Beyin yaşlanması nasıl frenlenir?
Nöroloji Uzmanı Prof. Dr. Kaynak Selekler beynimizi genç tutmanın biraz da kendi elimizde olduğuna dikkat çekti. “Çünkü bu durum sadece ilerleyen yıllarla değil nasıl yaşadığımızla da ilişkili. Sağlıklı bir yaşam tarzı benimsemek demansı (bunama) geciktirebilir’’ dedi.
Yaşlanmaylabirlikte beyin anatomisinde değişiklikler görülür. Bazı bölgeler zamanla büzülür veya yapısal değişikliklere uğrar. Beyinde atrofi (doku kaybı) ilerleyen yaşta ortaya çıkan bir bulgudur.
Ancak herkesin beyninin ilerleyen yıllarla birlikte aynı hızda yaşlanmadığını vurgulayan Nöroloji Uzmanı Prof. Dr. Kaynak Selekler, bu hızı frenleme yolları şöyle sıraladı:
Prof. Dr. Kaynak Selekler
NELER YAPABİLİRSİNİZ?
Bilimselveriler, olumlu bir yaşam tarzına sahip olanların, demans (bunama) riskinin olumsuz bir yaşam tarzı olanlara göre daha az olduğunu ortaya koyuyor.
Kısacası beynin her yaşta ve neredeyse her koşulda kendini yeniden yapılandırılabileceği artık iyice anlaşıldı. İşte bunun için yapmanız gerekenler:
1 - Hareketli olun
Düzenliolarak egzersiz yapanlarda Alzheimer gelişme riski düşüktür.
ÇÜNKÜ;
- Kan akımını hızlandırıp belleği iyileştirir.
- Öğrenme, düşünme ve duygu durumunu çoğaltan kimyasal değişimleri uyarır.
- Stresi azaltır.
- Uyku kalitesini düzeltir.
(Haftada 3-5 kez aerobik, kuvvet/mukavemet, esneklik ve denge egzersizleri yapın. Bunları yapamıyorsanız her fırsatta yürüyün, dans edin ya da koşun.)
2 - Bu risklere dikkat!
Kronikhastalıkları ciddiye alın. Kafa travmalarından korunun. Alkol ve sigaradan uzak durun.
ÇÜNKÜ;
- Birçok hastalık beyin fonksiyonlarını kötüleştirir. Hipertansiyon beyinde yapısal harabiyet yaparak zihinsel işlevlerde yıkıma neden olur.
- Aşırı kilo, demans riskini artıran diyabetin gelişmesine neden olur. Yüksek LDL kolesterol demans gelişme riskini artırır. Depresyon da Alzheimer riskinin artışıyla ilişkilidir.
- Orta veya şiddetli kafa travmaları demans veya Alzheimer riskini artırır. Sigara içenlerde Alzheimer riski, içmeyenlere göre 2 kat fazladır. Alkol de demansa (bunamaya) neden olur.
(Dolayısıyla kronik hastalıklarınızı kontrol altında tutun, kontrollerinizi aksatmayın, kilonuz sağlıklı seviyelerde olsun, ilaçlarınızı düzenli kullanın, kan basıncınızı düzenli takip edin ve özellikle uzun süren depresyon durumunda destek alın.)
3 - Başkalarıyla zaman geçirin
Ailebireyleri ve dostlarınızla sık sık bir araya gelin.
ÇÜNKÜ;
- Sosyal olmak beyin sağlığını düzeltir. Çalışmalar bu ilişkileri çok olan bu kişilerde bellek yıkım oranının az olduğunu göstermektedir.
- Stresi azaltır.
- Depresyonla savaşır
- Entelektüel uyarıları çoğaltır.
(Aile bireyleri ve arkadaşlar/dostlarla birlikte olmak yanında hemfikir olabileceğiniz yeni kişilerle tanışın, bir sosyal gruba/kuruma katılıp gönüllü olun.)
4 - Beyin jimnastiğini ihmal etmeyin
Beyin sağlığı için mental aktiviteler, fiziksel egzersizler kadar önemlidir.
ÇÜNKÜ;
- Beyin fonksiyonlarını iyileştirir. Zihinsel olarak uyarıcı faaliyetlerde bulunmak ‘bilişsel rezervi’ yani beynin yaşa bağlı değişikliklerin veya hastalıkla ilgili patolojilerin etkilerine direnme kapasitesini artırabilir.
- Yeni beyin hücrelerinin gelişmesini teşvik eder.
- Demans riskini azaltır.
(Resim yapmak, fotoğraf çekmek gibi yeni bir hobi edinin ya da bir kursa katılın. Yeni faaliyetler, beyninizin yeni hücrelerle ilişki kurmasına ve mevcut olanları da kuvvetlendirmesine yardım eder.)
5 - Akdeniz diyeti uygulayın
Daha çok sebze, meyve ve zeytin yağ içeren bu beslenme tarzını benimseyin.
ÇÜNKÜ;
- Antioksidanlardan zengin beslenme, yaşam tarzı ve çevreden gelen ve beyne zarar veren faktörlerden oluşan oksidasyonun zararlı etkilerini savuşturur.
- Enflamasyonu (iltihabı) azaltır.
- Beyne kan akımını iyileştirir.
- Beyinde zararlı plakların oluşumunu önler.
- Alzheimer hastalığı riskini azaltır.
6 - Stresi azaltın
Önerilensürede iyi bir gece uykusu ve stresten uzaklaşmak beyin sağlığı için çok önemlidir.
ÇÜNKÜ;
- Günde en az 7 saat uyumak ve stres yönetimi (örneğin stres anında derin derin nefes alıp vermek, bulunulan ortamdan uzaklaşmak ya da hemen bir şeyle meşgul olmak) beyninize de iyi gelir. Beyninizi genç ve çevik tutmaya yardım eder.
- Bağışıklık sisteminizi destekler.
- Alzheimerîn beyinde biriken toksik proteini beta amiloid plakların oluşumunu azaltabilir.
(Yatak odanız karanlık olsun, yatakta elektronik aletler kullanmayın. Stresin her zaman olacağını hatırlayın. Önemli olan onunla nasıl mücadele edip azaltmaya çalışmanızdır.)