci on gününün faziletine işaretle, Hz. Peygamber (s.a.s.); "Allah katında şu on günde işlenecek salih amelden daha şirin bir amel yoktur." buyurmuş, sahabîler, "Ey Allah'ın Resûlü! Allah uğrunda yapılacak cihattan da mı üstündür? " diye sormuşlar. Bunun üzerine Resûlullah (s.a.s.); "Evet, Allah yolunda cihat etmekten de. Lakin malını ve canını tehlikeye atarak cihada çıkan, şehit olup dönmeyen kimsenin cihadı öteki. (O, bundan üstündür.)" (Buhârî, Îdeyn, 11) buyurmuştur.
Zilhicce'nin bu on gününün fazileti hac ibadetinin bu ayda yapılmasından kaynaklanmaktadır (İbn Hacer, Feth, II, 459). Çünkü bu günlerde hac ibadetinin bir kısım menâsiki yapılmakta bir kısmı da (ziyaret tavafı, şeytan taşlama gibi) akabinde gelen teşrik günlerinde gerçekleştirilmektedir. Zilhicce ayının dokuzuncu günü olan kurban bayramının arefesinde tutulan orucun da çok faziletli olduğu rivayetlerde zikredilmiştir (Müslim, Sıyâm, 196, 197; Ebû Dâvûd, Savm, 64; Tirmizî, Savm, 46)."

ZİLHİCCE ORUCU NE VAKİT TUTULACAK?'

Zilhiccenin birinci dokuz günü oruç tutmak müstehap kabul edilmiştir. İsteyen tamamını tutabileceği üzere birkaç gününü de tutabilir.

Zilhicce'nin dokuzuncu günü olan Arefe gününün dinde kıymetli bir yeri vardır. Hz. Peygamber (sas) bugünü oruçlu geçirme ile ilgili olarak "Arefe günü tutulan orucun geçmiş ve gelecek birer yıllık günahları bağışlayacağı Allah'tan umulur." (Müslim, Sıyâm, 196-197) buyurmuştur.

Fakat hacda olanların, yapacakları ibadetleri aksatmamaları, badire ve hâlsizliğe düşmemeleri gerekçesiyle Arefe günü oruç tutmamaları daha uygundur (Ebû Dâvûd, Savm, 64).