30 yılda hastalıkta büyük ilerleme; ama gençler için tablo korkutucu

Kanserle mücadelede önemli adımlar atılırken, istatistikler çelişkili bir tablo ortaya koyuyor. Bir yandan kanser ölümleri azalırken, diğer yandan gençler arasında hastalık görülme sıklığı artıyor. Bu durum, hem sağlık uzmanlarını hem de toplumu düşündürüyor.

KANSERDEN ÖLÜM ORANI AZALDI

AACR tarafından yayınlanan rapora göre, 2022'de kansere yakalanan 1,83 milyon kişiye kıyasla 2024'te yeni kanser vakalarının sayısının 2 milyonu aşması bekleniyor. 2050'de bu sayının 2,53 milyona çıkması bekleniyor.

Raporun hazırlanmasında katkıda bulunan Dr. Michael Pignone "Bunun nedeni nüfusun büyümesi ve yaşlanmasıdır" dedi. Hastalık Kontrol ve Önleme Merkezleri verilerine göre, yeni teşhis oranı düştü.

Araştırmaya göre kanserden ölüm oranının azaldığını ve 1991'den 2021'e üçte bir oranında düştüğünü gözleniyor.

Pignone, "Son 30 yılda kanser ölüm oranını azaltmada gerçekten inanılmaz bir ilerleme kaydettik" diyor. Ölümlerdeki bu belirgin düşüşü, gelişmiş önleme ve tarama çabalarına, tedavi seçeneklerindeki ilerlemelere ve daha iyi sağ kalma bakımına bağlıyor.

KANSER GENÇLER ARASINDA ARTTI

Kanserle mücadelede ilerleme iyi görünse de, daha ayrıntılı bir düzeyde bazı endişe verici eğilimler var. Son yıllarda, daha fazla sayıda genç insanda kolorektal kanser de dahil olmak üzere belirli kanserler teşhis ediliyor.

AACR raporuna göre, 2017'den 2021'e kadar, bu kanserlerin oranı 50 yaşın altındaki kişilerde yılda %3'ten fazla arttı, 65 yaşın üzerindeki kişilerde ise oran %2 düştü. 50 yaşın altındakilerin kolorektal kanserden ölme oranı yılda yaklaşık %1 arttı.

Dr. Pignone, "kolorektal kanser hala çoğunlukla yaşlı insanların bir hastalığıdır, ancak gençler arasında bir sinyal görüyoruz" diyor. 

SİGARA, OBEZİTE VE ALKOL KANSER YAPIYOR

AACR birkaç önemli şüpheliyi işaret ediyor: artan obezite ve diyabet oranları, kalitesiz beslenme, hareketsiz yaşam tarzı ve alkol.

Erken başlangıçlı kanserlerdeki daha geniş çaplı artış eğilimi ise çevresel faktörlerden, yani aile geçmişi veya genetik yapısı gibi bir kişiye özgü olmayan bir şeyden kaynaklanması muhtemeldir.

Harvard TH Chan Halk Sağlığı Okulu'nda kanser önleme profesörü olan Dr. Tim Rebbeck, "Bu tür bir eğilimi en son gördüğümüzde, sigara içmek gerçekten hızlı bir şekilde arttı ve 20 yıl sonra akciğer kanseri çok hızlı bir şekilde arttı," diyor. "Bu durumun sebepleri arasında çevresel bir maruziyet olması da yer alıyor" araştırmacılar sigara içmeyi bunlardan biri olarak değerlendiriyor.

AACR, sigara içmek ve aşırı vücut ağırlığından sonra alkol tüketimini de kanserler için üçüncü sırada gelen risk faktörü olarak belirtiyor.

Alkol, son yıllarda daha yaygın hale gelen ve araştırmacıların erken başlangıçlı kanser oranlarının artmasına neden olabileceğini düşündüğü "erken yaşam maruziyetlerinden" biri olarak belirtiliyor. Pignone, bu kanserlerin kolorektal ve meme kanserini içerdiğini belirtiyor. 

Alkol ayrıca karaciğer, baş ve boyun ve yemek borusu kanseri nedenleri arasında yer alıyor.