34,9194
36,7004
2.974,72
Spor karşılaşmalarında, kimin önce başlayacağını veya hangi takımın ilk olarak topa vuracağını belirlemek için sıklıkla para (yazı-tura) atışı yapılır. Bu yöntem çoğunlukla adil kabul edilir.
Sonuçta, paranın iki yüzü olduğunu ve seçtiğiniz yüzün gelme olasılığının da yüzde 50 olduğunu varsayarsınız. Ancak araştırmacılar 350 bin 757 kez yazı tura atarak bu varsayımı çürüttü.
Araştırmanın sonuçlarına göre, para atışlarının sonucu düşündüğümüz kadar rastgele olmayabilir ve küçük bir avantaj elde etmek her zaman mümkündür.
DIACONIS MODELİ
Amerikalı matematikçi Persi Diaconis liderliğindeki bir ekibe göre, para atışı sırasında paraya çok küçük bir “salınım” (wobble) ekleniyor.
Ekibin, Nobel Ödülleri‘ne gönderdikleri sunumda bu durum şöyle ifade ediliyor:
“Diaconis modeline göre bu salınım, paranın havada daha fazla zaman geçirmesine neden olur ve başlangıçta yukarı bakan yüzün avantaj sağlamasına yol açar. Sonuç olarak, paranın ilk fırlatıldığı anda yukarı bakan yüzünün gelmesi daha yüksek bir olasılık göstermektedir.”
Diaconis, daha küçük bir örneklemle yaptığı analizde, paranın başlangıç yüzüyle aynı şekilde yere düşme olasılığının yüzde 51 olduğunu buldu. Ekip, daha geniş bir çalışmanın parçası olarak, 46 farklı para biriminden toplam 350 bin 757 parayı, 48 kişiye attırdı. Sonuçlar, paranın yüzde 50,8 olasılıkla başlangıç yüzüyle aynı şekilde yere düştüğünü ortaya koydu.
KİŞİDEN KİŞİYE GÖRE DE DEĞİŞİYOR
Daha derin analizlerde, para atışlarının kişiden kişiye oldukça değişken olduğu görüldü. Bazı kişilerde, “başlangıçta yukarıda olan yüzün gelmesi” güçlü bir olasılıkken, bazılarında bu hiç gözlemlenmedi. Yani para atışlarının sonucu, küçük bir ölçüde de olsa, atışı yapan kişiye de bağlı olabilir.
Ekip, karar vermek için para atışına ihtiyaç duyanlar için basit bir çözüm öneriyor: “Eğer para atışları, büyük önem taşıyan kararlar için kullanılıyorsa, paranın başlangıç pozisyonunun gizlenmesi en iyisidir…”