SİROZ NEDİR? | Siroz belirtileri neler, tedavisi var mı? Siroz hastalığı öldürücü mü?

SİROZ NEDİR? | Bedenin en değerli organları ortasında gösterilen ve kendisini yenileyebilen tek organ olan karaciğerde yara oluşması olarak bilinen siroz hastalığı, organlarda geri dönüşü olmayan hasarlara sebebiyet vermektedir. Siroz, karaciğerin kronik olarak hasar gördüğü ve olağan dokularının yerini sertleşmiş, nodüler bir dokuyla değiştirdiği bir karaciğer hastalığıdır. Bu durum, daima ziyan gören karaciğer hücrelerinin güzelleşmek yerine skar dokusu oluşturması sonucunda ortaya çıkar. Pekala Siroz neden olur, belirtileri neler, tedavisi var mı? Siroz hastalığı öldürücü mü?

SİROZ NEDEN OLUR?

Siroz ekseriyetle uzun periyodik alkol kullanımı, viral hepatitler (B, C ve D), yağlı karaciğer hastalığı, otoimmün hastalıklar, genetik bozukluklar, uzun müddetli safra akışının engellenmesi üzere faktörlerin neden olduğu karaciğer hasarıyla bağlıdır. Siroz, karaciğerin olağan fonksiyonlarını yerine getiremediği ve önemli komplikasyonlara yol açabileceği ilerleyici bir hastalıktır.

SİROZ BELİRTİLERİ NELER?

Siroz, başlangıçta belirti vermeyebilir, lakin hastalık ilerledikçe şu belirtiler ortaya çıkabilir:

YORGUNLUK VE ZAYIFLIK

Siroz, güç düzeylerini düşürebilir ve genel bir halsizlik hissiyle sonuçlanabilir.

İŞTAH VE KİLO KAYBI

Sirozlu bireylerde iştah azalması, kilo kaybı ve beslenme meseleleri görülebilir.

MİDE BULANTISI VE KUSMA

Karaciğer işlevlerinin bozulması nedeniyle mide bulantısı ve kusma yaşanabilir.

KARIN ŞİŞLİĞİ VE SIVI BİRİKİMİ (ÖDEM)

Karaciğer sirozu, karın boşluğunda sıvı birikimine (asit) neden olabilir, bu da karında şişlik ve rahatsızlık hissi yaratır. Ayrıyeten ayak bilekleri ve bacaklarda da ödem oluşabilir.

SARILIK (CİLT VE GÖZLERİN SARARMASI)

Siroz, safranın olağan formda atılamamasına bağlı olarak sarılığa neden olabilir. Bu durumda cilt, gözler ve öbür mukozalarda sarı renklenme gözlemlenebilir.

KARIN AĞRISI VE SİNDİRİM SORUNLARI

Siroz, karın bölgesinde ağrıya ve rahatsızlığa yol açabilir. Sindirim problemleri, kabızlık yahut ishal üzere sindirim sistemiyle ilgili problemler da ortaya çıkabilir.

BEYİN İŞLEVLERİNDE BOZULMA (HEPATİK ENSEFALOPATİ)

Karaciğer, toksinlerin bedenden atılmasında değerli bir rol oynar. Siroz ilerledikçe, birikmiş toksinler beyin işlevlerini etkileyebilir ve konsantrasyon meseleleri, unutkanlık, ajitasyon, uyku bozuklukları üzere belirtilere neden olabilir.

KOLAY MORARMA YAHUT KANAMA EĞİLİMİ

Karaciğer, kan pıhtılaşmasında da kıymetli bir rol oynar. Sirozda karaciğer işlevleri bozulduğu için kolay morarma, burun yahut dişeti kanamaları üzere kanama eğilimi artabilir.

Bu belirtiler sirozun ilerleyen basamaklarında daha bariz hale gelir ve tedavi edilmezse önemli komplikasyonlara yol açabilir.

