Türkiye’den Yunanistan’a Elgin Mermerleri desteği; “Meşru olarak Britanya’ya götürüldüğü iddiasını destekleyen bir Osmanlı fermanı yok”

T24 Dış Haberler

Türkiye, Elgin Mermerleri'nin Britanya'dan iadesini isteyen Yunanistan'a destek çıktı. Kaçakçılıkla Mücadele Daire Başkanı Zeynep Boz, mermerlerin Osmanlı döneminde meşru olarak Britanya'ya götürüldüğü iddiasını destekleyen herhangi bir kanıt olmadığını açıkladı. 

Boz UNESCO'nun Paris'teki Kültür Varlıklarının İadesini Destekleme Hükümetlerarası Komitesi'nin son toplantısında yaptığı konuşmada, Elgin mermerleri hakkında “İngiliz sömürgecileri tarafından o dönemde yapılan bu satın alımı meşrulaştıracak bir belgenin varlığı, bilgimiz dahilinde değildir. Dolayısıyla o dönemin kanunlarını göz önüne alsak bile, bunun yasallığını tartışmaya gerek olduğunu da düşünmüyorum. Tüm kalbimizle, bu heykellerin iadesini (Yunanistan’a) kutlamak için sabırsızlanıyoruz. Çünkü böyle bir gelişmenin, kültürel varlıkların korunmasına yönelik davranışlarda bir değişime işaret edeceğine ve dünya çapında gönderilecek en güçlü mesaj olacağına inanıyoruz” dedi.

Atina'daki yetkililer, Boz'un açıklamalarını "son derece önemli bir itiraf" olarak nitelendirdi. 

Yunanistan'ın devlet televizyonu ERT'ye de konuşan Boz, bulunan tek kanıtın İtalyanca yazılmış bir ferman olduğunu, ancak bu fermanın ne sultanın imzasını ne de mührünü içerdiğini, bunun da İmparatorluk sarayından geldiğini doğrulayacağını söyledi.

Guardian'a konuşan Atina'daki yetkililer, Boz'un açıklamasının, antik oymaların Osmanlı yetkililerinin rızasıyla elde edildiği yönündeki iddiaları çürütmek açısından kilit önem taşıdığını söyledi.

Yunanistan Kültür Bakanlığı Eski Eserler ve Kültürel Miras Onursal Müdürü Elena Korka şunları söyledi:

"Bu, tüm arşivlere ve tüm hizmetlere sahip olan çok üst düzey bir Türk yetkili ve söyledikleri, yani hiçbir şey bulunmadığı, hiçbir belge olmadığı, son derece önemli. Aradılar ve bulamadılar, çünkü böyle bir belge hiç var olmadı"

Boz, UNESCO'nun Paris'teki Kültür Varlıklarının İadesini Destekleme Hükümetlerarası Komitesi'nin son toplantısında Britanya temsilcisinin heykellerin Osmanlı döneminde yasal olarak satın alındığını yinelemesi üzerine müdahale etmek zorunda hissettiğini kabul etti.

Yunanistan'a destek büyüyor

Yunanistan, klasik sanatın doruk noktası olarak görülen hazineleri Atina'daki diğer kalıntılarla yeniden bir araya getirmek için 40 yıl önce başlattığı kampanyadan bu yana giderek artan bir destek kazandı. Birbiri ardına yapılan kamuoyu yoklamaları, Britanyalıların çoğunluğunun eski eserlerin alındıkları ülkeye iade edilmesinden yana olduğunu gösterdi.

Yunan hükümetine bu konuda danışmanlık yapan kültürel miras hukuku profesörü Irene Stamatoudi, "British Museum her zaman hazinelerin yasal olarak satın alındığını savundu; bu onun temel argümanı oldu. Orijinal arşivleri elinde bulunduran ve bunu kanıtlayacak belgeye sahip olabilecek ülkenin böyle bir belgenin olmadığını söylemesi artık çok önemli. Bizim için bu çok olumlu bir gelişme" dedi. 

Elgin Mermerleri

Britanya'nın 19’uncu yüzyıl başlarındaki İstanbul Büyükelçisi Lord Elgin (Thomas Bruce), 1801-1812 yılları arasında, Atina’nın sembolü sayılan Akropolis mabedi ve yakınındaki yapılarda M.Ö. 5’inci yüzyıldan kalma sütun başı, heykel, kabartma gibi birçok parçayı ülkesine götürdü. Yunanistan, halen Londra’daki British Museum’da sergilenen eserlerin çalıntı olduklarını ve iade edilmelerini istediğinde ise cevap “3. Selim’in padişah fermanı var” şeklinde olmuştu. 

Yunanistan, British Museum’da sergilenen Elgin Mermerleri’nin iadesini istiyor.