Ülkeler krizde, ihracat zorda

İhracat pazarları ya savaşta ya da resesyonla uğraşıyor. Deri, hazır giyim, zeytinyağı ve çimentonun başını çektiği pek çok sektör krizde.

Belce ÖRÜ

Türkiye’nin ihracatı Ocak-Ekim 2024 döneminde her ne kadar yüzde 3.1 artarak 216.1 milyar dolara ulaşsa da ihracatçılar 2025 yılı için oldukça kaygılı. Zira devam eden Rusya-Ukrayna savaşı, İsrail’in Ortadoğu’da birden çok ülkeye saldırması, Avrupa’da Almanya’nın başı çektiği resesyon ve ABD’de ikinci Trump döneminin gümrük duvarlarını artırma ihtimali Türkiye’nin ihracatının gerilemesine neden olabilir. Türkiye’nin çeyreklik bazda üst üste üçüncü kez daralmasıyla teknik resesyona girmesi ve sanayi sektörünün ciddi risk altında olması ise tedirginliği daha da artırdı.

DERİ, HAZIR GİYİMDE ALARM

İstatistiklere yakından bakıldığında bazı sektörlerde vaziyetin şimdiden kötüleştiği anlaşılıyor. İhracat, 1 Ocak – 31 Ekim 2024 tarihleri arasında önceki yılın aynı dönemine göre hazır giyimde yüzde 7.3, deri ve deri mamullerinde yüzde 19.7, çimento, cam seramik ve toprak ürünlerinde yüzde 7, demir ve demir dışı metallerde yüzde 1.3, hububat, bakliyat yağlı tohumlar ve mamullerde  yüzde 3, zeytin ve zeytinyağında yüzde 13.1, mobilya, kağıt ve orman ürünlerinde yüzde 1.5, tekstil ve hammaddede yüzde 1.6 azaldı. Deri sektörünün şu anda ciddi sıkıntıları olduğunu ve ihracatın giderek düştüğünü belirten Türkiye Deri Konfeksiyoncuları Derneği (TDKD) Başkanı Cengiz Sarıgül, “İşletmelerimizin neredeyse hiçbiri para kazanamıyor, bütün firmalar küçülüyor” dedi. Hazır Giyim ve Konfeksiyon İhracatçıları Birliği (AHKİB) Yönetim Kurulu Başkanı Gürkan Tekin de sektörün uluslararası pazarlarda rekabetçiliğinin zayıfladığını, iki yıldır devam eden bu dönemin en zorlu aşamasının yaşandığını söyledi.

Almanya kara kara düşündürüyor

Türkiye’nin en önemli ihracat pazarlarından Almanya’ya olan ihracatı yılın ilk 10 ayında yüzde 2.3 daraldı. Fransa’da bu daralma yüzde 5 oldu. Bölgelerindeki savaş nedeniyle İran’da yüzde 5.6, Lübnan’da yüzde 34.3, Rusya’da ise yüzde15.8’lik daralma yaşandı. Türkiye’nin ihracatında ilk sırada yer alan Almanya’nın ekonomik akıbetindeki belirsizlik ve ABD ile yüzde 9.8 artış yakalanan ihracatın Trump’ın korumacı politikalarıyla sarsılma ihtimali ihracatçıyı kara kara düşündürüyor.