Ayak mantarının nedenleri ve tedavisi

Dermatoloji Uzmanı Dr. Belda Yurtseven Tüner, “Ayakların günlük bakımı yapılmazsa ayak kokuları, mantar enfeksiyonları, tırnak batığı sosyal yaşantımızı da olumsuz etkileyebilecek sorunlardan sadece birkaçı. Mantar etkenleri nemli ve karanlık ortamlarda kolayca ürer. Uzun süre ayakkabıda kalan terli ayaklar mantar üremeleri için uygun ortam oluşturur. Ayak mantarlarının bulaşmasında yüzme havuzları, spor salonları, saunalar ve kuaförler önemli rol oynuyor. Aile içinde de hijyen kurallarına dikkat edilmediği takdirde bulaşmaya da sık rastlanıyor” dedi.

Ayak mantarlarının farklı şekillerde görülebileceğine dikkat çeken Dr. Tüner, “Mantar enfeksiyonu belirtileri genellikle ayak 4 ve 5. parmak arasından kaşıntılı kızarıklık ve pullanma olarak başlar. Bazen ayakaltında su toplamasına benzer kabarcıklar olarak da ortaya çıkar. Unutulmamalıdır ki, ayakta oluşan her kızarıklık ve kaşıntı da mantar değildir. Bu nedenle, bir dermatologa başvurmadan ilaç kullanılması doğru değildir. Ayak tırnaklarındaki mantar enfeksiyonları ise, tırnakta kalınlaşma ufalanma ve renk değişikliği olarak ortaya çıkmaktadır. Mantar enfeksiyonlarında tanı, kliniklerde alınan deri veya tırnak örneğinin mikroskop altında incelenmesi ile kolayca konulabilmektedir. Ayak tırnak mantarlarında ayrıca kültür yapılması da gereklidir” diye konuştu.

Deriye sınırlı mantar enfeksiyonlarında sadece deriye uygulanan antifungal kremler veya spreylerin yeterli olduğunu ifade eden Dr. Tüner, “Eğer mantar enfeksiyonu yaygınsa 2-3 hafta sistemik tedavi topikal uygulanan kremlere eklenebilir. Tedavi süresi 6-8 haftadan kısa süreli olmamalıdır. Eğer tedavi kısa süreli uygulanırsa mantar enfeksiyonu tekrarlayabilir. Tırnak mantarı tedavisinde ise tırnak tek ve kısmı olarak etkilenmişse, tırnak törpülenerek uygulanan antifungal tırnak cilaları ile iki aylık bir tedavi yeterli olabilir. Tırnağın tamamı veya birden fazla tırnak etkilenmişse sistemik antifungal tedaviler, el tırnakları için 4 ay, ayak tırnağı için ise 3 ay yeterli olur. Eğer tırnak mantarı tedavi edilmezse ayak mantarı enfeksiyonları da tekrarlayabilir. Ayakta ve/veya ayak tırnağında mantar enfeksiyonları varsa havuza girilmemeli ve toplu yaşam yerlerinde çıplak ayakla dolaşılmamalıdır” açıklamalarında bulundu.

Tırnak batıklarının en sık ayak başparmakta oluştuğunu kaydeden Dr. Tüner, “Tırnaklar kenarlardan deri içerisine girerek bu bölgede kızarıklık şişlik ve ağrıya neden olur. Tırnak batığında enfeksiyon gelişmişse sistemik antibiyotik tedavisi gerekli olmaktadır. Tırnak batığına neden olan faktörler arasında, ayağın çok terlemesi, uygunsuz tırnak kesimi, uygunsuz sivri topuklu ve dar ayakkabılar giyilmesi, ayağı sıkan çorap kullanımını sayabiliriz. Batık nedeniyle tırnağın bu bölümünde kabarıklık meydana gelmişse hasta cerrahi müdahale ile rahatlayacaktır. Tırnak kökü çıkarıldığında tırnak bu bölümünden tekrar çıkmayacağı için problem ortadan kalkar” dedi.

Dr. Tüner, ayak sağlığını korumak için yapılması gerekenleri şöyle sıraladı:

“Ayaklar her gün düzenli olarak yıkanmalı, parmak araları dahil çok iyi kurulanmalıdır. Kurulama işlemi kurutma makinesi kullanılarak da yapılabilir. Çoraplar günlük olarak değiştirilmeli ve çorapların ayakları terletmemesi için pamuklu olmasına dikkat edilmelidir. Ayakkabı seçimi de ayak sağlığı açısından önemlidir. Ayakkabıların üstlerinin deri olmasına, ayak ergonomisine uygun olmasına, bayanların ayakkabı topuklarının 5 cm’den fazla olmamasına dikkat edilmelidir. Aynı ayakkabı üst üste uzun süre giyilmemelidir.”