Soğuk kış günlerinde uzmanlardan ‘sessiz tehlike’ye karşı uyarılar

Atatürk Üniversitesi Tıp Fakültesi Acil Tıp Ana Bilim Dalı Başkanı ve Acil Tıp Uzmanları Derneği Başkan Yardımcısı Prof. Dr. Zeynep Gökcan Çakır, AA muhabirine yaptığı açıklamada, şehir merkezlerinde doğal gaza geçilmesiyle 10-15 sene öncesi gibi yoğun karbonmoksit zehirlenmesi görmediklerini söyledi.

Köylerde, kırsalda yanan sobaların, yatak odalarına alınan ya da kapalı ortamda yakılan mangalların ve nargile kafelerin karbonmonoksit kaynağı olduğunu ifade eden Çakır, "Yurt dışında daha çok kapalı ortamlardaki garajlarda ya da araç içinde mahsur kalmalar sonucu bu zehirlenmeler görülüyor. Türkiye'de ise karbonmonoksit zehirlenmesi kış aylarının rutinidir. Soba, kalorifer ya da doğal gazla ısıtılan evlerde baca sistemlerinde en önemli husus karbonlu yakıtların gazının ortamdan güzel olarak uzaklaştırılmasıdır." dedi.

Çakır, özellikle havaların soğumasıyla ocak, şubat ve mart döneminde zehirlenme vakalarını daha sık gördüklerini belirterek, klinik olarak bu konuda çok deneyimli olduklarını anlattı.

"KARBONMONOKSİT, ÖLDÜRÜCÜ ZEHİRLENMEDİR''

Karbonmonoksit zehirlenmesinin bazen ağır bazen de baş ağrısı ve nezle gibi hafif seyrettiğine işaret eden Çakır, şöyle devam etti:

"Düzgün yanmamış yakıtlardan çıkan karbonmonoksit gazı, vücuttaki oksijenle yarışan gazdır. Oksijen dokulara gidemediği için oksijensizlikten en çok etkilenen organ kalp ve beyindir, böbrek fonksiyonlarını da bozar, genel vücut kırgınlığı da yapar. Kalp damar sistemlerini etkileyip bazen hasta taburcu olduktan sonra nörolojik sistemlerde kalıcı hasar da bırakır. Karbonmoksit öldürücü zehirlenmedir, 'sessiz ölüm' diye isimler takılmış. Banyodayken ya da uykudayken odadaki karbonmonoksit zehirlenmeleri, ölümle sonuçlanabiliyor."

Çakır, kapalı otoparklardaki oto yıkamacılar, nargile kafelerde hizmet alan ya da hizmet veren kişiler, sobalı kahvelerde sürekli çalışan insanların risk altında olduğuna dikkati çekti.

"KALORİFER ÇALIŞTIĞINDA ARACI HAVALANDIRNMAK ÇOK ÖNEMLİ''

Karbonmonoksit zehirlenmelerinde önleyici tedbirlerin çok önemli olduğunu vurgulayan Çakır, "Doğal gazla ilgili tesisatın ilk günkü gibi muhafaza edilmesi yani evlerde yapılan tadilatın, değişiklik ve tamirat işlerinin doğal gaz sistemine yansımaması gerekiyor. Kırsalda yaşayanların soba, baca temizliğini düzgün yapması ve yatak odasına mangal götürme alışkanlığından vazgeçmesi gerekiyor. Araçta mahsur kalma durumunda kalorifer çalıştığında aracı havalandırmak da çok önemli." ifadelerini kullandı.

Prof. Dr. Çakır, "Erzurum, Ardahan, Ağrı ve Kars gibi doğu illerinde geçen sene baktığımız karbonomoksit zehirlenmesinden yüzlerce vakayı iyileştirip taburcu ettik. Eskisi kadar şofbenlerin öldürücü etkisine rastlamıyoruz ama özellikle evlerde soba yakıp uyuyan kişiler arasında ölmek üzereyken ya da ölenlere rastlıyoruz." dedi.

'SESSİZ ÖLÜM'DEN KOMŞUSUNUN YARDIMIYLA KURTULDU

Kentte 2 gün önce bacadan sızan karbonmonoksit gazından zehirlenen 61 yaşındaki Orhan Aksakal ise baş ağrısı ve halsizlik şikayetiyle sağlık ekiplerince hastaneye kaldırıldığını belirtti.

Akşam eve geldiğinde hafif gaz kokusu aldığını anlatan Aksakal, "İşten geldiğimde evde kimse yoktu, ailem il dışındaydı. Bacadan gaz sızıntısı olmuş, zehirlenmişim. Eşe dosta haber verdim, komşumu aradım, o da bir saat sonra gelince evde baygınlık geçirmişim, başka bir şey hatırlamıyorum. Tedavim güzel geçiyor, buradaki hizmetten memnunuz." diye konuştu.

"SOBA BACALARI YILDA EN AZ 2 DEFA TEMİZLENMELİ''

Erzurum Büyükşehir Belediyesi İtfaiye Eğitim Amiri Hasan Koçak da gaz kaçağı durumunda zehirli gazın dışarı atılması için ev mutfaklarındaki doğal gaz sisteminin bulunduğu menfezlerin kesinlikle açık tutulması gerektiğini anlattı.

Soba borularının çevrelerine yanıcı madde konulmaması gerektiğini, bunların da çatı yangınına sebep olduğunu belirten Koçak, "Soba bacaları yılda en az 2 defa temizlenmeli çünkü dışarıdaki faktörler bacayı doldurabilir, bunlar hem yangına hem de dumanın içeri tepmesinden dolayı zehirlenmelere sebep olur. Özellikle lokanta, cağ kebap ve kebapçı bacaları ise 3 ayda bir temizlenmeli ve bu işleri yetkili firmalar yapmalı çünkü yağlar baca içerisinde katman oluşturmakta, yüksek ısıyla yanmaya başlayıp yangına sebep olmakta." bilgisini paylaştı.