Ukrayna Savaşında İnfazlar Artıyor

Ukraynalı keskin nişancı Oleksandır Matsievskiy, ülkesinin işgalinin ilk aylarında esir düştü.

Sonra onu ormanlık bir alanda son sigarasını içerken gösteren bir video ortaya çıktı.

Video, yanında durduğu mezarı kazmak zorunda bırakıldığı izlenimini de veriyordu.

'Zafer Ukrayna'nın' diye seslendikten biraz sonra silah sesi duyuldu ve Matsievskiy infaz edildi.

Bu infaz, çok sayıdaki benzerinden yalnızca biriydi.

Bu yılın Ekim ayında, Rusya'nın Kursk bölgesinde yakalanan dokuz Ukrayna askerinin de vurularak öldürüldüğü bildirildi.

Ukraynalı savcılar, yerdeki yarı çıplak cesetleri gösteren bir fotoğrafı soruşturma dosyasına ekledi.

Kurbanlardan biri olan insansız hava aracı operatörü Ruslan Holubenko'nun ailesi onu bu fotoğraftan teşhis etti.

Suspilne Chernihiv isimli yayın organına konuşan Holubenko'nun annesi, oğlunu, onun için satın aldığı iç çamaşırından tanıdığını anlattı. Aynı zamanda oğlunun yarası da kendisine anlatılanla uyuşuyordu.

Böyle infazların listesi uzuyor.

Ukraynalı savcılar, elleri arkadan bağlı bir askerin kılıçla öldürülmesini ve kafa keserek öldürülen askerlerine ilişkin iddiaları da araştırıyor.

Başka bir videoda da ormanlık alanda teslim olan 16 Ukrayna askerinin, sıraya dizilip otomatik silah ateşiyle infaz edildiği görülüyor.

Bazı infazlar Rus güçleri tarafından filme alınırken, bazıları da Ukrayna'nın insansız hava araçları tarafından görüntülendi.

İnfazlar, genellikle belirgin coğrafi özellikleri bulunmayan tarlalar ve ormanlık alanlarda yapılıyor. Bu da videolar üzerinden tam yerlerini doğrulamayı zorlaştırıyor.

Ancak BBC'nin doğrulama servisi BBC Verify, bir baş kesme vakasının da yer aldığı bazı infaz videolarının yakın zamanda çekilmiş olduğunu doğrulayabildi. Kurbanların Ukrayna üniformaları giydiği de tespit edildi.

Artan sayılar

Bu tür olayları araştıran Ukraynalı savcılar, üçüncü yılına çok yaklaşan işgalde en az 147 Ukraynalı savaş esirinin Rus güçleri tarafından idam edildiğini, bunların 127'sinin bu yıl gerçekleştiğini açıklıyor.

Ukrayna Başsavcılığı'nda çalışan Yuri Belousov, "Artan eğilim çok açık, çok belirgin" diyor:

"İdamlar geçen yılın Kasım ayı itibariyle sistematik hale geldi ve bu yıl boyunca da sürdü. Sayıları özellikle bu yaz ve sonbaharda artış gösterdi.

"Bu durum, bize bunların istisnai vakalar olmadığını gösteriyor. Bunlar geniş coğrafi alanlarda gerçekleşiyor ve bir politikanın parçası olduklarına dair açık işaretler var. Bu yönde talimatların verildiğine dair kanıtlar var."

İnsan haklarını koruyan hukuki metinler özellikle de Üçüncü Cenevre Sözleşmesi, savaş esirlerinin idamını savaş suçu olarak tanımlıyor.

Buna rağmen, Çeçenistan lideri Ramzan Kadırov, Ukrayna savaşına Rusya yanında katılan komutanlarına "esir almamaları" emrini verdi.

Cezasızlık

İnsan Hakları İzleme Örgütü (HRW) Avrupa ve Orta Asya Bölümü Direktör Yardımcısı Rachel Denber, Ukraynalı savaş esirlerinin, Rus birliklerince infaz edildiği iddialarını destekleyen kanıtlar olduğunu söylüyor.

Rachel Denber'e göre cezasızlık, esir infazlarında önemli bir rol oynuyor

Rus ordusunun cevaplaması gereken bazı ciddi sorular olduğunu savunan Denber bunları sıralıyor:

"Bu birlikler komutanlarından resmi veya gayri resmi olarak hangi talimatları alıyor? Komutanları Cenevre Sözleşmelerinin savaş esirlerine yönelik muamele hakkında ne öngördüğü konusunda yeterince açık mı? Rus askeri komutanları birliklerine davranışları hakkında ne uyarılar yapıyor? Komuta zinciri bu tür olayları araştırmak için hangi adımları atıyor? Ve eğer üst düzeyler soruşturma yapmıyorsa veya bu davranışları önlemek için adım atmıyorsa, kendilerinin de cezai olarak sorumlu olduklarının farkındalar mı?"

Şu ana kadar, Ukraynalı askerlerin infaz iddialarının Rusya tarafından resmi olarak araştırıldığına dair hiçbir bilgi yok.

Bu tür iddialarda Rusya içinde bahsetmek bile uzun hapis cezalarıyla sonuçlanabilir.

Vladimir Putin, Ukraynalı savaş esirlerine "her zaman" "uluslararası yasalar" ve "sözleşmelere uygun şekilde" davranıldığını savunuyor.

Ukrayna güçleri de Rus savaş esirlerini infaz etmekle suçlandı. Ancak bu tür iddiaların sayısı çok daha az.

Yuri Belousov, Ukrayna'daki ilgili savcılığının bu tür suçlamaları "çok ciddiye aldığını" ve bunları araştırdığını söylüyor. Ancak şimdiye kadar bu suçlarla kimse yargı karşısına çıkarılmadı.

İnsan Hakları İzleme Örgütü'ne (HRW) göre, Şubat 2022'den bu yana Rus güçleri "savaş suçu veya insanlığa karşı suç olarak incelenmesi gereken bir dizi ihlalde" bulundu.

Rus ordusunun esir suistimallerine ilişkin sicili karşısında bazı Ukraynalı askerler esir alınmaktansa ölümü tercih edebiliyor.

Ruslan Holubenko'nun annesi, oğluyla yaptığı konuşmada, "Anne, asla teslim olmayacağım, asla. Beni affet, ağlayacağını biliyorum, ancak işkence görmek istemiyorum" ifadelerini kullandığını aktardı.

Ruslan Holubenko halen resmen kayıp olarak sınıflandırılıyor:

"Çocuğumu geri almak için mümkün olan ve imkansız gibi görülen her şeyi yapacağım. Bu fotoğrafa bakmaya devam ediyorum. Belki de sadece bilincini kaybetmiştir? Buna inanmak istiyorum. Öldüğünü düşünmek istemiyorum."