SİROZ TEDAVİSİ VAR MI?

Siroz tedavisi, hastalığın nedenine ve sirozun ilerleme derecesine bağlı olarak farklı usulleri içerebilir. Siroz tedavisi multidisipliner bir yaklaşım gerektirir. Gastroenterologlar, hepatologlar, diyetisyenler, cerrahlar ve öbür sıhhat uzmanları birlikte çalışarak, hastanın durumuna en uygun tedavi planını belirlerler. Tedavi, hastanın genel sıhhatini güzelleştirmeyi ve hayat kalitesini artırmayı maksatlar.

Siroz tedavisinde yaygın olarak kullanılan kimi metotlar şöyle sıralanabilir:

• Temel tedavi:

  Sirozun temel tedavisi, hastalığın altında yatan nedeni ele alır. Örneğin, alkol kullanımı siroza neden olduysa, alkol bırakılmalıdır. Viral hepatit varsa, antiviral ilaçlar kullanılabilir.

  • Semptomların idaresi:

    Siroz belirtilerinin idaresi için çeşitli ilaçlar kullanılabilir. Örneğin, ödem (sıvı birikimi) durumunda diüretikler kullanılabilir, mide bulantısı ve kusma için ilaçlar reçete edilebilir.

• Beslenme sistemi:

  Sirozlu hastalar için uygun bir beslenme nizamı değerlidir. Protein, sodyum ve sıvı alımı denetim altında tutulmalıdır. Diyetisyen tarafından önerilen bir beslenme planı, karaciğerin yükünü hafifletebilir ve komplikasyonları azaltabilir.

  • Komplikasyonların tedavisi:

    Siroz ilerledikçe komplikasyonlar ortaya çıkabilir. Örneğin, karında sıvı birikimi durumunda paracentez (karın boşluğundaki sıvının boşaltılması) yahut transjuguler intrahepatik portosistemik şant (TIPS) üzere prosedürler uygulanabilir. İç kanama durumunda endoskopik tedavi yahut kan transfüzyonu gerekebilir.

• Karaciğer nakli:

  Sirozun son basamaklarında, karaciğer nakli (transplantasyon) düşünülebilir. Karaciğer nakli, önemli siroz durumunda karaciğerin büsbütün yahut kısmen değiştirilmesini içeren bir cerrahi süreçtir. Nakil, uygun bir donör organının bulunmasıyla gerçekleştirilir ve sirozlu bireylerde uzun vadeli bir tedavi seçeneği olabilir.

SİROZ HASTALIĞI ÖLDÜRÜCÜ MÜ?

Siroz hastalığı ölümcül olabilir. Siroz, karaciğerin ilerleyici bir hastalığıdır ve önemli komplikasyonlara yol açabilir. Tedavi edilmez yahut ilerlerse, siroz karaciğer yetmezliği, portal hipertansiyon (karaciğerdeki yüksek kan basıncı), hepatik ensefalopati (beyin işlevlerinin bozulması) üzere hayati tehlikelerle sonuçlanabilir.

Siroz, karaciğerin olağan fonksiyonlarını yerine getiremediği ve bedende bir dizi değerli sürecin bozulduğu manasına gelir. Karaciğer, bedende metabolik fonksiyonlar, toksinlerin temizlenmesi, sindirim yardımı, protein sentezi ve bağışıklık işlevleri üzere birçok kıymetli rolü yerine getirir. Karaciğerin bu fonksiyonlarını yerine getirememesi, önemli sıhhat sıkıntılarına ve hatta mevte yol açabilir.

Ancak erken teşhis ve uygun tedavi ile sirozun ilerlemesi denetim altına alınabilir ve ömür mühleti uzatılabilir. Karaciğer nakli üzere seçenekler de hastalığın ilerlemiş etaplarında düşünülebilir. Bu nedenle, siroz tanısı konan bireylerin nizamlı tıbbi takip ve tedavi almaları kıymetlidir.