İtalya’da Özerklik Yasağı Referandum Talebi Reddedildi

İtalya'da sağ koalisyon hükümetinin parlamentodan geçirdiği "bölgesel yönetimlere daha fazla özerklik" sağlayan yasanın, yürürlükten kaldırılması için referanduma gidilmesi talebi Anayasa Mahkemesi (AYM) tarafından kabul edilmedi.

Başbakan Giorgia Meloni liderliğindeki sağ koalisyon iktidarının öne çıkan seçim vaatlerinden olup bölgelere daha fazla otonomi kazandırmayı hedefleyen "özerklik yasası", AYM'nin dün aldığı kararla ülkede yeniden gündem oldu.

İtalyan basınında yer alan haberlere göre, AYM dün akşam saatlerinde aldığı bir kararla ülkede "farklılaştırılmış özerklik yasası" olarak da bilinen bölgesel yönetimlere daha fazla özerklik veren yasanın, yürürlükten kaldırılması için muhalefet ve sivil toplum kuruluşlarından gelen referandum talebini reddetti.

Yüksek mahkemenin, söz konusu yasanın yürürlükten kaldırılmasına yönelik referandumda sorulması önerilen metnin net olmaması ve seçmenin bilinçli tercih yapma imkanını engellediği gerekçesiyle bu talebi kabul etmediği, ayrıca bu konunun referandum konusu değil, anayasa revizyonuyla ele alınabilecek bir husus olduğunu belirttiği ifade edildi.

AYM, Kasım 2024'te söz konusu yasanın vergi gibi alanlarını ilgilendiren bazı noktalarında düzeltmeler yapılması görüşü belirtmişti.

Özerklik yasasını savunanların başında gelen isimlerden Veneto Bölgesel Yönetim Başkanı Luca Zaia, AYM'nin referanduma gidilmesi talebini reddetmesini memnuniyetle karşıladı. Zaia, X hesabından yaptığı paylaşımda, "Anayasa Mahkemesi, farklılaştırılmış özerklik yasasının yürürlükten kaldırılmasına yönelik referandum talebini kabul etmedi. Şimdi her şey devam ediyor." ifadelerini kullandı.

İktidarın küçük ortağı Forza Italia (FI) Partisi Senatörü Maurizio Gasparri, AYM'nin ret kararını mantıklı bulduğunu söyledi.

Bölgesel yönetimlere özerklik sağlayan yasaya, başından bu yana ülkede bölgeler arasında eşitsizliklere sebep olacağı gerekçesiyle şiddetle karşı çıkan ana muhalefetteki Demokratik Parti (PD) Senatörü Alessandro Alfieri, sağ iktidarın zorlamalarına karşın mücadelelerini parlamentoda sürdüreceklerini kaydetti.

Bir diğer muhalefet partisi 5 Yıldız Hareketi'nden (M5S) Sicilya Bölge Koordinatörü Nuccio Di Paola, "AYM'nin farklılaştırılmış özerklik referandumuna hayır demesi bizi endişelendirmiyor. Yasa, (2024) kasım ayında AYM tarafından zaten parçalara ayrılmıştı. Şu anda olduğu gibi uygulanamaz durumda. Roma'nın tekrar el atması gerekecek ancak bunu, Yüksek Mahkemenin koyduğu çok dar sınırlar içinde yapması gerekecek ki bu da çok şeyi değiştiriyor." değerlendirmesini yaptı.

Vatandaşlık yasasında değişiklik için referanduma gidilmesi talebi ise kabul edildi

Bölgelere daha fazla özerklik yasasının yürürlükten kaldırılmasına ilişkin referandum talebini reddeden AYM, aralarında; yabancıların İtalyan vatandaşlığı alma şartlarını düzenleyen yasa da olmak üzere, toplam 5 kanunda değişiklik talep eden referandum isteklerini ise kabul etti.

Buna göre, Avrupa Birliği (AB) dışındaki ülkelerden gelip İtalya'da yaşayan yabancıların vatandaşlık alması için gereken koşullardan biri olan 10 yıl kesintisiz ikamet etme şartındaki sürenin 5 yıla düşürülmesine yönelik referanduma gidilmesi talebi, AYM tarafından kabul edildi.

AYM ayrıca çalışma hayatında; haksız fesih, işten çıkarma, sözleşme yenileme ve iş kazalarıyla durumları ilgilendiren diğer 4 maddede değişiklik yapılmasına ilişkin referandum taleplerini de onayladı.

Muhalefetteki "Daha Fazla Avrupa" (+Europa) lideri Riccardo Magi, vatandaşlık yasasının değişmesi için referandum talebine imza vererek destek olan 640 bin kişiye teşekkür etti ve AYM'nin bu kararından memnun olduğunu söyledi.

Başbakan Meloni ise Eylül 2024'te yaptığı açıklamada, İtalya'da yaşayan yabancıların vatandaşlık hakkı kazanmasını öngören yasayı değiştirmeyi gerekli görmediğini ifade etmişti.

Yasalara göre, ülkede 15 Nisan ile 15 Haziran tarihleri arasında AYM'nin onay verdiği vatandaşlık almayı ilgilendiren yasa da dahil olmak üzere 5 kanun üzerine halk oylaması yapılması gerekiyor.