Bir krallık kaç beygir eder?
Bir krallık kaç beygir eder?
William Shakespeare'in York Hanedanı'nın son İngiltere kralı III. Richard'ın kısa hayatını anlattığı; Alman yönetmen Thomas Ostermeier’in yönetiminde, yıldız oyuncu Lars Eidinger’in başrolünde oynadığı III. Richard, 28. İstanbul Tiyatro Festivali kapsamında tiyatroseverlerle buluştu.
Çağdaş tiyatronun dehalarından biri kabul edilen, sahneye koyduğu her eserle izleyiciler tarafından büyük coşkuyla karşılandığı gibi tiyatro tarihinde de yeni bir sayfa açan Ostermeier ile topluluğu Schaubühne Berlin, III. Richard ile 10 yılın ardından festivale kapanış oyunu olarak tekrar konuk oldu.
Fotoğraf: Arno Declair
“Bir ata krallığım feda!”
Shakespeare'in ilk oyunlarından biri olduğu düşünülen III. Richard, birçok edebiyat ve tiyatro otoritesi tarafından en önemli eserlerinden biri olarak kabul edilir.
Oyunda; çirkin, sevilmeyen, kambur bir adam olan Richard, İngiltere kralı olmak ister ve amacına ulaşmak için binbir türlü manipülasyon ve aldatmacayla rakiplerini ekarte eder. Richard, hasta ağabeyi IV. Edward'dan sonra tek varis olarak krallığını ilan etmek için kardeşlerini, yeğenlerini, konumunu güvence altına almak için ağabeyinin kızı Elizabeth'le evlenmek uğruna karısı Anne'yi ve kendisine karşı çıkan herkesi öldürür.
Sonunda tahtın bir başka varisi Richmond, III. Richard'ın zalim saltanatına karşı koymak için bir ordu kurar, Richard'ı Bosworth Muharebesi'nde öldürür ve tahtı ele geçirir.
Arasız 150 dakika boyunca yoğunluğu hiç azalmayan oyunun sonunda, Richard kaçmak için "Bir at! Bir at! Bir ata krallığım feda!" diyerek savaşta hayatını kaybeder.
Bosworth Muharebesi tarihte, İngiltere'de Lancaster Hanedanı ile York Hanedanı mensupları arasında yapılan Güller Savaşı adlı iç savaşın son muharebesi olarak ve yeni bir hanedan olan Tudor Hanedanı'nın İngiltere Krallığı'nın yönetimine geçmesiyle bilinir.
Lars Eidinger | Fotoğraf: Debora Mittelstaedt
Komediyi, gerilimi, melankoliyi ve yalnızlığı; güçlü oyunculuğuyla sahneye aktaran Eidinger, dizginlenemeyen iktidar hırsı ve keyifle sergilediği ahlaksızlığına rağmen III. Richard’a beklenmedik bir sempati uyandırıyor.
Eleştirmenlerin “karanlıkta bile parlıyor” sözleriyle övdüğü yıldız oyuncu, sergilediği performansla oyun sonunda dakikalarca ayakta alkışlandı.
| Thomas Ostermeier kimdir? 1968 yılında Soltau’da doğdu. Gençliği Landshut’ta geçti. 1992 – 1996 yılları arasında Berlin’deki Ernst Busch Sahne Sanatları Okulu’nda yönetmenlik eğitimi aldı. 1995’te, Meyerhold’un biyo-mekanik sistemine uygun olarak Alexander Blok’un The Unknown Woman adlı eserini yönetti. Ostermeier, 1996 – 1999 yılları arasında Berlin’deki Deutsches Theater’de Baracke’nin Sanat Yönetmenliğini yaptı. Burada gerçekleştirdiği yapımlar arasında, Nicky Silver’ın Fat Men in Skirts (1996), David Harrower’ın Knives in Hens (1997), Bertolt Brecht’in Man Equals Man (1997), Alexej Schipenko’nun Suzuki (1997), Mark Ravenhill’in Shopping and F***ing (1998), Richard Dresser’in Below the Belt (1988), Maurice Maeterlinck’in The Blue Bird (1999) adlı eserleri yer almaktadır. 1998’de, Baracke, Yılın Tiyatrosu ödülüne aday gösterilmiştir. Ostermeier, 1998 ve 1999’da, Hamburg’daki Deutsches Schauspielhaus’da Enda Walsh’ın Disco Pigs ve Marius von Mayenburg’un Fire Face adlı eserlerini yönetti. Baracke’deki son yapımı, Alexej Shipenko’nun Suzuki (1998) adlı eseriydi.
Ostermeier, 1999 Eylül’ünden beri Schaubühne’de Sanat Yönetimi’nin üyesi ve Daimi Yönetmendir. Ayrıca, Marieluise Fleisser’in The Strong Tribe adlı eserini Münchner Kammerspiele’de (2002), Jon Fosse’un The Girl on the Sofa adlı eserini Edinburgh Uluslararası Festivali’nde (2002), Henrik Ibsen’in The Master Builder adlı eserini Viyana’daki Burgtheater adına (2004), Rainer Werner Fassbinder’in The Marriage of Maria Braun (2007) ve Herbert Achternbusch’un Susn (2009) adlı eserlerini Münchner Kammerspiele’de ve Henrik Ibsen’in Ghost adlı eserini Toneelgroep ile birlikte Amsterdam’daki Stadsschouwburg’da (2011) yönetmiştir. Knives in Hens (1997), Shopping and F***ing (1998), Nora (2003), Henrik Ibsen’in eseri Hedda Gabler (2005) ve The Marriage of Eva Braun (2008) ile Berlin’deki Theatertreffen’e davet edilmiştir.
Çok sayıda uluslararası ödül almıştır. Bunlar arasında Taormina’da aldığı Europe Prize New Theatrical Realities (Avrupa Yeni Tiyatro Gerçeklikleri) ödülünü (2000), Nora için aldığı Nestroy Ödülü’nü ve Politika Ödülü’nü (2003) sayabiliriz. 2004’te, Avignon Festivali’nde Artiste Associé oldu. 2009’da, Henrik Ibsen’in John Gabriel Borkman adlı oyunu Fransa’nın Grand Prix de la Critique ödülünü, William Shakespeare’in Hamlet adlı oyunu da Barselona Critics Prize ödülünü aldı. Ostermeier’e, aynı yıl, Fransa’nın Kültür Bakanlığı tarafından Officier des Arts et des Lettres unvanı verildi. 2010’da, Alman-Fransız Kültür Kurulu’nun başkanı seçildi. The Cut adlı yapımı, 2010 yılında Torun’da (Polonya) düzenlenen uluslararası tiyatro festivalinde eleştirmenler ödülünü aldı. 2011 yılında Venedik’te gerçekleştirilen Bienal çerçevesinde yer alan 41’inci Tiyatro Festivali’nde Altın Aslan Yaşam Boyu Başarı ödülünü aldı. Ayrıca 18. İstanbul Tiyatro Festivali onur ödülüne de layık görülen Ostermeier'in yapımları bütün dünyada turnelere çıkmış, Adelaide, Atina, Avignon, Barcelona, Bordeaux, Brüksel, Caracas, Kopenhag, Dublin, Hong Kong, Krakow, Lizbon, Londra, Madrid, Marsilya, Melbourne, Moskova, Napoli, New York, Omsk, Oslo, Ottawa, Paris, Prag, Québec, Reims, Rennes, Seul, Sydney, Tayvan, Tel Aviv, Tokyo ve Viyana’da sahnelenmiştir.
|