Hamas lideri Yahya Sinvar’ın yeri nasıl tespit edildi? Öldürüldüğü çatışma ile ilgili neler biliniyor?

Graeme Baker / BBC News

İsrail birlikleri, 7 Ekim saldırılarını organize etmesinden kısa süre sonra ortadan kaybolan Hamas liderini bir yıldan uzun süredir arıyordu.

61 yaşındaki Yahya Sinvar’ın zamanının büyük bölümünü Gazze Şeridi’nin altındaki tünellerde korumaları ve İsrail’den kaçırılan rehinelerin oluşturduğu ‘canlı kalkanla’ geçirdiği söyleniyordu.

Ancak en nihayetinde Hamas liderinin sonu, Gazze’nin güneyindeki bir İsrail devriyesiyle tesadüfen karşılaşmasından sonra gelmiş gibi görünüyor. Korumalarının sayısı azdı ve herhangi bir rehine de bulunamadı.

Ayrıntılar hala netleşiyor ve Sinvar’ın ölümüyle ilgili bildiklerimiz şunlar;

Rutin devriye

İsrail Ordusu, 828. Bislamach Tugayı’ndan bir ekibin Refah’ın Tel el Sultan bölgesinde devriye gezdiğini belirtti.

Açıklamaya göre tespit edilen üç militan İsrail askerleriyle çatışmaya girdi ve hepsi öldürüldü.

Bu noktada çatışmanın özel bir yanı yoktu ve askerler olay yerine Perşembe sabahına kadar geri dönmedi.

Cesetler incelendiğinde, birinin Hamas liderine çok benzediği fark edildi.

Ancak bubi tuzağı ihtimaline karşı cesede dokunulmadı ve bunun yerine parmağın bir kısmı alınıp, test yapılması için İsrail’e gönderildi.

İlerleyen saatlerde bölgede güvenlik önlemleri alınırken, Sinvar’ın cansız bedeni alındı ve İsrail’e sevk edildi.

İsrail Ordusu Sözcüsü Daniel Hagari, askerlerinin Sinvar’ın orada olduğunu bilmediğini, ancak faaliyetlerine devam ettiklerini vurguladı.

Sözcü, evden eve koşan üç erkek tespit edildiğini ve birbirlerinden ayrılmadan önce ateş açıldığını anlattı.

Daha sonra Sinvar olduğu tespit edilen kişinin “binalardan birine doğru tek başına koştuğu” ve İHA’larla yerinin tespit edilmesinden sonra öldürüldüğü kaydedildi.

Sinvar’ın ‘canlı kalkan’ olarak kullandığına inanılan rehinelerin hiç biri yoktu ve ya dikkat çekmemek için ya da çoğunu kaybettiği için az sayıda korumayla dolaştığı ifade edildi.

İsrail Savunma Bakanı Yoav Gallant “Sinvar yenilmiş, aranıyorken ve firariyken öldü. Bir komutan gibi değil, sadece kendini düşünen biri olarak öldü. Bu tüm düşmanlarımıza açık bir mesajdır” dedi.

Sinvar 'etkisiz hale getirildi’

İsrail, ilk olarak Perşembe öğleden sonra Sinvar’ın Gazze’de öldürülmüş olabileceği ihtimalini araştırdıklarını” duyurdu.

Duyurudan dakikalar sonra, sosyal medyada Hamas liderine çok benzeyen ve kafasında feci yarala bulunan bir erkeğin cesedine ait fotoğraflar paylaşıldı. Ancak yetkililer “bu aşamada” öldürülen üç kişinin kimliklerinin teyit edilemediği uyarısında bulundu.

Kısa süre sonra İsrail kaynakları BBC’ye Sinvar’ın öldürüldüğü konusunda “giderek emin olduklarını” söyledi. Ancak ölümün teyit edilmesinden önce tüm gerekli testlerin yapılması gerektiği de vurgulandı.

Bu testler uzun sürmedi. Perşembe akşam saatlerinde İsrail, testlerin tamamlandığını ve Sinvar’ın “etkisiz hale getirildiğinin” doğrulandığını bildirdi.

İsrail Başbakanı Benyamin Netanyahu “şeytana darbe vurulduğunu” söylemekle birlikte, İsrail’in Gazze’deki savaşının tamamlanmadığı uyarısı yaptı.

Bu fotoğrafta, İsrail askerleri, Sinvar'ı andıran bir cesedin başında görülüyordu.

Daralan çember

Sinvar, özellikle kendisini hedef alan bir operasyonda öldürülmezken, İsrail Ordusu istihbaratın bulunabileceğini söylediği yerlerde haftalardır operasyon yapıldığını belirtti.

Yani kısaca, İsrail güçleri Sinvar’ın yerini kabaca bölgenin güneyindeki Refah kenti olarak belirlemişti ve yavaş yavaş hedefe yakınlaşıyordu.

Sinvar, bir yıldan uzun süredir kaçıyordu. Muhammed Dief ve İsmail Haniye gibi diğer Hamas liderleri öldürülürken şüphesiz İsrail baskısını hissediyor olmalıydı.

İsrail Ordusu son haftalarda Gazze’nin güneyindeki operasyonlarının “Yahya Sinvar’ın operasyonel hareketlerini “kısıtladığını” belirtti.

Büyük bir amaca ulaşıldı ama son değil

Sinvar’ın ölümü, 7 Ekim saldırılarından hemen sonra kendisini hedefe oturtan İsrail’in savaştaki önemli amaçlarından biriydi. Ancak bu, Gazze’deki savaşı sona erdirmeyecek.

Netanyahu Sinvar ile “hesabın görüldüğünü” söylerken, özellikle hala Hamas’ın elindeki 101 rehinenin kurtarılması için savaşın devam edeceği konusunda ısrarlıydı.

Rehinelerin aileleri ise, sevdiklerini geri getirecek bir ateşkese varılmasını umduklarını ifade etti.

'Hamas'a büyük stratejik darbe' - BBC Gazze büro şefi Rushdi Abualouf yazdı

Sinvar'ın Gazze'de artık sahada bulunmayacak olması, Hamas için bugüne kadarki en büyük stratejik kayıp.

2011'de İsrail cezaevinden serbest bırakılmasından bu yana kariyerini izleyenler, örgütün siyasi ve askeri liderlerini yönettiğini, tüm iktidar ortaklarını kontrol ettiğini bilir.

Sinvar, Gazze’yi yöneten hükümetin önemli koltuklarını, askeri birliklerin komutanlarını, kardeşi Muhammed ile işbirliği içinde atayan kişiydi.

Bu gerçekler, Hamas'ın aldığı peş peşe darbelerden sonra hızla toparlanmasını ve Sinvar’ın boşluğunu dolduracak güçlü bir alternatif isim bulmasını zorlaştırıyor.

Hamas, geçmişte, güvenlik nedeniyle liderlerinin adını gizlemek zorunda kalmıştı. Bu seçenek İsmail Haniye suikastından sonra da masadaydı. Bugünse bu ihtimal daha güçlenmiş olabilir.