Belediyeden 8 milyonluk ‘biyosidal’ ihalesi: Niğde’deki köpekler zehirlenerek mi ‘uyutuldu’, veteriner hekimler ne diyor?

Geçen hafta yürürlüğe giren sokak hayvanları yasasına ilişkin tartışmalar sürerken, Niğde Belediyesi’nin geçici hayvan bakımevindeki köpeklerin enjeksiyon yöntemiyle 'uyutulduğu’ öne sürüldü ve hayvan mezarlığına toplu halde gömülmüş birçok köpek bulundu. Barınak işleyişine tanık olan gönüllü ifadelerine göre; köpeklerin uyutma işlemi sırasında ağız ve burunlarından kan geldi. Veteriner hekimler “zehirlenme” ihtimali üzerinde dururken belediyenin 8 milyon 833 milyar TL’lik “biyosidal ürün” ihalesi yapması dikkat çekti. T24’e konuşan Veteriner hekim İlknaz Yalçın, biyosidal maddelerin memeliler için zehirli olabileceğini ve iç organlarda hasara yol açarak ölüme neden olduğunu belirtti. Ötanazide işleminde kanama olamayacağına dikkat çeken Veteriner hekim Melike Baysal ise, “Uygulama sırasında hayvan acı çekiyorsa, kanama şekilleniyorsa, ciddi anlamda yanlış giden bir şeyler vardır, uygulanan tıbbi anlamda ‘uyutma’ ya da ‘ötanazi’ değildir” dedi.  

Sokak köpeklerine ‘ötanazi’ tartışmalarına neden olan ve kamuoyunda büyük tepki kanunun yürürlüğe girmesinin ardından, Niğde Belediyesi’nin geçici hayvan bakımevinde tutulan yavru ve çoğunluğu küçük ırk köpeklerden bazılarının enjeksiyon yöntemiyle uyutulmaya başlandığı iddia edildi.  T24’ün “Niğde Belediyesi’nin barınağında 'uyutulan' köpeklerin topluca gömüldüğü görüntülendi, avukatlar suç duyurusunda bulundu” başlığıyla kamuoyuna taşıdığı haberde, belediye barınağında uyutulduğu iddia edilen köpeklerin Niğde’nin Niğkum bölgesindeki hayvan mezarlığına topluca gömüldüğü görüntüler ve kanlı koliler yer aldı. Açıklama yapan Niğde Belediyesi, bazı köpeklerin "zoonoz" sebebiyle "uyutulduğunu", gömülenler arasında doğal bir şekilde ölenler de olduğunu savundu.

Niğde Belediyesi geçen yıl 8 milyonluk ‘biyosidal ürün ihalesi’ almış

Ancak Niğde Belediyesi’nin 6 Kasım 2023’te 8 milyon 833 milyar TL’lik ‘biyosidal ürün ihalesi’ alması ise köpeklerin ‘zehirlenerek’ öldürülmüş olabileceği iddialarını gündeme getirdi. Barınak işleyişine tanık olan gönüllü ifadelerine göre; köpeklerin uyutulduğu sırada ağız ve burunlarından kan geldi. T24’e konuşan veteriner hekimler de ‘uyutma’ veya ‘ötanazi’ sırasında kanama olmayacağına dikkati çekti.

TIKLAYIN - Niğde Belediyesi’nin barınağında 'uyutulan' köpeklerin topluca gömüldüğü görüntülendi, avukatlar suç duyurusunda bulundu

“Şartlar sağlanmadan yapılan işlem ötanazi ya da uyutma değil, katliam”

Veteriner hekim Melike Baysal, hayvanlarda ‘ötanazi’ işleminin neden ve nasıl yapılacağına dair şu bilgileri verdi:

“Ötanazi, ölümle karşı karşıya kalınması halinde, acının ve ağrının kalıcı olduğu veya hafifletilemediği durumlarda tıbbi gerekçeler ile uygulanan bir yöntemdir ve Veteriner Hekimliğinde hayvan refahı için, hayvanın ağrısı ya da acısı dindirilemediği durumlarda, hayvanın iyilik hali için Veteriner Hekim kararı ile uygulanabilir. Veteriner hekimler aldıkları eğitim ve ettikleri meslek yemini gereği tedavi ile ötanaziyi mümkün olduğu kadar geciktirmek, hayvan refahını sağlamak için çaba harcarlar. Ötanazi için, gerçekten ihtiyaç duyulduğunda, hasta önce sedasyon ve anestezi ile stabil hale getirilir, ondan sonra FDA’nın onayladığı uygun etken maddeli ilaçlarla, uygun doz ve yöntemle hasta acı çekmeden, uyanmadan acılarını ve ağrılarını dindirilir. Uykuda ölüm olarak da değerlendirilebilir. 

Tüm bunlar için uygun ilaç, uygun doz, uygun ortam, ehil eller gerekir… Bunlar olmadan yapılan işlen ‘uyutma’ ya da ‘ötanazi’ değil ’katliam’ olur.”

