ASPARTAM NEDİR? | Aspartam nelerde, hangi eserlerde var? Aspartam ziyanlı mı, ziyanları nedir?

ASPARTAM NEDİR? | 40 yıldır uzun müddettir dünya piyasasında en çok tercih edilen tatlandırıcılar listesinde birinci sıralarda yer alan Aspartam, gündeme gelen argümanlarla milyonlarca beşerde soru işaretleri uyandırdı. Merkezi Londra'da bulunan İngiliz haber ajansı Reuters, Dünya Sıhhat Örgütü'nün Aspartam üzerinde yaptığı araştırmalarda sağlıklı bulgulara rastlamadığını tez etti. Pekala aspartam nedir? Aspartam nelerde, hangi eserlerde var? Aspartam ziyanlı mı, ziyanları nedir?

ASPARTAM NEDİR?

Aspartam, bir tatlandırıcıdır ve kimyasal formülü aspartil-fenilalanin-1-metil ester biçimindedir. Kimyasal olarak, aspartam aspartat ve fenilalanin aminoasitlerinden oluşan bir dipeptidin metil esteridir. Çay şekeriyle karşılaştırıldığında, aspartam 180 kat daha tatlıdır. Aspartam, birinci sefer James M. Schlatter tarafından 1965 yılında keşfedilmiş ve ABD'de 1974 yılında kullanımı onaylanmıştır. Bununla birlikte, uzun müddet güvenilirliği tartışmalı bir mevzu olmuştur. Yapılan araştırmalar aspartamın ziyanlı tesirlerine dair ispatlar bulamamış olsa da, kullanım güvenliği konusunda önemli tartışmalara yol açmıştır.

ASPARTAM NELERDE, HANGİ ESERLERDE VAR?

Aspartam içeren eserler çoklukla diyet soda, şekersiz dondurma, kalorisi azaltılmış meyve suyu, sakız, yoğurt, şekersiz şeker üzere eserler formunda sıralanabilir. 1998 yılında, yaygın olarak dolaşan bir e-posta, aspartamın yutulmasıyla ilişkilendirilen önemli sıhhat tehlikelerine dikkat çekti. Bu e-posta, yapay tatlandırıcının beşerler için birçok farklı halde toksik olduğunu argüman etti ve hatta "Aspartam Hastalığı" üzere bir argümanda bulundu.

Aspartamın, tüm bu tartışmalara karşın, 100'den fazla ülkede kullanımı onaylanmıştır. 2002 yılında, Avrupa Besin Bilimsel Komitesi, 500'den fazla güvenlik çalışmasının gözden geçirilmesini gerçekleştirdi. Bu çalışmalar sonucunda, aspartamın kabul edilebilir günlük alımının (ADI) beden tartısı başına 40 mg olduğu ve büsbütün inançlı olduğu sonucuna varıldı. 2006 yılında, Avrupa Besin Güvenliği Otoritesi, daha evvel belirlenen İsmi'nin uygun olduğunu ve ABD Besin ve İlaç Dairesi'nin 2007'de gerçekleştirdiği bir tıbbi incelemede, "mevcut bilimsel delillerin yükü, aspartamın besleyici olmayan bir tatlandırıcı olarak mevcut tüketim düzeylerinde inançlı olduğunu" onayladı.

ASPARTAM ZİYANLI MI, ZİYANLARI NEDİR?

Aspartamın başta kanser olmak üzere çok sayıda sıhhat problemine neden olduğu argümanları yıllardır varlığını korusa da bu hususta şimdi rastgele bilimsel bir delil ortaya atılmadı. Kanserle ilgili tasaların bir kısmı, bir küme İtalyan araştırmacı tarafından sıçanlarda yayınlanan ve aspartamın birtakım kanla bağlı kanser (lösemiler ve lenfomalar) riskini artırabileceğini öne süren çalışmaların sonuçlarından kaynaklanırken bu çalışmalardan elde edilen bilgilerin sonraki incelemeleri bu sonuçları sorgulamıştır. Aspartam ve kanser (kanla alakalı kanserler dahil) ortasındaki muhtemel ilişkilerin epidemiyolojik çalışmalarının (insan kümeleri üzerinde yapılan çalışmalar) sonuçları dengeli değildir.

Aspartam ayrıyeten, sıçanlar ve maymunlar üzere memelilerde büyük mal nöbetleri ve beyin kanserlerinin görülmesine neden olmuştur. İnançlı ilan edilmesine karşın, birtakım önde gelen akademisyenler tatlandırıcının güvenliği konusunda hala kuşkularını lisana getirmektedirler.

DÜNYA SIHHAT ÖRGÜTÜ'NDEN AÇIKLAMA BEKLENİYOR

Reuters, kaynak gösterdiği iki anonim kaynağa nazaran, bilhassa şekersiz ve kalorisiz olarak pazarlanan içeceklerde yaygın olarak kullanılan tatlandırıcı tipi olan aspartamın, Dünya Sıhhat Örgütü'ne bağlı Memleketler arası Kanser Araştırmaları Ajansı tarafından "potansiyel bir kanserojen" olarak duyurulacağını bildirdi.

Reuters'ın haberinde, duyuruda aspartamın insan sıhhatine ne kadar ziyanlı olduğunun belirtilmeyeceği tabir edildi. Bu risk değerlendirmesi, DSÖ'ye bağlı öbür bir komite olan JECFA tarafından yapılmaktadır. JECFA, aspartamla ilgili kararını 14 Temmuz tarihinde açıklayacaktır. Birebir komite, aspartamın inançlı olduğunu belirtmekte olup bu görüşünü 1981 yılından beri sürdürmektedir.