Vatandaş artık tabakları paylaşıyor
Dışarıda yeme içme alışkanlığını bırakmayan tüketici, krize karşı tabakları paylaşıp daha az harcama ile önlem aldı. Sektör maliyetleri yüzde 65 artarken, sektör temsilcilerinden ‘fahiş fiyat veren restorana gitmeyin’ çağrısı geldi.
Son iki yılın enflasyon verilerinde zam şampiyonları arasında yer alan lokanta ve restoranlarda maliyet artışı yüzde 65’e dayanırken, dışarıda yeme içmeden vazgeçmeyen tüketici, menüyü küçültüp tabakları paylaşarak yedi. 23 milyar dolarlık cirosu ile geçen yıl 2 milyon kişiye istihdam sağlayan sektörde tüketici sayısında bir değişim yaşanmazken harcamalarda ise yüzde 20’lik bir artış kaydedildi. Restoranlardan vazgeçmeyen tüketici, siparişlerinde çeşidi ikiye indirirken, tabakları ise paylaşımlı olarak tüketti. Sektörün çatı kuruluşlarından olan ve 3 bin işletme ile 200 bin istihdama, 6 milyar dolarlık ciroya imza atan Turizm Restoran Yatırımcıları ve Gastronomi İşletmecileri Derneği (TURYİD) Başkanı Kaya Demirer, 2024 yılının zor geçtiğini ve pandemi sonrası ekonomik krizle birlikte yeme içme sektöründe davranış değişimlerinin görüldüğünü kaydetti.
HARCAMALAR DÜŞTÜ
Tüketicinin dışarı çıkma alışkanlığından vazgeçmediğini kaydeden Demirer, tabloyu şöyle özetledi: “Günlük misafir sayısı trafiğinde kayda değer bir düşüş gözlemlemezken kişi başı harcamalarda ciddi azalmalara şahit olduk. 2024 yılında aynı marka ve lokasyonlarda kişi sayısında 2023 yılına çok benzer bir performans ile seneyi kapatırken kişi başı TL harcamalar sadece yüzde 15-20 bandında yukarda. Oysaki maliyet girdilerinin gıda, personel, kira ve enerji giderlerinin artış oranı yüzde 60-65 bandında. Hane halkının ve kurumsal misafirlerin satın alma gücünün eksikliği sebebi ile daha az tüketime şahit olduk. Başlangıç ana yemek ve tatlıdan oluşacak üç tabaklı deneyimlerin iki tabağa düştüğünü ve hatta paylaşımlı tabakların tercih edildiğini daha sık gözlemledik.”
Fahiş fiyata gitmeyin, eşinizi dostunuzu göndermeyin
Budönemde kâr marjı en düşen sektörlerden biri olduklarını aktaran Demirer, fahiş fiyat uygulayan restoranlara ilişkin de şu açıklamayı yaptı: “Ortalığın maliyetler anlamında toz duman olduğu bir ortamda, gerçekten basiretten ve hesap kitap yapma becerisinden yoksun bir takım fırsatçılar işi daha da zor hale getiriyor ve kamuoyunun fahiş fiyatçılar algısını körüklüyor. Misafirler tarafından yapılması gereken tek bir konu var. Sepetteki çürük yumurtaları ayıklasınlar, bu tür işletmelere tekrar gitmeyerek ceza versinler ve eşe dosta ifşa edip ‘siz de gitmeyin’ desinler.”