Koku alma sırları çözüldü! Burunları bacaklarındaymış
Örümcekler, insanlarla uzun yıllardır bir arada yaşamalarına rağmen, hala hakkında bilinmeyen pek çok sır barındırıyor. Ancak, yıllardır bilim insanlarının kafasını kurcalayan koku alma mekanizmaları nihayet çözüldü.
Lund Üniversitesi'nden Dan-Dan Zhang ve ekibi tarafından yapılan araştırma, erkek örümceklerin "bacak burunları" sayesinde kokuları algıladığını ortaya koydu. Proceedings of the National Academy of Sciences dergisinde yayımlanan çalışmada, örümceklerin bacaklarında bulunan "duvar-gözenek sensillaları" adı verilen kıl yapılarının, havadan gelen kokuları algıladığı kanıtlandı.
Araştırma, erkek yaban arısı örümceklerinin (Argiope bruennichi) bacaklarında bulunan bu özel sensillaların, dişi örümceklerin yaydığı seks feromonlarını tespit ettiğini ortaya koydu. Bu sensillalar, bacakların vücuda yakın üst bölgelerinde yer alıyor ve yüzeyle temas etmeyen bir pozisyonda bulunuyor.
Araştırmacılar, sensillaların kokuları nasıl algıladığını test etmek için canlı erkek örümcekleri mikroskop altında inceledi. Tek bir sensillanın tabanına yerleştirilen bir elektrot aracılığıyla, dişi örümceğin yaydığı feromonlara karşı sensillada güçlü bir sinirsel tepki gözlemlendi. Sadece 20 nanogramlık bir feromon bile net bir reaksiyon oluşturdu.
Bu sensillalar yalnızca yetişkin erkek örümceklerde bulundu. Dişi örümceklerde ve genç bireylerde bu yapıya rastlanmadı. Bu durum, sensillaların çiftleşme arayışında ve eş tanıma sürecinde kritik bir rol oynadığını gösteriyor.
Araştırmacılar, 16 farklı aileye ait 19 örümcek türünü inceleyerek duvar-gözenek sensillalarının diğer türlerde de yaygın olduğunu belirledi. Ancak bu yapılar, Asya’da yaşayan bazı bazal türlerde bulunmadı. Bu durum, sensillaların evrimsel süreçte bağımsız olarak birden fazla kez geliştiğini ve bazı türlerde kaybolduğunu işaret ediyor.