“Uygulamada hayvan acı çekiyorsa yanlış giden bir şeyler vardır”

Baysal, ‘ötanazi’ işleminde kanama olmayacağının altını çizerek, “Hayvanlar ölürken ağız ve burundan birkaç nedenle kan gelir, travma, bazı kan hastalıkları, zehirlenme. Ötanazide kanama olmaz, olmamalı. Dediğim gibi, ötanazi kararı için de uygulanması için de şartlar belirlidir, en önemli şart hayvanın acı çekmemesidir.  Uygulama sırasında hayvan acı çekiyorsa, kanama şekilleniyorsa, boğuluyor gibi hissediyor, nefes almada zorluk yaşıyor, çırpınıyorsa ciddi anlamda yanlış giden bir şeyler vardır, uygulanan tıbbi anlamda ‘uyutma’ ya da ‘ötanazi’ değildir” ifadelerini kullandı. 

TIKLAYIN - Niğde Belediyesi köpeklerin "uyutulmasını" doğruladı: Doğal ölümü gerçekleşen, "zoonoz etken" taşıyan hayvanlarla ilgili işlemler kanuna ve vicdana uygun

“’Ötanazi’ veteriner hekim takdirinden çıkarılmış oluyor”

 Sokak hayvanlarına ilişkin ‘ötanazi’yi öngören yasada tıbbın evrensel ilkeleriyle uyuşmayan detaylar olduğunu aktaran Baysal, konuyu şöyle yorumladı:

“5199 sayılı kanunda değişiklik öngören 7527 sayılı kanundaki en sorunlu ifadelerden biri ötanazi için ‘tıbbi gerekçeler’ yerine ‘kanuni ve tıbbi gerekçeler’ ifadesinin yazılmış olmasıdır, yani ötanazi Veteriner Hekim takdirinden çıkarılmış oluyor, tıbbi gerekçe olmasa da kanuni gerekçe ile uyguladık denilebilecektir ama tıbbın evrensel ilkeleri böyle bir madde kabul edilemez.” 

“Biyosidal, memeliler için son derece toksik, zehirlenmeye yol açar”

Veteriner hekim İlknaz Yalçın ise biyosidal maddelerin memeliler için zehirli olabileceğini ve iç organlarda hasara yol açarak ölüme neden olduğunu belirtti. Yalçın şöyle konuştu:

“Özellikle, bazı biyosidal maddeler, yüksek dozlarda maruziyet sonucu köpekler gibi memeli hayvanlar için son derece toksik olabilir. Bu maddeler, hayvanlarda merkezi sinir sistemi depresyonu, solunum yetmezliği ve iç organ hasarları gibi ciddi sağlık problemlerine neden olabilir. Ölümcül dozlarda maruziyette, belirtiler genellikle hızla gelişir ve akut bir zehirlenme tablosu oluşur. Bu tür bir durum, hayvanın kısa sürede hayatını kaybetmesine neden olabilir.

TIKLAYIN - Avukatlar ve veterinerler, Niğde’deki hayvan mezarlığında: “Köpeklere ait kemik parçaları var, deliller yok olmadan savcılar keşif yapmalı!”

“Ağız ve burun kanaması gibi belirtilerle ölüme neden olabilir”

Ayrıca, bazı biyosidal ürünler antikoagülant (pıhtılaşma önleyici) özelliklere sahiptir. Bu maddeler, kanın pıhtılaşma yeteneğini engelleyerek iç kanamalara yol açabilir. Antikoagülant biyosidaller, özellikle hedef organizmalar üzerinde uzun süreli ve gecikmeli etkiler gösterebilir. Memeli hayvanlarda, bu tür maddelerin yüksek dozda alınması veya enjekte edilmesi, iç kanamalara ve buna bağlı olarak ağız ve burun kanaması gibi belirtilere neden olabilir, bu da ani ölümlerle sonuçlanabilir.”

“Ölüm nedeninin kesin olarak belirlemek için toksikolojik analizlerin yapılması şart”

Köpeklerin ölüm nedenine dair araştırma yürütülmesi gerektiğini vurgulayan veteriner hekim Yalçın, “Hayvanların biyosidal bir maddeyle maruziyeti sonucu ölmüş olma durumu ciddi bir şekilde ele alınmalı ve ayrıntılı olarak araştırma yürütülmelidir. Kesin olarak belirlemek için toksikolojik analizlerin yapılması gerekmektedir. Bu tür analizler, biyosidal maddelerin varlığını ve miktarını tespit ederek, ölüm sebebini aydınlatmada kritik bir rol oynayacaktır. Ayrıca, hangi biyosidal ürünlerin kullanıldığını ve bu ürünlerin hangi dozlarda uygulandığını bilmek de bu değerlendirmelerde önemlidir. Bilimsel veriler ışığında, köpek ölümlerinin arkasındaki gerçek nedenler ortaya çıkarılmalı ve bu olayın sorumluları tespit edilmelidir” ifadelerini kullandı.